Sharpe Oranı Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Yatırım yapmaya mı karar verdin? O zaman yeterli sermayenin yanı sıra ihtiyaç duyduğun birkaç unsur daha var. Neler mi? Şöyle ki, en başta iyi ve detaylı bir piyasa analizi yapmalısın, yatırım fonlarıyla ilgili en güncel bilgilere ulaşmalısın ve bir de elbette Sharpe oranı hesaplamasına hakim olmalısın. Neyse ki ihtiyacın olan tüm bilgiler burada! 

Yatırım yapmak, profesyonel davrananların ve analitik düşünenlerin kazandığı zorlu bir dünya. Her zaman en doğru yatırım kararlarını almak ve en kârlı fonları satın almak şans değil, bilakis iyi bir araştırma ve bilgi birikimi istiyor. Yatırımlardaki kâr riskini ortadan kaldırmak için tasarlanan Sharpe oranı hakkında bilgi sahibi olarak, geleceğine giden yolda işi şansa bırakmamak senin elinde!

Sharpe Oranı Nedir?

Sharpe oranı (Sharpe ratio), oluşturulan portföyün getirisi ve riski arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını gösteren ölçüte deniyor. Nobel ödülüne sahip William Forsty Sharpe tarafından 1966 yılında geliştirilen ve günümüzde de onun adıyla anılan Sharpe oranı, Finansal Varlıkları Değerleme Modeli’ni (Capital Assets Pricing Model, CAPM) baz alıyor ve riske göre düzeltilmiş getiriyi hesaba katıyor. 

Basit bir ifadeyle yatırımcının kafasındaki “Yapacağım yatırım alacağım riske değer mi?” sorusuna cevap veren bu hesapla, yatırımda kötü sürprizlerle karşılaşılmaması hedefleniyor. Sharpe oranı, sana yapacağın yatırımın risk üzerinden performansını en iyi şekilde hesaplayabilme imkanı veriyor. Sharpe oranının anlamından sonra bilmen gereken en önemli bilgi ise Sharpe oranının ne için kullanıldığını, yani neyi ölçtüğünü öğrenmek. Hadi, detaylar için okumaya devam… 

Sharpe Oranı Neyi Ölçer?

Sharpe oranı en başta yatırımın sahip olduğu risk primini ölçüyor. Risk primi, yatırım getirisinden risksiz oranın çıkartılmasıyla elde ediliyor. Risksiz getiri oranı, sıfır risksiz bir yatırımın getirisi anlamına geliyor. Sharpe oranı ile yatırımının risk primini belirlemek, üstleneceğin riski minimuma çekebilmen için önemli. Çünkü doğru ve kârlı bir yatırım ancak titizlikle analiz edilmiş ve tüm hesaplamaları yapılmış risk ölçümleriyle mümkün oluyor. Sharpe oranı değeri ne kadar yüksekse riske göre düzeltilmiş getirinin o kadar yüksek olması bekleniyor. 

Sharpe oranı ile bir portföyün risksiz varlıklara kıyasla performansını ölçebilirsin. Bu sistem bir portföyün geçmiş performansını değerlendirmek için de işe yarıyor. Aynı zamanda yatırımcı olarak öğrenmek istediğin detay tahmini Sharpe oranı (ex-ante/önceden) ise beklenen portföy performansı ve beklenen risksiz oran da kullanılabiliyor. 

Sharpe Oranı Formülü Nasıldır?

Sharpe oranı şu formüle sahip:

Sharpe oranı =  getiri ortalaması – risksiz getiri ortalaması / portföyün standart sapması

Formüldeki doneler şu anlamlara geliyor:

• Sharpe oranı: Yatırımcıların ve piyasa uzmanlarının yatırımlarının muhtemel getirilerini (Return on Investment – ROI) değerlendirmek ve hesaplamak için kullanılan oran.
• Getiri ortalaması: Fonun aylık getiri ortalamasını temsil ediyor. 
• Risksiz getiri ortalaması: Risksiz yatırım aracının aylık getirisini gösteriyor. 
• Portföyün standart sapması: Söz konusu fonun aynı dönem için hesaplanan sapmasını gösteriyor. 

Sharpe Oranı için kullanılan bir diğer formül ise şöyle: 

Sp= (Rp-Rf) / σ

Bu formülde ise üç değişken bulunuyor. 

• Rp: Portföyün gerçekleşen ya da potansiyel getirisi
• Rf: Risksiz getiri oranı
• σ: Portföyün riskini ifade eden standart sapma

Sharpe Oranı Nasıl Hesaplanır?

Sharpe oranı hesaplama işlemi aslında gayet kolay. Yukarıdaki formül kullanılarak portföyün getirisinden risksiz portföyün getirisinin çıkarılması ve elde edilen sayının portföyün standart sapmasına bölünmesi Sharpe oranını veriyor. Hesaplama sonucunda elde edilen oran yüksekse yatırımın riske dayalı getiriye göre iyi olduğu anlamına geliyor. Elde edilen Sharpe oranı düşükse düşük performansı ve kötü yatırımı işaret ediyor. 

Sharpe Oranı Nasıl Yorumlanır?

Sharpe oranı yüksek ya da düşük olması üzerinden yorumlanıyor. Sharpe oranı ne kadar yüksekse yatırımın getirisi o denli iyi olarak kabul görüyor. 

