-
Uygulamayı İndir
-
Midas’ı indirmek için QR kodu taratın
-
Borsa İstanbul; yatırımcıları bir araya getiren ve alım-satım işlemlerinin güvenli, adil ve rekabetçi bir zeminde yapılmasını sağlayan kuruluştur. Türkiye’de borsa işlemleri, kısa adı BİST olan Borsa İstanbul’da gerçekleştirilir. Bu kurum, ülkemizde faaliyet yürüten tek borsa organizasyonu olma özelliği taşır.
İlk kez İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ismiyle faaliyete geçen kuruluş, Borsa İstanbul adını 5 Nisan 2013 tarihinde almıştır. Türkiye’de hisse senedi alım satım işlemlerini gerçekleştiren her birey, Borsa İstanbul (BİST) bünyesinde faaliyet gösterir. İstanbul Borsası 9 üyeden oluşan bir kurul tarafından yönetilir. Borsa İstanbul ne kadar başarılı ve geniş hacimli olursa ekonomiye de o denli likidite ve kaynak sağlanır.
BİST, borsada işlem görmeye uygun olan değerlerin rekabetçi, güvenilir ve istikrarlı bir ortamda alınıp satılması için uygun bir zemin oluşturmayı hedefler. Bu kapsamda çeşitli kıymetlerin alım satım emirlerinin amaçlanan çerçevede bir araya gelmesi için faaliyet yürütür. BİST, borsada ortaya çıkan fiyatları tespit ve ilan etmekle yükümlüdür. Ayrıca bu fiyatları ilan etmek suretiyle yeni piyasalar, pazar yerleri ve platformlar oluşturabilir. Borsa İstanbul piyasaları yönetmek ve işletmek gibi vazifeleri yerine getirir. BİST faaliyetlerinin amacı doğrultusunda gerçekleşip gerçekleşmediği Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından denetlenir.
Ayrıca bakınız; Canlı Borsa Takip Ekranı
BİST işlem saatleri söz konusu kurumun bünyesinde bulunan piyasaların türüne göre farklılık gösterir. Örneğin tam gün işlem gören Pay Piyasası’nın açılışı 09.40’ta, kapanışı ise 18.10’da gerçekleşir. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP) 09.30 – 18.10, diğer türev pazarlarında ise 09.30 – 18.15 saatleri arasında aktiftir.
Kıymetli Madenler Piyasası’nda 24 saat kesintisiz işlem yapabilmek mümkündür. Ödünç işlemleri ile elmas ve kıymetli taş piyasalarının da faaliyet saatleri 09.45- 17.30 arasındadır. BİST bünyesindeki Borçlanma Araçları Piyasası ise 09.30’da işlem yapmaya başlar. Bu piyasa tam günlerde 17.30’da, yarım günlerde 11.50’de kapanır. Borsa İstanbul’un son durumu anlık olarak veya kapanış saatlerinin ardından izlenebilir.
Yabancı Yatırımcının İlgisini Çekebilecek Cazip Hisseler
İstanbul Borsası hisselerine yatırım yapmak isteyen bireyler öncelikle kendilerine bu platforma özel bir hesap oluşturmalıdır. Hesap açan yatırımcılar, işlem yapmak istedikleri ürünleri belirleyebilir. Söz konusu ürüne ilişkin alım – satım emirlerini yazılı, sözlü, internet üzerinden ya da telefon yoluyla iletebilirler. Yatırımcıların pay piyasasındaki bu emirleri Takasbank tarafından kesinleştirilir. Yatırımcılar hem kendi hesaplarından hem de Merkezi Kayıt Kuruluşu’nda müşteri adına açılan hesaptan portföylerini izleyebilir.
Borsada yapılan yatırım işlemleri sırasında matematiksel araçlardan yaygın bir şekilde faydalanılır. Bu matematiksel araçlar arasında en yaygın kullanılan ise osilatörlerdir. Osilatör, teknik borsa çözümleme işlemleri sırasında fiyatın devamlılığına ilişkin yatırımcılara fikir veren matematik esaslı bir modeldir.
Osilatör, borsa analizi sırasında fiyat ve eğilim yönünü hesaplamak amacıyla kullanılır. En popüler matematiksel yöntem olduğundan yatırımcılar tarafından sıkça tercih edilir. Söz konusu model, piyasalarda henüz başlamamış olan eğilimler ve değişimler noktasında yatırımcıların fikir edinmesini sağlar. Para piyasalarında yüksek alış ve satış işlemlerinin gösterilmesi için de söz konusu göstergelerden yararlanmak mümkündür. Alış ve satış verilerinin bilinmesi borsa eğilimlerinin gidişatını belirlemede önemli bir rol oynar.
Osilatör, borsada eğilim gösteren piyasalarda yapılan aşırı alış ve satış işlemlerini ve bunlara bağlı olarak ortaya çıkan koşulları erkenden tespit etme özelliğine sahiptir. Bir çizgi veya histogram şeklinde gösterilen osilatör çeşitleri ise şu şekilde sıralanır:
Yukarıda bahsi geçen gösterge çeşitlerinin yön değişikliği, piyasalara yatırım yapan bireylere alış ve satış işlemleri sırasında yol gösterir. Piyasada trend olan fiyatların yatay bantta hareketi, bahsi geçen göstergeler aracılığıyla tespit edilebilir.
