Marjin ne demek? Borsada marjin işlem

İşte borsadaki marjin işlemi de tam olarak buna benzer: Hesabındaki sermayeyi teminat olarak gösterip aracı kurumdan destek alarak daha büyük bir yatırım pozisyonu açmana olanak tanır. 

Küçük sermaye ile büyük fırsatlar yaratabilirsin, ama risk de aynı oranda artar.

Marjin nedir?

Borsada marjin, yatırımcının kredili pozisyon açabilmek için yatırdığı teminat miktarıdır. Yani hesabında belli bir sermaye olan yatırımcı, bu sermaye üzerinden aracı kurumdan destek alarak daha büyük bir pozisyon açabilir. BIST’te marjin işlemleri, ana paran kadar daha işlem açılmasına izin verir. 

Marjini bir depozito gibi düşünebilirsin: Pozisyon kapandığında serbest bırakılır ve kârın varsa, başlangıç sermayene eklenir. 

Yani küçük bir sermayeyle, daha büyük bir yatırım fırsatı yaratabilirsin.

Marjin nasıl hesaplanır?

Kredili alım işlemlerinde başlangıçta asgari %50 oranında, kredili işlemlerin devamında ise en az %35 oranında özkaynak bulundurmak zorunludur. Aşağıdaki gibi hesaplanır:

Özkaynak oranı = (Özkaynak Tutarı – Kredi Tutarı) / Özkaynak Tutarı      

Diyelim ki 10.000 TL’n var ve bir hisseyi kredili işlemle almayı düşünüyorsun. Mevzuat gereği ana paran kadar kredi verilebildiği için, bu 10.000 TL ile toplamda yaklaşık olarak 20.000 TL’lik pozisyon açabilirsin. 

Yani 10.000 TL senin koyduğun özsermaye, kalan 10.000 TL ise aracı kurumdan aldığın kredidir. 

Aslında kendini 20.000 TL’lik bir dükkanın yarısını kendi paranla, yarısını borçla açmış gibi düşünüyorsun. Dükkan iyi işlerse kazanç iki kat hızla büyüyor, ama iş kötü giderse zarar da aynı hızla artıyor.

Borsada marjin işlemin faydaları neler?

Marjin işlemi, düşük bir nakit ve yüksek bir teminatla büyük pozisyon açmanı sağlar. Böylece sermayenin küçük bir bölümünü kullanarak daha büyük yatırımlar yapabilirsin. Kaldıraçlı işlem sayesinde, kârların normal yatırımın çok üzerine çıkabilir.

Örneğin, 20.000 TL’lik bir pozisyon açtın ve hisse senedi %4 değer kazandı. Kârın 800 TL olur. 

Eğer kaldıraç kullanmasaydın ve 10.000 TL ile işlem açmış olsaydın, kazancın yalnızca 400 TL olurdu. 

Ancak unutma ki kaldıraçlı işlemlerde risk de aynı oranda artar; hisse %4 değer kaybederse zararın da 800 TL’ye çıkar.

Marjin türleri nedir?

Yatırımcılar için iki temel marjin türü vardır:

İzole Marjin: Pozisyonun için ayrılan teminat sadece o pozisyon için kullanılır. Diğer pozisyonların etkilenmez. Yeni başlayan yatırımcılar için daha güvenli bir seçenektir.

Çapraz Marjin: Hesaptaki tüm bakiye, pozisyonlar için teminat olarak kullanılabilir. Bir pozisyondaki kayıp, diğer pozisyonlardan da pay alabilir. Bu yöntem deneyimli yatırımcılar için uygundur, çünkü risk daha yüksektir ama daha esnek bir yönetim sağlar.

Teminat seviyesi ve margin call nedir? VİOP teminat tamamlama çağrısı nedir?

BIST’te marjin işlemlerde, teminat seviyesi yatırım hesabınızın sağlık göstergesidir. 

Teminat seviyesi düşerse aracı kurum seni margin call, yani teminat tamamlama çağrısı ile uyarır. Teminatın pozisyon açmak için gereken minimum seviyenin altına düştüğünde ek teminat yatırman istenir. Ek teminat yatıramazsan sahip olduğun hisseler, teminat seviyen sağlıklı seviyeye gelene kadar aracı kurumun tarafından satılır.

