A

Ayı tuzağı, borsada piyasa yönünü anlatmak için kullanılan terimlerden biridir. Bu tuzak, düşüşte olan piyasalarda mevcut ve önem arz eden destek noktaları kırıldıktan sonra yatırımcılar tarafından fiyatların yükseleceği algısınının oluşturulması durumudur. Bahsi geçen kavram, borsayla ilgilenen kişileri oluşturduğu algıyla yakalar ve alım yapmaya sevk eder. 

Boğa piyasasında, yani yükseliş trendinde, yatırımcıların belli bir alım stratejisi vardır. Buna göre fiyat belli bir seviyenin altına düşünce satış yapılır. Ardından short işlemlere yönelerek kâr etme amacıyla yeniden alım işlemi gerçekleştirilir. 

İzlenen strateji sayesinde varlıkların fiyatları alım için ideal hâle getirilir. Beklenen düşüş trendi kısa süre içerisinde gerçekleşmezse veya tersine dönerse bu noktada ayı tuzağından söz edilebilir. Yatırımcıları harekete geçirmek için ayı piyasasında aldatıcı bir izlenim bırakılmaya çalışılır. Yatırımcılar, fiyatları istedikleri seviyede tutarak diğer kitleleri tuzağa çekip yanıltmayı amaçlar. Bu yanıltıcı algıya kapılmamak için bir yatırımcı olarak ayı tuzağı hakkında bilgi sahibi olmanız oldukça önemlidir.

external link icon
yabanci (1)

Yabancı Yatırımcının İlgisini Çekebilecek Cazip Hisseler

Ayı Tuzağı Nasıl Yapılır?

Finansal bir varlığın değerinde düşmeye meyilli bir durum sezen yatırımcılar, ayı piyasasında işlem yapar. Bu tuzak ile söz konusu düşüşten kâr etmek amaçlanır. Kâr elde edebilmek için uygulanan stratejide ise short, yani kısa pozisyonlardan yararlanılır. Şayet yatırımcı varlık fiyatının kısa vadede düşeceğine inanırsa short pozisyondan faydalanarak açığa satma emri vermek ister. Böylece varlıkların yeniden yükselişe geçeceği noktada tekrardan alım yaparak kâr etmek ister.

Analistler, kurumsal yatırımcıların kişileri short işlemlere yöneltmek için tuzak kurduğunu belirtir. Kurumsal yatırımcılar, kurduğu tuzakta başarılı olursa short pozisyonların tasfiyesini sağlayabilecekleri bir konuma ulaşır. Bireysel yatırımcıları yanıltan ayı tuzağını yapmak için varlığın fiyatına düşüş eğilimine geçtiği sinyalini verdirmek gerekir. Bu sinyale kapılan yatırımcılar, ayı tuzağına düşmüş olur. Açığa satış emri veren yatırımcılar, varlığın fiyatı artış gösterdikçe mevcut pozisyonlarını korumakta zorluk çeker.

Ayı Tuzağı Nasıl Anlaşılır?

Piyasa eğilimlerini doğru şekilde analiz etmek ve çeşitli stratejiler geliştirmek için yatırımcılar tarafından tercih edilen bazı güvenilir teknik yapılar vardır. Çoğu yatırımcı ayı tuzağını tespit edebilmek için Fibonacci, RSI (göreceli güç endeksi) ve analitik araçlardan faydalanır. 

Kullanılan teknik yapılar sayesinde varlığın mevcut fiyatının sürdürülebilirliği hakkında fikir sahibi olunabilir. Bu teknik araçlar sayesinde söz konusu tuzak belirlenir ve daha etkili yatırım kararları alınır.

Ayı tuzağı grafiklerini incelemek de bu yanılsama hakkında bilgi sahibi olabilmenizi sağlar. Farklı biçimlerde gelişebilen ayı tuzağı grafiklerinde genel olarak şu hareketler gözlemlenir:

Yükseliş başlamadan hemen önce görülen tutarsız kırılmalar, bu tuzağın habercisi olabilir. Piyasada yaşanan aşağı yönlü kırılma, 4 saatlik süre boyunca devam ediyorsa bu noktada ayı tuzağından bahsedilmez. Ayı tuzağı grafik verileri, daha kısa süreli olarak gelişir. Böyle bir durumda doğal ve gerçek değer kaybından söz edilmelidir.

Ayı Tuzağı Formasyonu Nedir?

Piyasa düşüş eğilimindeyken ortaya çıkan grafik göstergelerine ayı tuzağı formasyonu adı verilir. Büyük destek seviyesi çevresinde oluşan formasyon, yüksek ihtimalle bireysel yatırımcılara iyi alım sinyalleri verir. Ancak bir sonraki aşamada varlık değeri büyük destek seviyesine doğru düşüş gösteriyorsa süreci mutlaka takip etmeniz gerekir. 

Söz konusu düşüş, ayı tuzağı şemalarından birini oluşturabilir. Bu noktada tuzağa düşmemek için takip sürecinde denetimi elden bırakmamanız tavsiye edilir. Ayrıca ayı tuzağı formasyonundaki bütün göstergeler, yatırımcılara ihtiyaç duydukları satın alma sinyalini verebilir.