Net Nakit Pozisyonu En Güçlü 10 Şirket
Ekonomi piyasalarında aktif bir şekilde işlem yapan şirketler ve bireyler için yatırımı kazanca dönüştürmek esas hedeftir. Borsada bir gösterge çeşidi olan osilatörün temel amacı, yatırım araçlarında ortaya çıkan fiyat aşırılığını kontrol etmektir. Ayrıca bu teknik analiz aracı, yine piyasa fiyatlarının tespit edilmesi noktasında yatırımcılara yardımcı olur. Söz konusu göstergenin avantajları arasında ise şunlar yer alır:
Borsada osilatörler, tıpkı araç alım-satım işlemleri sırasında otomobilin arıza ve sorunlarını tespit eden ekspertizler gibi bir görev üstlenir. Piyasada işlem gören yatırım araçlarının fiyatlarında değişim olup olmadığını bireylere göstererek tespit sürecinin hızlandırılmasına katkı sağlar.
Borsada işlem yapan bireyler, yatırımlarını kazanca dönüştürmek amacıyla belirli göstergelerden faydalanır. Bu noktada indikatör olarak adlandırılan bir takım göstergeler ön plana çıkar. Yatırımcıların ihtiyaç duyduğu indikatörler; osilatör, trend ve hacim olmak üzere 3 farklı türe ayrılır.
İndikatör ve osilatör kavramları temelde işlev ve amaç bakımından birer göstergedir. Terimsel olarak farklılık gösteren bu iki kavramdan osilatör, yatırım araçlarındaki fiyatların alış ve satış işlemleri sırasında yaşadığı değişimleri inceler. Bu değişimi kontrol ederek yeni bir anlam çıkaran analizler, yatırımcılara yol gösterir niteliktedir. Yatırımcılar, ilgili göstergenin tespit ettiği durumları dikkate alarak piyasalarda işlem yapar. İndikatörler ise yatırım araçlarının geçmiş dönemlerdeki fiyat grafiklerini inceleyerek bir çıkarım gerçekleştirir. Geleceğe yönelik tasarlanan bu modelleme sayesinde borsada işlem yapan bireyler yatırım tahmininde bulunabilir.
Boğa tuzağı, küçük yatırımcıları yanıltmak amacıyla kurgulanan bir piyasa manipülasyon hareketidir. Bu hareket, pazarda sahte bir düşüş ve sonrasında refah eğilimi yaratılmasına dayanır. Manipülasyonun temel amacı, acemi yatırımcıların büyük sermayedarların ellerinde bulunan hisseleri fahiş fiyatlarla satın almalarını sağlamaktır.
Boğalar, rakiplerine saldırırken boynuzlarını aşağıdan yukarıya doğru savurur. Boğa piyasası tuzağı adını bu saldırı biçiminden alır. Manipülasyon kurgulanırken aşağıdan yukarıya doğru sahte bir ivme yaratılır. Söz konusu hareket, küçük yatırımcıların psikolojik davranışlarını harekete geçirmeyi hedefler. Manipülasyon başladığında hisse senetleri ve diğer finansal varlıklarda düşüş gerçekleşir. Bu düşüş, acemi yatırımcıları finansal varlık edinmeye teşvik eder. Ancak bu varlıkların satın alınması manipülatif hareketi kurgulayan sermayedarların kâr edinmesiyle sonuçlanır.
2024’te Muhteşem Yedili’yi Geride Bırakabilecek Hisseler
Piyasa hareketleri grafik üzerinde denge çizgisiyle gösterilir. Boğa tuzağı bu çizgi takip edilerek anlaşılabilir. Kısa aralıklar ile aşağı yukarı hareket eden çizgiler boğa piyasası koşullarının başladığını gösterir.
Borsada boğa tuzağı gerçekleşirken başlangıçta ani fiyat değişiklikleri söz konusu olmaz. Acemi yatırımcılar bu durumda rutin bir piyasa hareketinin gerçekleştiğini düşünebilir. Manipülasyon gerçekleşirken başlangıçta fiyat aralığı yukarı doğru kırılmaz. Çizginin stabil kaldığı yer direnç noktası olarak kabul edilir. Bu nokta aşıldıktan sonra hisselerde bir düşme eğilimi gerçekleşir. Piyasada boğa tuzağı koşullarının mevcut olduğunu gösteren başlıca hareketler şunlardır:
Boğa tuzağı profesyonelce kurgulanan bir manipülatif harekettir. Bu koşulları başlangıçta fark etmek zor olabilir. Böyle bir durumda yatırımları korumak için aceleci davranmamak gerekir. Hisse değerlerinin düşüşü ve stabilite hâli, kârlı bir yatırım olanağı gibi görünebilir. Buna karşın manipülatif hareketler küçük yatırımcıların zarar etmesi için özel olarak planlanır.
