Fed Başkanı Jerome Powell, COVID-19 pandemisi sırasında işsizlikle mücadeleyi daha büyük bir öncelik haline getirdikten dört yıl sonra, artan işsizlik, enflasyonun kontrol altında olduğuna dair artan kanıtlar ve çeyrek yüzyılın en yüksek faiz oranının ortasında, bu taahhüdün önemli bir sınavıyla karşı karşıya.
Fed’in 17-18 Eylül’deki toplantısında uzun bir aradan sonra ilk kez faiz indirimine gitmesi ve Powell’ın yarın Kansas City Fed’in Jackson Hole, Wyoming’deki yıllık konferansında yapacağı konuşmada politika gevşetme yaklaşımı hakkında daha fazla bilgi vermesi bekleniyor.
Ancak Fed’in politika faizinin bir yıldan uzun bir süredir 5,25%-5,50% aralığında seyretmesi nedeniyle, nispeten yüksek faizlerin ekonomi üzerindeki etkisi hâlâ devam ediyor olabilir ve merkez bankası indirimlere başlasa bile politikanın gevşemesi zaman alabilir. Bu dinamik, düşük işsizliğin devam etmesinin yanı sıra kontrollü enflasyonun “yumuşak iniş” umutlarını riske atabilir.
Chicago Fed eski Başkanı Charles Evans, “Powell işgücü piyasasının normalleştiğini söylüyor.” diyor. Evans’a göre ücret artışı gevşiyor, açık iş pozisyonları hâlâ sağlıklı seviyelerde ve işsizlik oranı politika yapıcıların merkez bankasının 2%’lik hedefindeki enflasyonla tutarlı olarak gördüğü seviyelerde.
“Eğer hepsi bu kadarsa bu harika olur. Ancak geçmiş iyi değil.” diyen Evans’a paralel, işsizlik oranında son aylarda görülen artışları genellikle daha fazlası takip ediyor:
“Şu anda durum böyle görünmüyor. Ancak artan işsizliğe karşı koymak için agresif faiz indirimlerine ihtiyaç duymaktan sadece bir ya da iki kötü istihdam verisi uzakta olabilirsiniz. Ne kadar uzun süre beklerseniz, gerçek ayarlamayı yapmak o kadar zorlaşır.”
⚔️ Enflasyona Karşı İstihdam
Bu bağlamda Fed’in politika yapıcıların iş piyasası için gereksiz bir maliyet olarak görmeye başladığı şey pahasına enflasyonu önlemeye yönelik uzun süredir devam eden bir eğilimi değiştirmesi mantıklı görünüyordu.
Standart para politikası kararlarında enflasyon ve işsizlik ayrılmaz bir şekilde birbirine bağlıydı: Belirli bir noktanın altındaki işsizlik ücretleri ve fiyatları artırırken; zayıf enflasyon can çekişen bir iş piyasasına işaret ediyordu. Yetkililer 2007-2009 resesyonundan sonra bu bağlantıyı yeniden düşünmeye başladılar ve düşük işsizliği kendi başına bir enflasyon riski olarak görmemeleri gerektiği sonucuna vardılar.
Yeni strateji, iş piyasasının sınırlarında bulunanlar için eşitlik meselesi olarak ve genel olarak en iyi sonuçları elde etmek için, Fed politikasının “istihdamın maksimum seviyesinden eksikliklerine ilişkin değerlendirmelerle bilgilendirileceğini” söyledi.
Powell 2020 konferansında yaptığı konuşmada, “Bu değişiklik ince görünebilir ancak güçlü bir istihdam piyasasının enflasyon patlamasına yol açmadan sürdürülebileceğine dair görüşümüzü yansıtıyor.” dedi.
Pandemi kaynaklı bir enflasyon artışı ve dramatik istihdam toparlanması bu değişikliği önemsiz hale getirdi: Fed enflasyonu dizginlemek için faizleri yükseltmek zorunda kaldı ve yakın zamana kadar fiyat artışlarının hızı iş piyasasına çok fazla zarar vermeden yavaşladı.
Nisan ayına kadar işsizlik oranı iki yıldan uzun bir süredir 4%’ün altında seyrediyordu, ki bu 1960’lardan bu yana görülmemiş bir seriydi. İşsizlik oranı 1948’den bu yana ortalama 5,7% olarak gerçekleşti.
Ancak son iki yılda yaşananlar ve Fed’in yaklaşan strateji değerlendirmesi, tam olarak ne olduğuna dair bir araştırma dalgasını da tetikledi: Enflasyonun neden düştüğü, politikanın bunda nasıl bir rol oynadığı ve enflasyon riskleri tekrar yükselirse işlerin nasıl farklı yapılabileceği.
Bu yılki konferansın gündemi henüz gizli tutulurken, genel tema para politikasının ekonomiyi nasıl etkilediğine odaklanıyor. Bu da yetkililerin gelecekteki tercihleri ve ödünleşimleri nasıl değerlendirebileceğini ve enflasyonu yükselmeye başlamadan önlemek gibi taktiklerin bilgeliğini ortaya koyuyor.
🔎 “Fazla Sıkı”
Powell şimdi diğer yönde bir sınavla karşı karşıya. Enflasyon 2%’ye doğru ilerliyor ancak işsizlik oranı Temmuz 2023’e göre yüzde onda sekiz puan artarak 4,3%’e yükseldi.
Artan işgücü arzına karşı bunun işgücü piyasası hakkında gerçekten ne söylediği konusunda tartışmalar var, yeni iş arayanlar iş bulursa olumlu bir şey.
Ancak bu oran, kurallara uygun bir resesyon göstergesini ihlal etti ve büyüyen bir ekonominin diğer göstergeleri göz önüne alındığında önemsizleştirilse de, Fed yetkililerinin tam istihdamı temsil ettiğini düşündüğü 4,2%’nin biraz üzerinde.
Ayrıca Powell’ın Fed başkanı olduğu pandemi öncesi aylardaki herhangi bir noktadan daha yüksek: İşsizlik, Şubat 2018’de görevi devraldığında 4,1%’di ve düşüyordu.
Diğer bir deyişle, Powell’ın dört yıl önce yanıt vermeyi vaat ettiği istihdamdaki “eksiklik” şimdiden şekillenmeye başlamış olabilir.
Powell, coşkulu aşırı tepkilere yol açma korkusuyla enflasyona karşı zafer ilan etmekte isteksiz olsa da Columbia Threadneedle Investments’ın kıdemli küresel faiz stratejisti Ed Al-Hussainy, Fed’in işsizlik riskinin önüne geçmesinin zamanının geldiğini düşünüyor.
Al-Hussainy, Fed’in önemli bir varlık olan enflasyona ilişkin kamu beklentilerini kontrol altında tutma yeteneğini kanıtladığını ancak bunun “istihdama yönelik bazı aşağı yönlü riskleri de harekete geçirdiğini” söyledi:
“Bugünkü politika duruşu ofsaytta – çok sıkı – ve bu da harekete geçmeyi gerektiriyor.”
Bu içerik, içeriğin yayınlandığı günkü veriler baz alınarak hazırlanmıştır. İçerikte geçen hedef fiyat tahminleri, uzman ve analist yorumları bu içeriğin yayınlandığı tarihte geçerlidir. Bu tahmin ve yorumlar zaman içinde değişkenlik gösterebilmektedir. Bu sayfada yer alan haberler ve haberlerin içerdiği şirketler hakkındaki bilgiler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Kullanılan hisse işlem görselleri; hisse adı, fiyatı ve grafikleri de dahil temsilidir, yatırım tavsiyesi değildir.
Detaylı bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynak: Reuters