Sharpe oranına göre yorumlar şu şekilde sıralanıyor:

• Yetersiz: 1’in altındaki Sharpe oranı değerleri yatırımcı için kötü haber anlamı taşıyor ve “yetersiz” olarak etiketleniyor. Sharpe oranı hesabı sonucunda 1’in altında değerle karşılaşan yatırımcıların o yatırımdan uzak durmaları öneriliyor. 
• Kabul edilebilir: 1’den yüksek Sharpe oranına sahip olan yatırımlar için kabul edilebilir ifadesi kullanılıyor. Yatırımcıların yine de bu Sharpe oranına sahip yatırımlarda dikkatli olmalarında fayda bulunuyor. 
• Çok iyi: Sharpe oranı 2’den yüksek oranlar için çok iyi ifadesi kullanılıyor. Bu orana ulaşan yatırımcıların, gecikmeden yatırımlarını yapabileceği belirtiliyor.
• Mükemmel: Sharpe oranı 3 ve üzerinde ise o yatırım mükemmel sıfatını kazanıyor. Hesaplamasında 3 ve üzeri orana ulaşan yatırımcıyı risksiz bir yatırım bekliyor. 

Sharpe Oranı Kaç Olmalıdır?

Sharpe oranının 1’in üzerinde olması o yatırımın genel olarak iyi bir getirisi olacağına işaret ediyor. 2 ve üzeri Sharpe oranı bu noktada daha çok tercih edilen ve çok daha iyi potansiyele sahip yatırımları belirtiyor. En iyi ve en risksiz yatırım içinse Sharpe oranı 3 ve yukarısında olan yatırımlara ulaşmakta fayda görülüyor. 

Tüm bu verilerin yanında Sharpe oranını doğru okuyabilmek ve en doğru yatırımı yapabilmek için emsal karşılaştırması yapmak gerekiyor. Bunun için seçilen portföyün Sharpe oranı emsalleriyle karşılaştırılıyor. Eğer senin portföyünün Sharpe oranı 1 iken emsallerin portföyünün Sharpe oranı 1’in üzerindeyse elde ettiğin 1 Sharpe oranı bu sefer kötü yatırım anlamını kazanıyor. 

Düzeltilmiş Sharpe Nedir?

Düzeltilmiş Sharpe, Sharpe oranının seçilen periyottaki son bir yıllık getirilerin eğiklik ve basıklığına göre düzeltilmiş değerini belirtiyor. Düzeltilmiş Sharpe’ın kullanım amacı, ortalama sapması yüksek Sharpe oranına sahip fonların tespit edilmesi olarak açıklanıyor. Uzmanlar düzeltilmiş Sharpe’ın en iyi performans ölçütü olduğunu ifade ediyor. Sharpe oranı ile birlikte düzeltilmiş Sharpe oranı yüksek olan fonlar en iyi yatırımlar olarak görülüyor. 

Sharpe Oranı En Yüksek Fonlar Nelerdir?

Sharpe oranının yüksek olması, riskten uzak yatırım kararları için en belirleyici etmenlerden biri. Bu nedenle yatırımcılar Sharpe oranı en yüksek fonların peşine düşüyor. Sharpe oranı en yüksek fonlar genellikle petrol ve doğal gaz gibi enerji emtiaları, tarım emtiaları, altın ve gümüş gibi değerli maden emtiaları ile endüstriyel metal emtiaları olarak sıralanıyor. 

Sharpe oranı en yüksek fonlar, en çok kazandıran fonlarla aynı anlama geldiği için 2023’ün en çok kazandıran fonlarına bakarak Sharpe oranı zirvede olan fonları da anlayabilirsin. Buna göre; 2023’ün en çok kazandıran, yani Sharpe oranı en yüksek fonları hisse senedi ve bireysel emeklilik gibi sermaye piyasası fonları, kıymetli maden fonları ile karma ve değişken fonlar olarak açıklanıyor. 

Sharpe Oranı En Düşük Fonlar Nelerdir?

Sharpe oranı en düşük fonlar, Sharpe oranı hesabında 1’in altında değere sahip fonlardan oluşuyor. Sharpe oranı en düşük fonları tespit etmek için risk değerine bakmak da bir diğer yol. Risk değerini hesaplamak için fonun haftalık getirileri üzerinden volatilitesine dikkat etmek gerekiyor. Bu hesap, 1 ile 7 arasında bir risk değerini gösteriyor. Buna göre 1 en az risk içeren fonları ifade ederken, 7 en fazla risk barındıran; yani Sharpe oranı en düşük olan fon anlamına geliyor.

Sharpe oranı hakkında en detaylı ve güncel bilgileri edindiğine göre artık Midas’ın sana sunduğu diğer analizlere geçebilirsin. Yatırım, borsa ve finans dünyasına dair en doğru bilgilere ihtiyaç duyduğun her an ulaşmak için hadi, App Store veya Play Store üzerinden Midas uygulamasını hemen telefonuna indir!

Hisse senetleri riskli yatırım ürünleridir. Şirketlere ortaklık, hem kârlarına hemde zararlarına ortaklık anlamına gelir. Ana paranızdan kâr etme ihtimaliniz olduğu gibi, zarar etme ihtimalinizde bulunmaktadır.