Zarar eden yatırımcıların ellerindeki varlıkları satmaya başlaması boğa tuzağının ilk aşamasıdır. Bu safhada piyasada belli bir hareketlilik fark edilir. Toplama işlemi tamamlandığında küçük yatırımcıların alım dalgasına girmesi beklenir. Yaratılan suni düşüş bu aşamada sona erer ve sahte bir stabilite oluşur. Acemi yatırımcıların zararı ise hacim artışı ile birlikte başlar. Bu safhadan sonra, pazardaki doygunluk oranı geliştiği için hisselerde sert düşüşler gerçekleşir.
Fiyat aralığı konsolidasyonu boğa tuzağının hayati aşamalarından biridir. Bu konsolide olma hâli piyasada geçici bir olumlu hava yaratır. Küçük yatırımcılar genellikle bu atmosfere göre hareket ederek hisse alım eğilimine girer. Söz konusu eğilim gerçekleştiğinde ise büyük sermayedarların planladığı manipülasyon amacına ulaşmış olur.
Düşüş trendi, yukarıda bahsedilen olumlu hava gerçekleştikten sonra başlar. Acemi yatırımcılara satılan hisseler bu aşamada değer kaybeder. Sermayedarların elinde bulunan varlıklar ise söz konusu hareketlerden dolayı değerlerini artırır.
Boğa tuzağı piyasa grafiklerinde mum veya şamdan olarak adlandırılan çizgilerin görülmesiyle anlaşılır. Belirli aralıklarla fiyat hareketliliği olduğunda oluşan grafikler bu şekilde adlandırılır. Söz konusu durumu rutin piyasa hareketliliğinden ayırt etmek için ani yükseliş ve düşüş trendlerini beklemek gerekir.
Bayrak çizgileri boğa tuzağı formasyonunun ayırt edici bir parçasıdır. Fiyatlarda ani bir yükseliş ve ardından yavaş seyirde düşüş gerçekleştiğinde grafikte bu çizgiler oluşur. Söz konusu çizgiler görüldükten sonra ani yükseliş başlar. Çizgilerin grafikte stabile yakın bir seyirde olması da kritik noktadır. Manipülasyonun yanıltıcı tarafı bu geçici stabilite hâlidir. Böyle bir durumda hisse alım-satımlarını durdurarak varlıklarınızı manipülatif hareketlere karşı koruyabilirsiniz.
Şirketlerin değerlerine, yatırımcı sayılarına ve faaliyetlerine göre alt veya üst piyasalarda işlem görmeleri pazar değişikliği olarak adlandırılır. Açıklamak gerekirse borsada işlem gören şirketler, belli kriterlere göre gruplandırılır. Firmaların bu koşulları yerine getirmekteki başarısı ise onların piyasadaki konumlarını belirler.
BIST pazar değişikliği, şirketlerin söz konusu kriterlere uygunluğuna göre yapılan bir işlemdir. Başka bir ifadeyle her firma, belli koşullara göre değerlendirilir ve şirketin faaliyet gösterdiği pazar da bu verilere göre belirlenir. Borsa İstanbul pazar değişikliği, şirketlerin bir alt veya üst pazarda faaliyet göstermesiyle gerçekleşir. Örneğin gerekli kriterleri yerine getirmeyen bir şirket, doğal olarak hisse ve değer kaybı yaşar. Böyle bir durumda firma, bulunduğu konumu kaybederek bir alt pazarda faaliyet göstermeye başlar. Aynı şekilde gereken koşulları yerine getirerek değerlenen bir şirket de üst piyasaya geçerek burada işlem görür.
Net Nakit Pozisyonu En Güçlü 10 Şirket
Pazar değişikliği zamanları, Borsa İstanbul tarafından resmî kanallardan duyurulur. Şirketlerin hisselerindeki değişimlere dair bilgiler, kurum tarafından verilir. Söz konusu duyurular, tüm kamuoyuna açıktır. Hisse pazarı bazında yaşanan değişiklikler, halka arz edilmiş olan ve piyasada işlem gören şirketleri ilgilendirir. Hisse alarak yatırım yapmak isteyen vatandaşlar, resmî kanallar üzerinden bu duyuruları takip edebilir.
Firmaların dosyaları, üç aylık periyotlarla güncellenir. BIST pazar değişikliği zamanlarını araştırırken bu hususu dikkate almak faydalı olur. Örneğin 2022 yılında BIST pazar değişikliği, temmuz ayında gerçekleşmiştir. Bu tarihi baz alarak sonraki işlemin Ekim ayında yapılacağını söylemek mümkündür.
BIST pazar değişikliği; alt, ana ve yıldız pazarlarda faaliyet gösteren şirketleri ilgilendiren bir durumdur. Firmanın piyasa değeri, faaliyet gösterilen pazarı belirleyen temel etkendir. Örneğin 2022 yılı rakamlarına göre 75 ila 300 milyon Türk lirası arasında piyasa değerine sahip olan firmalar, ana pazarda yer alır. Bundan daha düşük değere sahip olan şirketler alt pazarda, 300 milyonun üzerinde işlem görenler ise yıldız piyasada faaliyet gösterir.