Anuite Nedir

Anüite, belirli bir sürede eşit aralıklarla ve tutarlarla aynı faiz oranı üzerinden gerçekleştirilen ödemeler toplamına verilen isimdir. Kavrama dair açıklamayı daha detaylı hâle getirmeden önce bu ödeme biçimine en sık rastlanan alanları belirtmekte fayda vardır. Kira ödemeleri, tahvil faizleri, arazi gelirleri ve eşit taksitlere bölünen krediler bu kapsamda yer alır. 

Örneğin, bankaya beş yıl süreyle ve aynı faizle her ay 2.000 TL taksit yatırılması, anüite ödeme olarak adlandırılır. Benzer olarak her ay yapılan kira ödemeleri de bir diğer örnek olarak gösterilebilir. 

Eşit ödemeler olarak da adlandırılan anüite, belirli bir zaman diliminde gerçekleştirilen nakit akışlarını ifade eder. Bu ödeme biçiminin temel mantığında taksitlerin eşit aralıklara sahip olması ve faiz oranlarının değişmemesi yer alır. Ayrıca kavram, dönem başı ve sonu eşit ödemeler olmak üzere iki ayrı şekilde incelenir. Ödemenin dönemin hangi diliminde yapıldığı bu ayrımı belirler. Genelde finansal işlemlerde dönem sonu eşit ödemeler dikkate alınır.

external link icon
betacontent (1)

Borsada Hisse Seçme Rehberi: Beta Katsayısı Mucizesi

Anüite Bugünkü Değeri Nedir?

Belirli sayıda taksitlerle ifa edilecek borcun hesaplanabilmesi için eşit ödemenin bugünkü değerinin öğrenilmesi gerekir. Bugünkü değer, nakit akışının eşit aralıklarla ve aynı faiz oranıyla gerçekleşmesi için şu an ödenecek meblağı belirlemeyi mümkün kılar. Bu hesaplama işlemindeki ödemeler, ilgili faiz oranı üzerinden iskonto edilir. İskonto, borcun vadesine kadar işleyecek faizin ana paradan düşülmedir. Anüite bugünkü değer hesaplamasında dönem başında ve sonunda kullanılan formüller ise şu şekildedir:

Formüllerde yer alan “A” ibaresi, anüite kavramını gösterir. “i” ise ilgili dönemdeki faiz oranını ifade eder. Son olarak, formülde yer alan “n” harfi de dönem yani taksit sayısını belirtir. Bu değişkenler aracılığıyla yapılan hesaplamalar sonucunda eşit ödemelerin mevcut değerine ulaşılır. Böylece taksit bitimi ve bugünkü değer arasında fiyat karşılaştırması yapmak da mümkün olur. 

Anüite Gelecekteki Değeri Nedir?

Taksitleri içeren dönemin sonuna dek yapılan tüm ödemelerin toplanmasıyla gelecekteki değere ulaşılır. Söz konusu değeri bulabilmek için eşit ödemelerin tüm taksitlerini faiz oranı üzerinden hesaplamak ve çıkan sonuçları toplamak gerekir. Gelecekteki değeri bulabilmek için dönem ayrımına göre kullanılan formülleri aşağıda görebilirsiniz:

Yukarıda yer alan formüller, eşit ödemelerin türlerine göre de değişiklik gösterebilir. Örneğin taksit ödemesinin belirlenenden daha ileri bir tarihte yapıldığı ödemelere geciktirilmiş anüite denir. Bu eşit ödeme sistemindeki değeri hesaplarken anüite formülüne taksitlerdeki gecikme süresini belirten ibareler eklenir. Anüite hesaplaması yaparken bu ayrımı göz önünde bulundurmak önemlidir.  

Anüite Çeşitleri Nelerdir?

Eşit ödemelerin farklı özellikleriyle ön plana çıkan üç ayrı çeşidi bulunur. Bu ayrım, ödemelerin başlayacağı ve biteceği tarihlere göre yapılır. Ayrıca söz konusu işlemlerin başlaması için gereken koşullar da eşit ödemeler sisteminin ayrımını oluşturur. Eşit ödemelerin çeşitlerini şu şekilde birbirinden ayırt etmek mümkündür:

Taksitle alınan taşınmaz için yatırılacak taksitlerin hangi tarihte başlayacağının ve biteceğinin bilinmesi kesin anüitenin bir örneğidir. Kaza sigortaları ve emeklilik aylığı ise koşullu eşit ödemeler kapsamında yer alır.

Alış (Bid)

Alış (Bid), finans piyasasında aktif olarak işlem yapan katılımcıların döviz ve menkul kıymet gibi değerleri almaya istekli oldukları fiyattır. Bu değer, piyasada işlem yapmak isteyen kişilerin kârını maksimize etmek için dikkat ettiği konuların başında gelir. Alış (Bid) nedir sorusu, piyasadaki değerlerin yatırım amaçlı alım süreçlerindeki fiyatlandırması şeklinde cevaplanabilir. 

Katılımcı, pozisyonunun çeşidine göre en iyi fiyattan alım yapmak ister. Bu noktada en düşük fiyattan almak ve en yüksekten satmak tüm yatırımcıların hedeflediği bir durumdur. Anlık piyasa verilerine göre değişen bid değeri, alış yapılacak değerin satış hacmini de etkiler. 

