Gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH), ülkenin ekonomik performansını ve büyümesini yansıtan önemli kavramlardan biri olarak karşımıza çıkıyor. GSYİH, ülkede gerçekleşen ekonomik faaliyetlerin bir özeti olarak değerlendiriliyor.
Makroekonomik analizlerde en çok kullanılan verilerden biri olan GSYİH, ülkenin belirli periyotlar içerisindeki gelişimine ışık tutuyor. Tüm sektörlerdeki ekonomik faaliyetlerin özetini sunan gayri safi yurt içi hasıla, ülke vatandaşlarının yaşam standardını ve refah düzeyini de doğrudan etkiliyor. Bu yazıda “Gayri safi yurtiçi hasıla nedir?” ve “Borsada GDP ne demek?” gibi soruların cevaplarını ve daha fazlasını bulabilirsin!
Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) Nedir?
İlk olarak GSYİH nedir sorusuna yanıt vererek başlayalım. Gayri safi yurt içi hasıla, bir ülkede belirli bir zaman diliminde üretilen mal ve hizmetlerin toplam piyasa ve para değerini ifade ediyor. Bu makroekonomik ifade; ülkedeki yatırım, üretim ve tüketimle ekonomik refah durumunu ölçmeyi amaçlıyor. Değerin gayri safi olarak tanımlanmasının sebebi ise aşınma ve eskime gibi değerleri de gözetmesinden kaynaklanıyor.
Peki yine sıkça karşımıza çıkan bir kısaltma olan GDP nedir? GDP, İngilizce açılımı “Gross Domestic Product” olan ve dilimize gayri safi yurtiçi hasıla olarak çevrilen terimi ifade ediyor. Ülkedeki toplam geliri hesaplamada önemli bir ölçüt olan GSYİH, genellikle aylık, üç aylık ve yıllık periyotlarda hesaplanıyor. Hesaplama yaparken ise karşımıza iki kavram çıkıyor.
Nominal GSYİH
Nominal GSYİH, diğer ölçümlerden farklı bir şekilde enflasyon sebebiyle meydana gelen fiyat değişimlerini de hesaba katarak yapılan değerlendirmeyi ifade ediyor. Bu değerlendirmede sayılan tüm mal ve hizmetler, yıl içinde fiilen satıldıkları fiyatlarla değerlendiriliyor.
Reel GSYİH
Reel yani gerçek gayri safi yurt içi hasıla ise belirli bir yıl içinde üretilen mal ve hizmetlerin, baz alınan belirli bir yılın fiyatları kullanılarak hesaplanıyor. Reel GSYİH, enflasyonun veya deflasyonun üretimdeki etkisini ortadan kaldırarak ekonomik büyümeyi ve üretim artışını daha doğru yansıtmayı amaçlıyor.
Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Neden Önemli?
Ülkenin ekonomik performansını temel ölçütleri arasında yer alan gayri safi yurt içi hasıla, birçok noktada faydalı içgörüler sunuyor:
- GSYİH, ülke ekonomisinin uluslararası pazarla karşılaştırılmasında önemli rol oynuyor.
- Tıpkı gayri safi milli hasıla (GSMH) gibi kişi başına düşen GSYİH da ülke vatandaşlarının yaşam standardını ve refah düzeyini ortaya koymak için kullanılıyor.
- Yüksek ve belirli bir istikrara sahip GSYİH, yerli ve yabancı yatırımcılar için daha cazip bir ortam yaratıyor.
- GSYİH verileri, hükümetlerin kamu harcamaları ve vergi politikalarını belirleyen önemli etkenler arasında yer alıyor.
GSYİH Nasıl Hesaplanır?
GSYİH hesaplama yöntemleri arasında sıkça kullanılan bir formül yer alıyor. Bu formülde tüketim, yatırım ve devlet harcamalarına ihracat ile ithalatın farkı eklenerek GSYİH bulunuyor.
Formül: Gayri Safi Yurt İçi Hasıla = Devlet Harcamaları + Yatırım + Tüketim + (İhracat-ithalat)
Bu işlem yalnızca Türkiye’de değil hemen hemen dünyanın tüm ülkeleri tarafından aynı ölçüm ve değerlendirmeyle yapılıyor. Ortaya çıkan veriler, ülkedeki yaşam standartlarının ölçülerinin belirlenmesi adına kritik rol oynuyor.
Finans kavramları ve piyasalar hakkında aradığın tüm bilgilere Midas’ta ulaşabilirsin. Hemen App Store ve Play Store üzerinden Midas uygulamasını indir, yatırım dünyasındaki yerini geç kalmadan ayırt!
Hisse senetleri riskli yatırım ürünleridir. Şirketlere ortaklık, hem kârlarına hemde zararlarına ortaklık anlamına gelir. Ana paranızdan kâr etme ihtimaliniz olduğu gibi, zarar etme ihtimalinizde bulunmaktadır.