Fiilî dolaşımdaki payların piyasa değeri de hisse pazar değişikliği üzerinde etkiye sahiptir. Bu kavram, piyasada yer alan hisselerin toplam değerini ifade eder. Bireysel yatırımcı sayısı da şirketlerin pazar konumunu belirleyen başka bir husustur. Hisselerini halka arz eden ve yoğun ilgi gören firmalar, üst pazarlarda faaliyet gösterebilir.
BIST 100 endeksi, Borsa İstanbul’da işlem gören en yüksek piyasa değerine sahip hisseleri gösterir. Borsadaki aşağı ve yukarı yönlü hareketler, söz konusu endeks üzerinden izlenir. Aynı zamanda bu liste, yatırımcıların borsanın genel performansı hakkında gözlem yapmasını da sağlar. Dolayısıyla BIST 100, küçük ve büyük ölçekli tüm yatırımcılar tarafından düzenli olarak takip edilir. XU100 koduna sahip olan bu endeksin belirlenmesinde ise hisselerin işlem hacmi ve piyasa değeri gibi etkenler göz önünde bulundurulur.
BIST 100 endeksi hesaplama yöntemi, piyasalar ile yakından ilgilenenlerin merak konuları arasında yer alır. Endeksin hesaplanması için öncelikle listede yer alacak payların belirlenmesi gerekir. BIST 100 hesaplamasında endekse dâhil edilecek paylar, A ve B grubu hisselerin arasından seçilir. A grubunda Borsa İstanbul’da en çok işlem gören hisse senetleri yer alır. Fiili dolaşım miktarı nispeten daha az olan hisseler ise B grubunda değerlendirilir. Bu endeksin hesaplanmasında Yıldız ve Ana Pazar paylarına yer verilir. Ayrıca Kolektif Yatırım Ürünleri ve Yapılandırılmış Ürünler Pazarı’nda işlem gören gayrimenkul ve girişim sermayesi yatırım ortaklıkları da dikkate alınır.
En Yüksek Yıllık Kâr Büyümesi Açıklaması Beklenen Şirketler
BIST 100 hesaplama işleminde endekse dâhil edilen paylar, zaman ve piyasa değeri gibi etkenlerle beraber değerlendirilir. Bu borsa endeks hesaplamasında Et= Σ (Fit x Hit x Nit) / Bt formülü kullanılır. Aşağıdaki listeden söz konusu formülde yer alan değişkenlerin hangi anlamlara geldiğini öğrenebilirsiniz.
Formülde yer alan “t zamandaki” ifadesi, önceden belirlenen bir tarihi ifade eder. Ayrıca ilgili formül incelendiğinde piyasa değeri diğerlerine göre nispeten yüksek olan bir payın, endeksi daha çok etkileyeceği görülebilir. Bu nedenle BIST endeks hesaplamasındaki hisse senetlerinin ağırlığı %10 ile sınırlandırılmıştır.
Ayrıca “Endeks nedir?” içeriğimize de göz atabilirsiniz..
Endeks hesaplaması yaparken bu işlemin iki farklı yönteminin olduğunu bilmekte fayda vardır. Getiri ve fiyat endeksi olarak birbirinden ayrılan bu yöntemlerin arasındaki fark temettü ödemelerinden kaynaklanır. Fiyat endeksinde temettü ödemeleri, portföy dışında değerlendirilir ve formülün bölen değerinde düzeltme yapılmaz. Bunun aksine getiri endeksinde, ödenen temettülerin yeniden borsaya yatırıldığı kabul edilir ve bölen değeri payların ağırlığı oranında yeniden düzenlenir.
Dolar bazında BIST 100 endeksi hesaplaması, basit bir formül üzerinden yapılabilir. Bu hesaplamanın yapılabilmesi için işlemin gerçekleştirildiği tarihteki en düşük kur kullanılır. Bunun için öncelikle Türk lirası bazında endeksin ulaştığı değer, sabit katsayı olarak belirlenen 10.000’e bölünür. Ardından çıkan sonucu, doların ilgili gündeki en düşük seviyesine bölmek gerekir. Çıkan sonuç, hesaplamanın yapıldığı tarihte endeksin dolar karşısında kazandığı veya kaybettiği değeri gösterir.
Banka bonosu, en kısa ifadeyle garanti altına alınmış borç senetleridir. Bankalar tarafından borçlu olarak ihraç edilen ve iskontolu olarak satılan menkul kıymetlere bono adı verilir. Bono olarak adlandırılan menkul kıymetlerin satılmasının ardından sermaye piyasaları bankalara kaynak sağlayabilir.
Banka bonosu, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından kayda alınır. Ardından bonolar ihraç edilerek iskonto esasına uygun olarak satılır. Menkul kıymetlerin hepsinde olduğu gibi banka bonolarının da belli başlı kuralları bulunur. Bonoların vadesi 60 günden az, 360 günden çok olmamalıdır. Tahsilli satılacak banka bonolarının vadesi ise 15 ila 360 gün aralığında olmalıdır. Banka bonosu nedir sorusuna bu şekilde cevap vermek mümkündür.