Alış (Bid) Oranı Nasıl Hesaplanır?

Piyasa katılımcıları, “Alış (Bid) nasıl kullanılır?’’ sorusunun cevabını merak eder. Anlık finans piyasasında işlemin hangi fiyat düzeyinde gerçekleşeceği alış veya satış durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Kaldıraç oranı ve işlem hacmi, alış (bid) kullanımını etkiler. 

Örneğin; 1 lot EURUSD alımı sırasında teminat oranı 1:100 kaldıraç oranı üzerinden hesaplanır. Bu durumda (1,12355×1) x (100) = 1123,55 USD ödemeniz gerekir. 1 lot EURUSD satış işleminde ise bid fiyat üzerinden teminat miktarı (1,12350×1) x 100 = 1123,50 USD olacaktır. Bu durumda 0,05 USD, alış satış fiyat farkını temsil eder. Alış (Bid) nasıl yapılır sorusu bu şekilde yanıtlanabilir.

external link icon
yabanci (1)

Yabancı Yatırımcının İlgisini Çekebilecek Cazip Hisseler

Alış (Bid) İçin Dikkat Edilmesi Gerekilen Noktalar Nelerdir?

Geleneksel ve kripto piyasalarda işlem yaparken bid fiyat değeri katılımcılar için önem arz eder. Kâr değerini maksimize etmek için bu değerleri doğru bir şekilde hesaplamak gerekir. Anlık piyasa verilerine bağlı olarak alım yaparken büyük bir emir vermek yerine riski küçük parçalara bölmek gerekir. Emirleri dağıtırken ise mevcut hacmin göz önünde bulundurulması önemli bir unsurdur. Mevcut hacimden daha yüksek emirler vermemek için bid değerini anlık olarak kontrol ederek işlem yapabilirsiniz. 

Alış (Bid) ve Satış (Ask) Arasındaki Fark Nedir?

Anlık finans piyasasında oluşan iki çeşit fiyat tipi bulunur. Bunlar ask fiyat ve bid fiyat olarak adlandırılır. Her iki fiyat değeri de spot piyasada anlık olarak belirlenir. Katılımcının alış veya satış yönlü hareketi, hangi fiyatlandırmayı değerlendirmeye alacağını belirler. Eğer ki katılımcı alış yönlü bir pozisyonda ise ask fiyatı üzerinden işlem yapar. Bu noktada işlem hacmi ve kaldıraç oranı göz önünde bulundurularak teminat hesaplaması sürecine gidilir. Satış yönlü yapılan işlemlerde ise bid fiyatı etkili olur. Anlık veriler dikkate alınarak bir teminat hesaplaması yapılır. Özetle; işlemin alış veya satış olması, değerlerin fiyatları üzerinde farklılık yaratır. 

Alım Satım Opsiyonu

Alım satım opsiyonu, başka bir varlığa bağlı olarak değişen türev ürünlerine denir. Bunlar; opsiyona ve vadeye bağlı olarak oluşturulan belli bir finansal ürünü, malı veya ekonomik göstergeyi almak ya da satmak için hazırlanan sözleşmelerdir.   

Alım satım opsiyonu nedir sorusuna daha ayrıntılı bir cevap verilebilir. Bu finansal işlemler, alıcı ve satıcı olmak üzere iki taraf arasında yapılır. Bu sözleşmede alıcı, ödeyeceği belli bir opsiyon miktarı karşılığında spesifik bir vadeye kadar belirlenen fiyat üzerinden finansal göstergeyi satın alma hakkına sahip olur. Buna ek olarak satıcı, sözleşmeden doğan hakları doğrultusunda malı yasal yollardan satar. 

Alım Satım Opsiyonunun Özellikleri Nelerdir?

Alım satım opsiyonu alıcıya hak, satıcıya ise yükümlülük tanır. Bu türev ürünü, belirli bir vadeye ve fiyata dayanır ve yatırım amaçlı kullanılabilir. Ek olarak alıcı ve satıcı bu ürünü korunma ve arbitraj doğrultusunda tercih edebilir.  

Uzun taraf, opsiyondaki alıcı kişidir. Bu bireyler, prim ödeme dışında başka bir yükümlülük taşımaz. Alım satım opsiyonu çevirme işleminde birey parayı yatırıma dönüştürür. Kişilerin belli bir vadeye kadar alım ya da satım işlemini gerçekleştirilmesi beklenir. Kişiler sorumluluk aldığı için risk taşır ve satıcıdan teminat alınır. 

Opsiyonda finansal göstergenin spot fiyatı kullanım ücretinden yüksekse opsiyon kârdadır. Tam tersi durum söz konusu olduğunda türev ürün zarardadır. Her iki fiyat aynıysa opsiyon başa baş olarak bilinir. Alım satım opsiyonu açma durumunda her iki taraf fiyatları göz önünde bulundurmak zorundadır.

external link icon
ekonomi-ve-para

Net Nakit Pozisyonu En Güçlü 10 Şirket

Kaç Tip Alım Satım Opsiyonu Vardır?

