BIST 100 endeksi, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile 106 kişinin gözaltına alınması ve siyasi gerginliklerin artmasıyla beraber 19 Mart tarihinde 6,87% düşüşle devre keserek güne başlarken, kapanışta ise 8,72% düşüşle günü 9.860,29 seviyesinden kapattı. Toplamda 250’yi aşkın hisse taban fiyattan işlem gördü, 572 hisse düşüş gösterdi ve yalnızca 12 hisse yükseliş sağlayabildi.
Tarihsel olarak da siyasal,ekonomik ve jeopolitik gelişmelerin etkisiyle endekste sert hareketler yaşanmıştı. Endeksteki toparlanmanın sürmesi ise yaşanan gelişmelerin etkisine bağlı olarak değişiklikler göstermişti.
Gün içinde düşük gelen Avrupa Bölgesi enflasyonu ve Fed’in faiz kararında şahin mesajlar vermemesi küresel piyasalarda pozitif etki yaratsa da, yurt içinde tek odaki siyasi belirsizliklerin endeks üzerindeki baskısı ve TL’nin değer kaybındaki hareketler oldu.
Dolar/TL kuru gün içinde 13%’ün üstünde artışa kadar çıkarak 41 TL’yi görse de BloombergHT’nin haberine göre finansal kuruluşların TL’yi destekleme tarafında Fx satışları gerçekleştirmesi sonucunda dolar/TL kuru güncel olarak 37,9 seviyesinden işlem görüyor.
Gün sonunda geri alımlarla alakalı geri alınan payların 1 ay içerisinde satılamaması kuralının getirilmesinin endeksi destekleyici adım olarak sınıflandırılırken, teminat tamamlama çağrıları gün içinde piyasanın yönünü belirleyecek.
VİOP teminat tamamlama çağrılarına baktığımızda 1,8 milyar TL’lik teminat tamamlama çağrıları bulunurken endeksin yükseliş gösterememesi halinde bu rakamın endeks üzerinde ekstra bir baskı yapması beklenebilir.
Açılışa baktığımızda BIST 100 endeksi 0,21% düşüşle açılış gerçekleştirirken, düşüşün ana sebebi bankacılık endeksindeki sert satışların devam etmesi nedeniyle gerçekleştiği belirtilebilir. Endeks güncel olarak yüksek volatil seviyede bulunuyor.
Tarihsel Olarak Borsa Düşüşleri
Tarihsel verilere baktığımızda Dolar/TL kurunda borsadaki düşüşlerin devamı sonrasında toparlanma gözlemleniyor. 2023 yılı sonrasında endeksteki düşüşler sonrasında 250 dolar seviyeleri önemli destek noktaları haline gelirken endeksin bu noktalara değmesiyle beraber yeniden alıcılı tarafa geçtiği gözlenleniyor. Güncel olarak endeks 260 dolar seviyesinde bulunurken 250 dolar seviyesine -3,8%’lik bir marj aralığı bulunuyor. 250 dolar seviyesi, bugün yatırımcılar tarafından yakından takip edilecek.
5 Ağustos 2024 – Japonya’nın Faiz Artışına Gitmesi
3 Ağustos 2024 BoJ’un faiz artış hamlesiyle birlikte Japon Yeni’nin değer kazanması carry trade işlemlerinin hızla çözünmesine sebep oldu. Küresel tarafta da resesyon tehlikelerinin tetiklenmesiyle piyasalarda adeta bir satış dalgası yaşanmıştı. BIST 100 endeksi BoJ’un faiz artırımı sonrasındaki ilk işlem gününde 5,54% düşüş göstermiş ve sonraki günde 0,12% düşmüştü. Dolar/TL kurunda önemli bir hareket olmasa da düşüş, sonraki gün olabildiğince sınırlı kalmıştı.
25 Ekim 2023 – İsrail ve Hamas
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, İsrail ve Filistin arasındaki sıcak çatışmaların yeni başladığı dönemde Hamas’ı “terör örgütü değil mücahitler grubu” olarak tanımlaması sonrasında jeopolitik gerginliklerin ülkemize akıbeti konusundaki endişelerle beraber BIST 100 endeksi gün içinde 7,07% değer kaybetmişti. Fakat endekste satışların bu kadar derinleşmesi sonucunda sonraki gün endeks alımlarla güne başlamış ve 3,08% değer kazanmıştı. Dolar/TL kurunda ise bu süreçte önemli bir hareket yaşanmamıştı.