Bonolar hakkında bilgi edinmek isteyen pek çok kullanıcı, “Banka tahvili nedir?” sorusuyla da karşılaşır. Banka tahvili, bono ile aynı özelliklere sahip olmasının yanı sıra farklı vadelerde hizmet verir. Tahvil, bir yıl ya da daha uzun vadeli borçlanma senetlerine verilen isimdir. Bu sebeple bono ile tahvil arasındaki en belirgin fark, vadedir. Bono, en fazla 1 yıl vadeli olabilir. Tahvil ise 1 seneden uzun süreli bir yatırım aracı olarak kullanılabilir.
Banka bonosu ve tahvil, birtakım özellikler bakımından birbirinden ayrılır. Banka bonoları, sabit getiri olanağı tanır. Tahviller ise sabit ya da değişken getiri imkânı sunar. Bono, ikinci el piyasa işlemleri sayesinde kolaylıkla paraya çevrilebilecek özellikteki varlıklar arasında yer alır. Ayrıca hem banka bonoları hem de tahvilleri genel olarak yüksek getiri imkânı sağlar. Vade sonuna kadar elde tutulduğunda belirli bir getiriyi garanti eder. Bahsi geçen menkul kıymetlerde ikinci el alım satım yapmak da mümkündür. Vade sonu beklenmeden banka tahvilini nakde çevirmek istendiğinde o günün piyasa koşulları baz alınarak işlem yapılır.
Yabancı Yatırımcının İlgisini Çekebilecek Cazip Hisseler
Bankalar, bono ve tahvilin vade sonundaki getirisini yatırım yapılmadan önce müşterilerine gösterir. Bu sebeple banka tahvili getirisinin yatırım için ibraz edilen günün sonunda ne kadar olacağı başından bilinir. Nominal değer, vade başında söz konusu faiz oranına göre belirlenen süre sonunda hesaba yatar. Aynı zamanda vade gelmeden önce satış işlemi yapıldığında da piyasa değerine göre getiri sağlanabilir.
Banka bonosu faiz oranları ve vade süreleri, yatırım yapmak isteyen kişiler için son derece avantajlıdır. Acil nakit ihtiyacı doğduğu an bono ya da tahvil o güne ait faiz oranında ilgili menkul kıymet satışı yapılabilir. Zamanından önce satıldığı için tüm getiri yok olmaz. Banka tahvil faizlerine göre paranın ne kadar süre yatırılacağına karar verilebilir.
Bedelsiz sermaye artırımı, borsada düzenli şekilde yatırım yapan kişilerin karşılaştığı bir durumdur. Piyasaları yakından takip eden yatırımcılar için “Bedelsiz sermaye artırımı nedir?” sorusu merak konusudur. Bu konuyu açıklığa kavuşturmadan önce bilanço konusuna değinmek gerekir.
Bilanço, bir şirketin belirli tarih aralıklarındaki durumunu açıklayan mali tablolar olarak tanımlanır. Şirketin finansal kaynaklarına ilişkin olan bu kavram, kurumun varlıklarının net bir şekilde anlaşılması açısından önemlidir. Bedelsiz sermaye ise şirketin kaynaklarına nakit giriş ve çıkış işlemi yapılmadan anamalın yükseltilmesi anlamına gelir. Şirket, bu durumda kendi iç kaynaklarını veya elde ettiği kârı kullanarak sermaye artışına gider. Özsermaye kalemi altındaki hesaplar arasında bir değişiklik gerçekleşir. Bu işlem şirketin daha fazla hisseye bölünmesini de beraberinde getirir.
Bedelsiz sermaye artırımı için ne yapmalı sorusunun cevabı ise oldukça basittir. Şirket, iç kaynaklarını kullanarak hisse senetlerini ortaklara dağıtır. Emisyon primi, temettü, iştirak, yeniden değerleme artışı ve yedekler, sermaye artırımında kullanılır. Dışarıdan finansal bir kaynak arayışı olmadığı için ortaklar hisse dağıtımında herhangi bir bedel ödemez.
Hangi şirket bedelsiz sermaye artırımı kararı aldı? Kaç TL’ye yükseltildi? Şirketlerle alakalı merak ettiğin tüm haberleri Midas Podcast’te dinleyerek takip edebilirsin.
Sermayenin yükseltilmesi sırasında şirket varlıklarına nakit giriş ve çıkışı yapılmaması “Bedelsiz sermaye artırımı neden yapılır?” sorusunu akıllara getirir. Bu soru iki şekilde cevaplanır. İlki; şirketlerin ödenmiş sermayesinin ekonomik koşullar karşısında reel bir erime yaşamasıdır. Yıllara bağlı olarak değişen enflasyon, şirket sermayesinin belirli bir süre sonra düşük görünmesine neden olur. Şirketler, değer düşüklüğü yaşamamak için bedelsiz sermaye artırımı yapar.