Alım satım opsiyonu alma, Avrupa ve Amerikan tipi olmak üzere iki türlüdür. Avrupa tipinde vade bitmeden önce alıcı o ürünü kullanamaz. Uzun taraf vade sonunda yaptığı yatırımdan faydalanabilir. Amerikan tipi alım satım opsiyonunun en spesifik özelliği ise yatırımcının istediği zaman ürünü kullanabilmesidir. Bu durumda birey, ürünün vadesinin bitmesini beklemek zorunda değildir.

Bu ürünler, satın alındığı yer doğrultusunda değişkenlik gösterebilir. Borsada işlem gören opsiyonlar standart sözleşmelidir. Bunlara ek olarak hisse senedi, endeks ve döviz sözleşmelerine dayalı opsiyon seçeneklerinden faydalanılabilir. Tezgâh üstü opsiyonlar borsada listelenmez; bu yüzden taraflar sözleşmenin şartlarını istedikleri gibi ayarlayabilir. Alım satım opsiyonu arttırma işlemi doğrultusunda bireyler yatırımlarını katlayabilir.

Alım Satım Opsiyonlarının Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Alım satım opsiyonunun birtakım avantajları ve dezavantajları vardır. Bu işlem, alıcı için oldukça kârlıdır. Bireyler opsiyon primi dışında bir ödeme yapmaz. Bunun yanı sıra satıcıdan teminat göstermesi istenir. Alıcı, opsiyonu kullanırsa dayanak varlığı alım ve satım hakkına sahip olur. Aynı durumda satıcının satma ve alma zorunluluğu ortaya çıkar. 

Alım ve satım opsiyonları yükselen ve düşen piyasa beklentisi doğrultusunda kullanılabilir.  Sözleşmede bahsi geçen mal için anlaşılan ileri tarihli alım satım ücretine kullanım fiyatı denir. Bu sözleşmede geçen malın alınıp satılması için opsiyon priminin ödenmesi gerekir. Ödeme işlemi gerçekleştirildikten sonra elde edilen hak, yatırımcılara kâr elde etme imkânı tanır. 

Aracı Kuruluş

Aracı kuruluş, sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak üzere yetkilendirilmiş bankalar veya şirketlerdir. Aracı kurum olarak da bilinen bu resmî şirketlerin yetkileri, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından teslim edilir. Yetki sahibi olan kuruluşlar, farklı gruplara ayrılır.

“Aracı kuruluşlar nelerdir?” sorusunun cevabı, banka kökenli olanlar ve olmayanlar şeklinde ikiye ayrılır. Banka kökenli olan aracı kurumlar da ikiye ayrılır. Bu iki gruptan ilkinde ticarî bankalar yer alır. Diğeri ise kalkınma ve yatırım bankalarını kapsar. Aracı kuruluşları; özeller, yabancılar, kamuya ait olanlar ve TMSF olarak gruplamak da mümkündür. 

Sermaye piyasasında faaliyet göstermek isteyenlerin aracı kurum açma şartlarını bilmeleri gerekir. Aracı kurum kurma şartlarından ilki başvuru takvimini dikkatle takip etmektir. Sermaye Piyasası Kurulu, aracı kurum olma başvurularını belirli dönemlerde kabul eder. Güncellenmiş başvuru formunu tam ve doğru bilgilerle dolduranların müracaatı işleme alınır. Başvurusu onaylanan şirketler, aracı kurum olmaya hak kazanır ve bu alanda faaliyet göstermeye başlar.

external link icon
betacontent (1)

Borsada Hisse Seçme Rehberi: Beta Katsayısı Mucizesi

Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Nelerdir?

Aracı kurumların faaliyetlerinden ilki, sermaye piyasası araçlarının ihraç ve halka arz yoluyla satılmasıdır. Bu kurumların diğer görevi, daha önce ihraç edilmiş olan sermaye piyasası araçlarının alım ve satım işlemlerini yönetmektir. Bu kuruluşlar, bütün türev araçların alım satımına da aracılık edebilir. Aracı kurumların diğer faaliyetleri ve görevleri şu şekilde sıralanır:

Gerçekleştirilen faaliyetler sırasında aracı kuruluşların yapılan işlemlerin ses kayıtlarını düzenli olarak tutması gerekir. Aracı kurumların sorumluluklarından diğeri de yasa dışı işlemleri, Sermaye Piyasası Kurulu’na bildirmektir. Yorum ve tavsiyelerde bulunulmasına ilişkin esaslara uyma sözü veren bu kuruluşların daha birçok faaliyet, görev ve sorumluluğu vardır.

Aracı kurum işlemleri, bu faaliyetler sonucu gerçekleştirilen hisse alım satımına dayanır. Aracı kurum işlem hacimleri ise bu alım satımları gösteren canlı bir grafiktir. Söz konusu grafik üzerinden farklı aracı kurumların birbirlerine göre konumları izlenebilir. Aracı kurum dağılımı olarak adlandırılan bu grafiği okuyabilir ve analizler doğrultusunda seçim yapabilirsiniz.

Aracı Kuruluş Seçiminin Önemi Nedir?