14 Mayıs 2023 – Cumhurbaşkanlığı Seçimleri
14 Mayıs 2023 tarihinde gerçekleşen seçimlerde net galip tarafın ortaya çıkmamış olmasıyla beraber siyasi belirsizlikler arttı ve endeks günü 6,14% değer kaybetti. Sonraki işlem gününde 1,97%’lik bir yükseliş yaşansa da endeksin kayıplarını telafi ettiğini söylemek zor. Dolar/TL kurunda ise önemli bir hareket gerçekleşmedi.
7 Şubat 2023 – Deprem Faciası Sonrası
6 Şubat 2023 tarihinde onbinlerce vatandaşımızın hayatını kaybettiği deprem sonrasında endeks kapatılmamış ve borsa 8,61% düşüş göstermişti. BIST 100 endeksi depremden 2 gün sonra işlemlere kapatıldı. Sonraki günlerde tedbir olarak Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) devlet katkısı fonlarının tahvil alma yükümlülükleri azaltılırken, hisse senedi alma yükümlülükleri artırılması, açığa satış yasaklarının başlaması ve varlık fonuna ait iştiraklerin fonlarının alımıyla endeks yeniden yükseliş gösterdi. Endeks, 15 Şubat 2023 tarihinde yeniden işleme başlarken 9,88% yükseldi.
5 Ocak 2023 – Fed’in Şahin Açıklamaları
2023 yılının başında Fed’in faiz metninde şahin mesajlar vermesiyle beraber tüm küresel piyasalar sarsılmıştı. Zaten 2022 yılında dolar bazlı 106% yükselen endekste de, şahin mesajlarla beraber bir kâr realizasyonu oluştu ve endeks 7,36% düşüş gösterdi. Fakat endeks sonraki gün 4,41% yükseliş göstererek, piyasadaki satışların bir kısmını telafi etmeyi başardı.
24 Şubat 2022 – Rusya’nın Savaş İlan Etmesi
Rusya, 24 Şubat 2022 tarihinde resmi olarak savaş ilan etmesi sonucunda endeks, 8,16% düşüş gösterdi. Endekste sert hareketler gözlemlense de, sonraki işlem gününde endeks 5,46% yükseliş göstererek kayıpların bir kısmını telafi etmeyi başardı.
3 Mart 2021 – TCMB Başkanı Naci Ağbal’ın Görevden Alınması
Eski TCMB Başkanı Naci Ağbal, 7 Kasım 2020 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararı ile Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal’ın görevden alınmasıyla koltuğa gelirken, yaklaşık 6 ay sonra yine bir Cumhurbaşkanı kararı ile görevden alınmasıyla endeks 9,79% düşüş gösterdi. Bu düşüşün diğerlerine farklı olarak siyasi anlamda 19 Mart tarihinde yaşanan düşüşe en benzer örneğe sahip olduğunu belirtmek mümkün. Yabancı yatırımcıların güven kaybı ve hisse senedi fonlarına girişlerin pandemi döneminin de gelmesinin etkisiyle beraber endeks uzun süre toparlanamadı. Dolar/TL kuru o gün, 10% yükseliş gösterirken sonraki günlerde ise yükselişini sürdürdü. Endeks ise sonraki gün hafif pozitif satışlarla kapandı.
18 Temmuz 2016 – Darbe Girişimi Sonrası
15 Temmuz tarihinde ülkemizde yaşanan darbe girişimi sonrasındaki ilk işlem gününde BIST 100 endeksi, 7,08% düşüş kaydederken dolar/TL kurunda ise önemli hareketler gözlemlenmedi. Endeks bir sonraki işlem gününde yeniden negatif tarafta açılış yaparken fazlasıyla volatil bir haftaya giriş yapmıştı.
Genel olarak bir değerlendirme yaptığımızda, ağır siyasi veya ekonomik sebepler olmadığı sürece endeksin son 10 senelik düşüşleri göze alındığında bir sonraki günlerde telafi ettiği gözlemleniyor. Fakat kronikleşen süreçlerin devam etmesi veya endeksin düşüşünün önüne engellerin alınmaması ile beraber, endeksin toparlanamadığı tarihsel verileri de izlemek mümkün.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken kullanılan kaynaklar: KAP