Bedelsiz sermaye artırımının ikinci nedeni ise şirketin daha fazla hisseye bölünmesinin piyasalar tarafından olumlu karşılanmasıdır. Bir şirketin hisse fiyatının belirli bir seviyenin üzerine çıkması alış ve satış işlemlerinin yavaşlamasına neden olur. Bedelsiz sermaye artırımı ile hisselerin bölünmesi, senetlerin likiditesine katkı sağlar.
Ayrıca daha sonra Sermaye Artırımı Nedir içeriğimize de göz atabilirsiniz.
“Bedelsiz sermaye artırımı avantajlı mı?” sorusu hem şirketler hem de yatırımcılar tarafından merak edilir. Bu sorunun cevabı şirketin finansal kaynaklarına göre değişiklik gösterir. Bu işlem sonucunda şirket ortaklarına karşılıksız bir şekilde hisse devri yapılır. Hisse devri şirketin esas sermayesini değiştirmediği gibi piyasadaki konumunu da etkilemez. Hisse senetlerinin değerini değiştirmek için likiditeyi yükseltme yolu tercih edilir.
Pek çok kişi tarafından araştırılan “Bedelsiz sermaye artırımı iyi midir?” sorusu ise enflasyondan ve değer kaybından korunmak için faydalıdır şeklinde cevaplanabilir. Ayrıca bedelsiz sermaye artırımına giden şirketler, vergi noktasında da çeşitli avantajlara sahip olur. Bu şirketler daha düşük oranlı vergi öder.
En Yüksek Yıllık Kâr Büyümesi Açıklaması Beklenen Şirketler
Yatırımcılar için “Borsada bedelsiz sermaye artırımı hisseyi nasıl etkiler?” sorusu merak konusudur. Burada şirketin özsermayesinde herhangi bir artış veya azalma olmaz. Yalnızca hisse başı defter değerinde bir düşüş gözlemlenir. Ayrıca hisse ortaklara dağıtıldığı için fiyat noktasında bedelsiz artış oranında bir düşüşe uğrar. Bu düşük ise şirketin toplam piyasa değerinde herhangi bir farklılık yaratmaz.
Bedelsiz sermaye artırımı hesaplama işlemi mevcut lot sayısı üzerinden yapılır. Mevcut lot sayısı, sermaye artırımına giden şirket hisselerinin adedini ifade eder. Ayrıca hisselerin bölünme oranı ve fiyatı da hesaplama işlemi sırasında kullanılır. Bölünme oranı, rüçhan hakkının kullanıldığı değeri ifade eder. Bu oran şirket tarafından doğrudan açıklanır. Hisse fiyatı ise payın ortaklara dağıtılmadan önceki ortalama değeridir. Hesaplama formülünde mevcut lot oranı ile kazanılacak lot sayısı çarpıldıktan sonra çıkan sonuç 100’e bölünür. Örneğin; hem mevcut lot hem de bölünme oranı 100 ise kazanılacak hissenin de 100 lot olduğu sonucu ortaya çıkar.
Son olarak ise “Hisse senedi Bölünmesi Nedir” içeriğimize göz atabilirsiniz.
Yatırıma yeni başlayan pek çok kimse, “BIST 30 nedir?” sorusunun cevabını merak eder. Bu soruya; “Borsa İstanbul’da işlem gören en değerli otuz şirketi ifade eden gösterge” yanıtını vermek mümkündür. Borsa İstanbul’da işlem gören, hacim ve piyasa değeri bakımından en yüksek şirketlerin hisse senedi başarımlarının ölçülmesiyle BIST 30 endeksi belirlenir.
BIST 30 hisseleri; şirketlerin dolaşımdaki paylarının piyasa değeri ve günlük ortalama işlem hacimleri doğrultusunda büyükten küçüğe doğru sıralanır. Bu liste, her üç ayda bir yeniden belirlenir. BIST 30 şirketleri, girişim sermayesi yatırım ortaklıkları arasında yer alan liste başı kuruluşlardır.
BIST 30 – BIST 100 farkını oluşturan faktör, endeks ve pay oranlamasıdır. BIST 100 endeksi, pay piyasasının temel ölçütüdür. BIST 30 grafiğinde yer alan şirketler aynı zamanda BIST 50 ve 100 endekslerine de dâhildir.
BIST 30 ne demek sorusuna yanıt bulan yatırımcılar için bir diğer merak konusu da bu göstergenin hisse senedi fonunun ne olduğudur. Bu fon, yatırımcıların birikimlerinin büyük şirketlerin hisse senetleriyle çeşitlendirerek uzun vadede kâra geçmesini sağlayan bir mevduat aracıdır. Borsadaki fırsatları değerlendirerek tasarrufu artırmayı ve kazanç sağlamayı hedefler. Endeks fonundaki toplam miktarın büyük bir bölümü göstergedeki paylara yatırılır. Fonun yatırım amacı, söz konusu göstergedeki artış kadar kâr elde etmektir.
En Yüksek Yıllık Kâr Büyümesi Açıklaması Beklenen Şirketler
Pek çok yatırımcı tarafından merak edilen BIST 30 nasıl alınır sorusuna yanıt olarak verilebilecek birkaç yöntem söz konusudur. Tüm bankalarda borsa yatırım fonu satışı mevcuttur. Kaynağı; bankalar ya da aracı kurumlar üzerinden, öncelikle yatırım hesabı açarak alabilirsiniz. Üstelik bankaların danışmanlık hizmetinden yararlanarak risk ve getiri tercihlerine uygun şekilde yatırım yapmak mümkün olur.