Aracı kurum seçmek, yatırımdan alınan verimi etkilediği için önemlidir. Dolayısıyla genel geçer aracı kurum önerileri vermek doğru değildir. Bütçe planınıza ve yatırım amacınıza en uygun aracı kurumu belirlemenizde fayda vardır. Aracı kurum seçimi yaparken öncelikle kuruluşun türüne karar vermeniz gerekir. 

Aracı kurum olarak banka kökenli kuruluşları veya yatırım şirketlerini tercih edebilirsiniz. Bankalar, bu noktada öne çıkar; ancak bu kuruluşların komisyonları yüksektir. Ayrıca bankalarda uzman yatırım danışmanları bulmanız her zaman mümkün olmayabilir. Yatırım şirketleri ise uzman finans danışmanları çalıştırır. Bu kuruluşlar, kredili işlem yapma olanağı tanır ve düşük komisyonlara sahiptir. Karar verirken bu noktaları göz önünde bulundurmanız önerilir.

A Tipi Yatırım Fonu

Belirli bir yatırım sayesinde kâr elde etmek isteyenler, fon çeşitlerinden kolayca faydalanabilir. Fonların yatırımcılara sunduğu en büyük avantajlardan biri, farklı stratejilere uygun bir yapıda olmalarıdır. Bu özellik, piyasanın çeşitlenmesine ve özgür bir ekonominin oluşmasına yardımcı olur. Yatırım fonları A ve B tipi olmak üzere iki kısma ayrılır. 

A tipi yatırım fonu nedir sorusuna, genel olarak hisse senetlerinin yoğunlukta olduğu bir tür şeklinde cevap verilebilir. Bu fonda en az %25’i Türk şirketlerine ait hisse senetlerinin bulunması gerekir. Portföy dağılımında hisse senedi ağırlığının fazla olması, bu fon çeşidinin yüksek riske sahip olduğunu gösterir. Bunun yanı sıra A tipi yatırım fonu getirileri de bir hayli yüksek olur. Örnek olarak yatırımcı, bir gün içerisinde parasına değer katabilir ya da parasının büyük bir kısmını kaybedebilir. A tipi fon genellikle risk alan yatırımcılar tarafından tercih edilir. Uzun vadeli yatırımcılar için pek uygun bir seçenek değildir. “A tipi yatırım fonu/ortaklığı nedir?” sorusunun cevabı bu şekilde açıklanabilir. 

A Tipi Yatırım Ortaklığının Özellikleri Nelerdir?

“A tipi yatırım fonu/ortaklığı nedir?” sorusunu cevapladıktan sonra bu yatırım ortaklığının özelliklerine değinmek gerekir. A tipi yatırım fonları kendi içerisinde farklı gruplara ayrılır. Fonların özellikleri de türe göre değişiklik gösterir.

A tipi hisse fon, risk oranı en fazla olan yatırım formudur. Bu türdeki fonların yaklaşık %51’inde hisse senetleri yer alır. Riskin bu denli fazla olması, kâr marjını da aynı ölçüde yükseltir. Bu fon türünde yüksek kazançlar elde etmek mümkündür. 

A tipi karma fon, en aza iki sermaye piyasası aracının bulunduğu bir türdür. Her bir piyasa aracından %20 oranında fon bulundurmak gerekir. Kullanılan yatırım araçları arasında değerli madenler, döviz ve hisse senedi getirici gayrimenkul kıymet yer alır.

A tipi değişken fon, bağımsız şekilde kurulup yönetilen bir fon çeşididir. Herhangi bir kısıtlamanın bulunmadığı bu türde hisse senedi ve hazine bonosu kullanılır.

external link icon
yabanci (1)

Yabancı Yatırımcının İlgisini Çekebilecek Cazip Hisseler

A Tipi Yatırım Fonunun Örnekleri Nelerdir?

A tipi fon türleri, likit fon grubunda yer alır. Herhangi bir banka ya da aracı kurumda yatırım hesabı açarak A tipi fonu alıp satabilirsiniz. En çok kullanılan A tipi fon örnekleri arasında hisse senedi, hazine bonosu, döviz, sabit getirili menkul kıymet ve değerli maden yer alır. 

A tipi fonlar, bazı durumlarda vergiye tabidir. Yatırımcıların bu fon türünden elde ettiği kârdan %10 oranında stopaj vergisi kesilir. Ancak portföyde 1 yıldan fazla tutulan ve %51 oranında hisse senedi içeren fonlar vergiye tabi değildir. %75 oranından fazla hisse senedine sahip portföyler de stopaj vergisinden muaf olur. 

A Tipi Yatırım Fonu Kullanmanın Avantajları Nelerdir?

A tipi fon, risk almayı tercih eden yatırımcılar için uygundur. Kısa sürede yüksek kazançlar elde etmek için bu yatırım fonu türünü tercih edebilirsiniz. Hisse senedinin ağırlıkta olduğu A tipi yatırım fonu, özgür bir ekonominin oluşmasına katkı sağlar. Aynı zamanda pazar stratejilerini de geliştirerek yatırımcıların piyasa hakkında bilgi sahibi olmasını destekler.