Margin call hesaplaması nasıl yapılır?

Teminat seviyesi formülü: 

Teminat Seviyesi (%) = (Özsermaye / Kullanılan Teminat) × 100

Özsermaye = Hesap bakiyesi + açık pozisyonların kâr/zararı
Kullanılan teminat = Pozisyonları sürdürmek için gereken teminat

Örnek: 

Hesabında 10.000 TL var, 20.000 TL’lik pozisyon açtın. Pozisyonlarda 4.000 TL zarar oluştu.

• Özsermaye = 10.000 – 4.000 = 6.000 TL
  
• Teminat seviyesi = (6.000 / 20.000) × 100 = %30

Bu durumda margin call riski yüksek olur, özkaynak oranın %35’in altında olduğu için ek teminat yatırman gerekir.

Margin ratio nedir?

Marjin hesabını yaparken asıl takip edilen gösterge “margin ratio”, yani özkaynak oranıdır. Bu oran, kredili pozisyonunun ne kadar sağlıklı ilerlediğini gösteren temel göstergedir. 

Oran yükseldikçe pozisyonun daha güvenli, oran düştükçe daha riskli bir seviyede olduğu anlaşılır. 

Özkaynak oranı, biraz önceki formül üzerinden hesaplanır. Yani sahip olduğun toplam pozisyon ile borç aldığın tutar arasındaki farkın, toplam özkaynağına oranlanmasıyla bulunur. 

Bunun mantığı basit: Bir varlıktaki riskin ne kadarını kendi kaynağınla, ne kadarını ödünç parayla yani krediyle taşıdığını ölçüyorsun.

Aracı kurumların margin call yapıp yapmayacağı da doğrudan bu oranla ilgilidir.

Margin call saati nedir? Margin call saati ne zaman?

Toplam teminatı, bulunması gereken teminat seviyesinin altına düşen hesaplar için Takasbank tarafından yapılan çağrıya “teminat tamamlama çağrısı” denir. 

Teminat tamamlama yükümlülüğü T+1 günü (bir sonraki iş günü) 15:00’e kadar yerine getirilmelidir.

Teminat tamamlama çağrısı aldıysan pozisyonlarını kapatarak veya nakit teminat yatırarak riskini azaltabilirsin.

Resen satış nedir?

Teminat seviyesi çok düştüğünde (%35 ve altı) ve ek teminat yatırmadığında aracı kurum pozisyonlara müdahil olup kapatabilir. Buna resen satış denir. Piyasada fiyat dalgalanmaları olduğu için pozisyon kapatma fiyatları garantili değildir ve küçük farklar oluşabilir.

BIST’te resen satış, yatırımcıyı daha büyük kayıplardan korur, ama aynı zamanda pozisyonu aniden kapatabilir. Bu nedenle teminat seviyeni sürekli takip etmek önemlidir.

Kısaca toparlarsak marjin işlemler, küçük sermayeyle büyük pozisyon açmayı mümkün kılar. Kaldıraç sayesinde kazançlar artar, ama kayıplar da büyür. Teminat seviyesi ve margin call, yatırımcının güvenliği için kritik önemdedir. 

Midas ile marjin işlem avantajı

Midas ile tek tıkla kredili yatırım imkânı sayesinde küçük sermayenle çok daha büyük pozisyonlar açabilirsin. Portföyündeki varlıkların gücüyle belirlenen kredi limitin sayesinde fırsatları anında değerlendirebilir, marjini kullanarak kazancını artırabilirsin. 

Üstelik yıllık %66 faiz oranı ile düşük maliyetli kredi kullanabilir, kredini hisse alımlarında kullanmadığın sürece faiz ödemezsiniz. ₺75.000 ve üzeri portföylerde anında krediye erişim sağlar, portföyün büyüdükçe kredi limitin de seninle birlikte artar. 

Midas, düşük alt limit ve düşük faizle sana kredili yatırımda sana gerçek bir esneklik ve güç sunar.

Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı

Sonraki Ders

Hisse senedi kredisi nedir? Kredili hisse senedi alımı ve faiz hesaplama