BIST 30, Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VİOP) ya da Futures aracılığı ile satın alınabilir. BIST 30 canlı grafiğini takip ederek yatırım yapacağınız endeks hakkında güncel bilgi sahibi olabilirsiniz. Yatırımcıların fonla ilgili görüş ve deneyimlerini ise BIST 30 yorumlarına göz atarak incelemek mümkündür.
BIST 30 hisseleri, borsada işlem gören en değerli paylardır. BIST 30 hisseleri listesindeki şirketler A, B, C, D şeklinde bir gruplandırmaya tabi tutulur. Şirketlerin hangi gruba dâhil olacağını belirleyen başlıca faktör, fiilî dolaşımdaki pay miktarıdır. A ve B gruplarına dâhil olan hisse senetleri, dolaşım payı ve piyasa değeri en yüksek şirketlere aittir. Bu gruptaki hisseler, alıcılar için getirisi oldukça yüksek yatırım araçlarıdır.
BIST 30 en ucuz hisseler, C ve D grubundaki şirketlere aittir. BIST 30 endeksi hesaplanırken A ve B grubuna dâhil olan hisseler değerlendirilir. C ve D grubu hisseleri, işlem hacimlerinin düşük olması nedeniyle daha riskli yatırım araçlarıdır. C ve D grubu hisselerin endeks değerlendirmesine katılabilmesi için A ya da B grubuna yükselmesi gerekir. Mevcut durumlarında değişiklik olmadığı takdirde BIST 30 endeksi hesaplamasına katılmaları mümkün olmaz.
Borsa İstanbul’da işlem gören en değerli 100 hissenin belirlendiği endeks BIST 100 olarak tanımlanır. Bu endekse dâhil olan hisseler piyasa ve işlem hacmi gibi kriterlere göre belirlenir. Söz konusu sıralama, piyasanın hacmini ölçmek için kullanılan bir göstergedir.
BIST 100 hisseleri, eski adı IMKB (İstanbul Menkul Kıymetler Borsası) olan Borsa İstanbul tarafından belirlenir. IMKB 100 hisseleri için işlem kodu XU100’dür. Söz konusu endekste yer alan hisseler yerel ve uluslararası yatırımcılar tarafından takip edilir. BIST 100, borsa hakkında detaylı bilgi veren bir sıralamadır. Bu göstergeyi takip ederek Türk piyasasında yüksek kamuoyu arzına sahip olan firmalar hakkında bilgi sahibi olmak mümkündür. Söz konusu endeks, ülke ekonomisinde ön plana çıkan sektörler hakkında da fikri verebilir.
“BIST 100 ne kadar?” sorusunu yanıtlarken bu endeksin çeşitli kriterlere göre belirlendiğini söylemek faydalı olur. Piyasa kapitalizasyonu hisselerin değerini belirleyen temel husustur. Bu kavram, şirketlerin tedavüldeki tüm hisselerinin piyasa değerini ifade eder. Borsa İstanbul endeksinde yer alan varlıkların hesabı, hisselerin sayısı ve değeri çarpılarak hesaplanır.
Arz talep dengesi BIST endeksi için belirleyici bir unsurdur. Hisselerin piyasalarda gördüğü talep arttıkça sıralamadaki yeri de doğal olarak yükselir. Borsa İstanbul’da işlem gören bir şirketin varlıkları piyasada talep gördüğünde hisselerinin ilk 100’de yer alması mümkündür. Bu endekste yer alıp başarılı bir grafik izleyen firmalar BIST 30 sıralamasına da dâhil olabilir.
En Yüksek Yıllık Kâr Büyümesi Açıklaması Beklenen Şirketler
BIST 100 hisseleri A ve B grubunda yer alan varlıklar arasından seçilir. Açıklamak gerekirse; 30 milyon TL ve üstü değerde olan paylar A grubunda yer alır. 10 ile 30 milyon TL arasındaki paylar ise B grubundadır. C ve D grubuna dâhil olan hisseler BIST indekslerinde yer almaz.
Borsa İstanbul BIST 100 hisseleri, özel bir formül kullanılarak değer gören varlıklar arasından seçilir. Bu süreçte fiyat ve getiri endeksi hesaplanır. Söz konusu hesaplamada fiyat ve getiri arasındaki temettü ödemeleri ortaya çıkar. Varlıkların piyasa değeri bu şekilde belirlenir.
BIST endeksinde yer alan varlıklar yılın çeşitli dönemlerinde gözden geçirildikten sonra belirlenir. Borsa İstanbul’da işlem gören paylar yılda 4 kez kontrol edilir. Söz konusu kontrollerde yüksek değere sahip olanlar BIST 100 endeks sıralamasına dâhil edilir.