Ağırlıklı Oralama Fiyatı

Ağırlıklı ortalama fiyat, hisse senedi yatırımı yapanlara veriler sunan bir kavramdır. Piyasalarda hisse senetleri belirli senanslarda daha fazla işlem görür. Senetlerin alım satımlarına dair işlemlerin fazla olduğu bu seanslarda ağırlıklı ortalama fiyat hesaplaması gerçekleştirilir. Yani bu kavram, bir hisse senedinin ağırlıklı olarak hangi seansta nasıl bir fiyat aralığı üzerinden el değiştirdiğini göstermektedir. 

Bu oran, senedin bir sonraki seansa kadar aktarılmasında ve fiyatının belirlenmesinde direkt olarak etkilidir. Söz konusu fiyat, en kısa tabirle hisse senetlerinin miktar ağırlıklı fiyatı olarak da ifade edilebilir. Ağırlıklı ortalama fiyat nedir sorusuna yanıt verdikten sonra bu oranının nasıl hesaplanacağına da değinmek gerekir. Çünkü bu fiyat, özellikle hisse senedi yatırımcılarına önemli ölçüde yol gösterir.

external link icon
betacontent (1)

Borsada Hisse Seçme Rehberi: Beta Katsayısı Mucizesi

Ağırlıklı Ortalama Fiyat Nasıl Hesaplanır?

Ağırlıklı ortalama fiyat hesaplamasına geçmeden önce hacim profili kavramını açıklamak gerekir. Hacim profili, bir hisse senedinin piyasa içinde hangi fiyattan kaç adet satıldığını ve nasıl işlem gördüğünü gösterir. Örneğin, 5 ila 10 TL arasındaki hacim profilinde farklı fiyatlardan 20 adet işlem görmüş bir hisse senedi değişik aralıklarda fiyat ve miktar bakımından listelenir. Son tahlilde bu senedin hangi aralıkta en çok işlem gördüğünün ortalaması ise bize ağırlıklı fiyatı verir. Ağırlıklı ortalama fiyatın hesaplanması için ∑(işlem fiyatı x işlem miktarı) / (toplam işlem miktarı) formülü kullanılmalıdır. Bu formüldeki tüm parametreler, ilgili kavramın aralığını doğrudan değiştirir. 

Ağırlıklı Ortalama Fiyatın Etkileri Nelerdir?

Ağırlıklı ortalama fiyat, özellikle bir sonraki seansta hisse senetlerinin nasıl fiyatlanacağını belirler. Dolayısıyla senetlerin kıymet artışı ya da azalışı noktasında son derece etkilidir. Basit ve anlaşılır bir formülle hesaplanan ağırlıklı ortalama fiyat, yatırımcıların önünü görmesini sağlayan en önemli faktörlerin başında gelir. Bu kavram sayesinde bir sonraki seansta hisse senedi almak isteyen yatırımcılar, bu kıymetin aşağı yukarı hangi fiyat aralığında sunulacağını kestirebilir. Buna göre temin edilen kıymete dair kâr zarar hesabını yapabilmek de mümkün olur. 

Bu kavram, hisse senedinin küsuratsız ve miktar ağırlıklı fiyatını ifade eder. Dolayısıyla ağırlıklı ortalama fiyat konusunda elde edilen verilerin güvenilir olduğunu söylemek mümkündür. Bir hisse senedinin ağırlıklı ortalamasının artması o yatırıma olan ilginin de yükseldiğini gösterir. Aynı şekilde fiyatının yükselmesi de söz konusu kıymeti daha da değerli bir hâle getirir.

Alım Satım Aracılık

Alım satıma aracılık faaliyetleri, daha önceden ihraç edilen sermaye piyasası araçlarının yatırımcılar tarafından alınıp satılması şeklinde özetlenebilir. Bu süreç, Sermaye Piyasası Mevzuatı’na uygun şekilde ilerler. İhraç edilen sermaye piyasası araçları ise aracılık sıfatıyla ve ticari amaçla alınıp satılabilir. Daha önceden halka arz edilen sermaye piyasası araçları, ikinci el piyasada işlem görür. Bu süreç, alım satıma bağlı aracılık faaliyetinde belirlenen bir sözleşme çerçevesinde gerçekleşir. 

Alım satıma aracılık, sermaye piyasasındaki yatırımcı kuruluşların en önemli fonksiyonlarından bir tanesidir. İkinci el piyasayı ilgilendiren bu süreç, borsa içinde ya da dışında kolayca gerçekleşebilir. Borsa dışındaki kurumlarda yetki belgesinin bulunması gerekir. Sermaye Piyasası Mevzuatları’na göre alım satıma aracılık faaliyetleri, belirli kriterler dâhilinde sınıflandırılır. Söz konusu faaliyetler; emir iletimi, işlem ve portföy aracılığı olarak sıralanabilir. 

Emir iletimine aracılık, sermaye piyasası araçlarına ilişkin emirlerin sadece müşteriden alınmasını ifade eder. Alınan emirler ise gerçekleştirilmek üzere başka bir yatırım kuruluşuna iletilir. İşlem aracılığı, kuruluşun müşteri emirlerinin borsa ya da borsa dışındaki bir platformda tamamlanmasına aracılık ettiğini ifade eder. Portföy aracılığında ise yatırımcı kuruluş, müşteri emirlerini kendi portföyü üzerinden karşılar. 

Alım Satıma Aracılık Faaliyetleri Nasıl İşler?

Aracılık hizmeti veren kurumlar, sermaye piyasası araçlarının ticaretinde yatırımcıyı piyasa ile buluşturur. Bu kurumlar, yatırımcıyı bilgilendirerek ticaretin verimli bir şekilde gerçekleşmesini sağlar. Aracı kurumlar, sermaye piyasası faaliyetlerini kolaylaştırmak için kurulur. Aynı zamanda yatırımcılar adına hizmet verir. Anonim kurumların yanı sıra bankalardan da bu hizmeti almak mümkündür. Her iki kurumun da temel amacı yatırımcıların sermayelerini en doğru şekilde değerlendirmektir. 

Anonim kurumlar, alım satıma aracılık faaliyeti yapmadan önce yetki belgesi almak zorundadır. Aksi hâlde işlemler geçici ya da sürekli olarak durdurulur. Yetki belgesine sahip olan kurumlar ise alım satım işlemlerini içeren bir sözleşme hazırlar. Sözleşme imzalandıktan sonra yatırımcı, sermaye piyasası araçları üzerinden alım ve satım işlemlerine başlayabilir. Alım satım aracılığı yapan kurumlar; mal, kıymetli maden, döviz ve hisse senedi işlemleri sırasında devreye girer. Yatırım danışmanlığı ve portföy yöneticiliği gibi hizmetler sunar.

external link icon
betacontent (1)

Borsada Hisse Seçme Rehberi: Beta Katsayısı Mucizesi

Alım Satıma Aracılık Faaliyetlerinin Önemi Nelerdir?

Sermaye piyasasının en önemli unsurlarından bir tanesi alım satıma aracılık faaliyetidir.Bu faaliyet, yatırımcıların sermayelerini değerlendirmesine imkân tanır. Sermaye piyasasında alım satım yapmak isteyen kişiler, yetkili bir yatırım kuruluşuyla birlikte işlemlerini gerçekleştirebilir. Aracılık çerçeve sözleşmesini imzalayan kişi, söz konusu faaliyetlerin yapılabilmesine onay verir. Bu, kişilerin zamandan tasarruf etmesini sağlar.

Aracılık Yüklenimi

Aracılık yüklenimi; halka arz edilen menkul kıymetlerin tümünün, satılacağı aracı kuruluşlar tarafından ihraç eden şirkete taahhüt edilmesi işlemine denir. Bir başka deyişle sermaye piyasası araçları, halka arzda aracı şirketler tarafından satışa çıkarılır. Bu varlıkların alım satım işlemlerine aracılık edilir.   

Aracılık yüklenimi nedir sorusuna daha ayrıntılı bir cevap vermek gerekir. Bu işlem esnasında kuruluşların azami mali sorumluluğuna Kurul tarafından karar verilir. Halka arz sırasındaki aracılık faaliyetlerinde yüklenilen taahhütlerin tutarı Kurul’un sermaye yeterliliği doğrultusunda belirlenir ve sınır aşılmaz. 

Halka arzda aracılık eden yetkili kuruluş, sermaye piyasasının miktarı çok yüksek olduğu takdirde risk almak istemeyebilir. Bu doğrultuda iş yükünü ve sorumluluğu paylaşmak için birden fazla yetkili kuruluş halka arzda yer alabilir. Bu şekilde aracılık yüklenim şekilleri kısmen ve tamamen gerçekleştirilebilir. Aracı kuruluşların tercihi doğrultusunda farklı yüklenimler uygulanabilir. 

external link icon
yabanci (1)

Yabancı Yatırımcının İlgisini Çekebilecek Cazip Hisseler

Aracılık Yüklenimi Türleri Nelerdir?

Aracılık yüklenimi, işlem türünden şirkete kadar pek çok farklı şekilde yapılabilir. Aracılık yüklenimi türleri; bakiyeyi, tümünü, kısmen bakiyeyi ve kısmen tümünü olmak üzere 4’e ayrılır. 

Bakiyeyi Yüklenim

Bu işlemin türlerinden bir tanesi bakiyeyi yüklenimdir. Halka arz esnasında satılmayan varlıklar söz konusu olabilir. Satılmayan bu kısım, aracı yetkili kurum tarafından tam olarak satın alınır. Bu işlem satış süresi sona erdiğinde gerçekleştirilir. Kalan tüm varlıklar, nakit ödenir.

Tümünü Yüklenim

Aracılık türlerinden bir diğeri tümünü yüklenimdir. Bu işlem, satış başlamadan önce yapılır. Halka arzdan önce tam ve nakit olarak varlığın ücreti ödenir. Tümünü yüklenimde varlığın tamamı alınıp ardından halka satılır.

Kısmen Bakiyeyi Yüklenim

Aracılık çeşitlerinden biri de kısmen bakiyeyi yüklenimdir. Bu işlem, satış esnasında gerçekleştirilir. Aracı kurum kalan kısmın tamamı yerine belli bir oranı almayı taahhüt eder. Bu durumda yetkili kurum kalan kısmın hepsini almak zorunda kalmaz. Bu işlemde aracı kuruluş dilediği oranda varlık satın alır. 