BIST 100 kaçta açılır ve ne zaman kapanır diye düşünebilirsiniz. Endeks çalışmaları resmî iş günlerinde yapılır. Borsa İstanbul’un açık olduğu günlerde gerçekleştirilen çalışmalar sabah 09.40 saatinde başlar. Borsa 100 çalışma saatleri yarım iş günlerinde 12.40’ta sonlanır. Çalışmalar tam mesai günlerinde 18.10’a kadar sürer. Borsa İstanbul, hafta sonlarında, dinî ve millî bayramlar başta olmak üzere resmî tatillerde kapalı olduğu için bu günlerde endeks işlemi yapılmaz.
Benchmark nedir sorusuna kısaca “ölçüt” olarak yanıt verilebilir. Bu terim, Türkçede kıyaslama anlamına gelen benchmarking eylemi ile ilişkilidir. Söz konusu terimin anlamına değindikten sonra “Benchmark (ölçüt) ne işe yarar?” sorusunun cevabı verilebilir.
Benchmark, referans noktasını belirlemek amacıyla kullanılır. Bir işletmenin gelişmesi için seçtiği bir rakiple kendini kıyaslamasını temel alan metottur. Bu işlem, piyasada rekabet gücünü artırmak için kullanışlı bir yöntemdir. Ancak ilgili yöntemin sonuç verebilmesi için kıstas alınacak işletmenin doğru belirlenmesi gerekir.
Benchmarking yöntemi, temelde dört aşamadan oluşur. Bunlar sırasıyla şu şekildedir:
Planlama aşamasında ilk olarak işletme ya da organizasyon içerisindeki eksikler tespit edilir. Ardından eksiklerin giderilmesi için izlenebilecek yol haritaları oluşturulur. Son olarak ise oluşan çözüm yolları üzerine yoğunlaşılır.
Örnek seçimi aşaması, benchmark araştırması olarak da ifade edilebilir. Bu aşamada kıyaslamanın yapılacağı benchmark (ölçüt) işletme seçilir. Bu seçim sırasında dikkat edilmesi gereken iki unsur vardır. Biri; seçilen işletme ile benchmarking yapan organizasyonun sektör, iş gücü, bulundukları pazar ve benzeri açılardan yakın olmasıdır. Diğeri ise seçilen ölçüt işletmenin gerçekten de iyi yönetiliyor olmasıdır. Seçimin ardından söz konusu işletmeyle iletişime geçilir ve iş birliği yapılır.
Üçüncü aşama, benchmark analizidir. Performans artırıcı uygulamalar işletmeye adapte edildikten sonra birtakım karşılaştırmalar yapılır. Ardından analizler doğrultusunda çıkan sonuçlar değerlendirilir.
Benchmarking metodunun son aşaması ise uygulamadır. Bu, benchmarking yolculuğunun en önemli aşamasıdır. Çünkü bu aşamada işletme imajının ve tüm çalışanların yeni uygulamalara adapte olması gerekir. Tüm adımlar doğru şekilde takip edildiğinde bu yöntem başarıyla sonuçlanır.
Borsada Hisse Seçme Rehberi: Beta Katsayısı Mucizesi
Benchmark (ölçüt) nasıl kullanılır sorusuna cevap vermek için yöntemin alt başlıklarını bilmek ve bunlardan birini seçmek gerekir. Benchmarkingin birbirinden farklı versiyonları bulunur. Bunlar; süreç, performans ve stratejik benchmarking şeklinde isimlendirilir.
Süreç benchmarking, organizasyonların iş yapış şeklini model alır. Bu yöntem; müşteri şikayetleri, faturalama, sipariş alma ya da iş başvurularının kabulü gibi süreçler için kullanılır. Performans benchmarking ise işletmenin pazar içindeki konumunu belirler. Fiyat, etnik özellikler, yan hizmet ve güvenirlik gibi unsurları belirleme noktasında faydalıdır.
Stratejik benchmarking daha geniş pencerelidir. Sadece kendi sektörüne odaklanmaz. Herhangi bir şirketin başarı hikayesinden kendine bir yol haritası oluşturabilir. Siz de işletmeniz için bu yöntemlerden birini ya da farklı alanlarda olmak şartıyla üçünü birden kullanabilirsiniz.
Hem dünyadan hem ülkemizden benchmark örnekleri vermek mümkündür. Henry Ford, bu yöntemi ilk kullanan kişilerden biridir. Ziyaret ettiği bir fabrikada gördüğü yürüyen bant sistemini otomobil yapımına entegre etmiştir. 1980’lerden sonra başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere tüm Batı ülkelerini etkisi altına alan yöntem, zamanla Türkiye’de de uygulanmaya başlamıştır.
Sabancı Holding, Türkiye’de bu yöntemi kullanan şirketlerden biridir. Holding bünyesinde yer alan Beksa, Brisa, Dusa, Kordsa ve Olmuksa işletmeleri 1997’de BENCHSA adlı bir çalışma grubu kurmuştur. Bu grup, benchmarking sürecini ve dolayısıyla işletmelerini geliştirmek için çalışmalar yapmaktadır.
Bu sitede size daha iyi hizmet sunabilmek için çerezleri kullanıyoruz.