Kısmen Tümünü Yüklenim

Aracılık işleminin son türü, kısmen tümünü yüklenimdir. Bu türde aracı kurum satış öncesinde varlığın bir kısmını alır. Bu işlem, mal halka arza açılmadan önce gerçekleşir. Satış gerçekleştikten sonra kurum aldığı tutarı halka arz eder. 

Aracılık Yüklenimi Önemi Nasıl?

Aracılık yüklenimi oldukça önemli bir işlemdir. Bu yüklenim sayesinde halka arz faaliyetlerinde yetkili kuruluşlar ve yatırımcılar arasında bir güven oluşur. Kuruluşlar hisse senetlerini rahatlıkla satışa çıkarabilirken yatırımcılar ise dolandırılma endişesi olmadan satın alma işlemi yapabilir.  

Aracılık yüklenimi yetkili kuruluşlara ve yatırımcılara kolaylık sağlar. 4 farklı türe sahip olan bu işlem sayesinde aracı kurum satım ve alım işlemlerinde esnek olabilir. Bu yöntem, aynı zamanda piyasada henüz tanınmayan ve işlem geçmişine sahip olmayan şirketlerde oluşabilecek olumsuz sonuçları ortadan kaldırır. Kamuda bilgileri henüz özümsenmemiş bir ortaklığın ilk satışında ortaya çıkabilecek talep eksikliği de böylece ortadan kalkar. Aracılık yüklenimi sayesinde piyasaya henüz girmemiş olan şirketler, yatırımcıların güvenini daha kolay kazanabilir. 

Ara Kazanç Ticareti

Ara kazanç ticareti, düşük faizli bir döviz kurundan daha yükseğine geçiş yapmaktır. Bir para birimine borçlanıp getirisi daha fazla olana yatırım yaparak kâr elde edilir. Son yılların ticari işlemlerinde taşıma kazancının yeri oldukça fazladır. 

Bahsi geçen finansal işlem, oldukça spekülatiftir. Bunun nedeni ise döviz kuru değerlerinin uluslararası alanda pek çok farklı nedenden ötürü değişebilmesidir. Bu sebeple beklenenden az ya da çok kâr elde edilebilir. O sırada yüksek faiz sunan para birimine yapılan yatırım, değer kaybı sonrasında zarara da neden olabilir. Ara kazanç ticaretinin getiri oranı kur dengelerine göre değişiklik gösterir. 

Ara kazanç ticareti nedir sorusunu daha kapsamlı şekilde açıklayabilmek adına bir örnek verilebilir. Bir yatırımcı, kendi ülkesindeki faizler düşükken 100.000 dolar borçlanıp bunu Türk lirasına çevirerek 1.510.749 TL elde edebilir. Kişi, bu parayı kullanarak %10 faizli Türkiye tahvillerine yatırım yaparsa söz konusu değer 1.661.823 TL’ye yükselecektir. Yatırımcı, parasını kur sabitken tekrar dolara çevirdiğinde %10 civarında kâr etmiş olacaktır. Böylelikle kişi borcunun faizini rahatlıkla ödeyebilir ve kendi ülkesinde bu parayı kullanabilir. Yatırımcı, bu parayı tekrar dolara çevirmeden önce döviz kurunun oynaması ve doların değer kazanması sonucunda ise daha fazla kâr elde eder.

external link icon
yabanci (1)

Yabancı Yatırımcının İlgisini Çekebilecek Cazip Hisseler

Ara Kazanç Ticaretinin Özellikleri Nelerdir?

Ara kazanç ticaretinin başlıca özelliği, belirli aralıklarla pasif gelir sağlamasıdır. Bu kavramın anlamı ise birey tarafından minimum efor ve giderle kâr elde etmektir. Ara kazanç ticareti, döviz kuruna dayalı bir işlem olduğundan küresel konular hakkında bilgi sahibi olmayı gerektirir. Politik veya ekonomik olarak istikrarsız bir ülkenin parasına yapılan yatırım sonrası elde edilmesi hedeflenen gelir, zarara dönüşebilir. Dolayısıyla taşıma kazancı için stabil birimler tercih edildiğinde risk daha az olur.

Ara kazanç ticaretinin bir başka özelliği ise farklı ülkelerin para birimleri arasında çaprazlama olarak yapılabilmesidir. Örneğin, bir ABD vatandaşı Avustralya doları ve Japon yeni arasında taşıma kazancı sağlayabilir. Bu bağlamda dikkat edilmesi gereken husus, satın alınacak olan döviz kuru ile yatırımcının sahip olduğu para birimi arasında değer kaybı yaşanmamasıdır. Aksi takdirde kişi zarara uğrayabilir. 

Ara Kazanç Ticaretinin Önemi Nedir?

Ara kazanç ticaretinin önemi, işlemin tamamen döviz kuru ve faiz oranlarına bağlı olarak gerçekleştirilmesidir. Dikkat edilmesi ve risk hesabı yapılması gereken konular yalnızca ülke politikaları ve para birimleri üzerinedir. Bir ülkenin izlediği parasal strateji, onu ara kazanç ticareti için önemli kılabilir. Bir ülkenin birim üzerindeki faizlerinin düşük olması sayesinde ara kazanç amacıyla yapılacak yatırım da artacaktır. Bu da ülke ekonomisine genel anlamda olumlu katkı sağlar.