|
Makaleyi sesli dinle
|
Yatırımcıların piyasalardaki belirsizliği ölçmek için faydalandığı VIX, yani Korku Endeksi hakkında daha önce sen neler duydun? Finans sektöründe son derece kritik bir yeri olan VIX korku endeksinin detaylarını merak ediyorsan, şimdi bu konuda bilgi edinmek için tıkladığın diğer sekmeleri rahatlıkla kapatabilirsin!
VIX için peşinen, “piyasadaki duyarlılığı ve yatırımcıların ruh halini ölçmek üzere kullanılan bir kılavuz” tanımını yapabiliriz. İşte sunduğu bu çıkarımlar, VIX’in finansal dünyada “Korku Endeksi” olarak adlandırılmasında büyük bir rol oynuyor. Ancak kendisi elbette korkulacak bir şey değil; bilakis yatırımcıların korkulu rüyası olan bir çok ihtimalin önüne geçmeyi sağlayan bir araç. İyice meraklandıysan hemen VIX’e dair ayrıntılı bilgilere göz atmaya başlayalım!
VIX Ne Demek? Açılımı ve Tarihçesi Nedir?
VIX, İngilizce bir kelime grubu olan “Volatility Index” teriminin kısaltmasını oluşturuyor. 1993 yılında Chicago Opsiyon Borsası (CBOE) tarafından geliştirilen bu endeksin ilk olarak ABD borsasının 30 günlük volatilitesini ölçmek amacıyla oluşturulduğu ifade ediliyor. Yani sözünü ettiğimiz VIX, yani Volatilite Endeksi, temelde piyasadaki fiyat dalgalanmalarını -yani volatilite seviyelerini- izleyerek piyasalardaki belirsizliğe dair genel ve detaylı bir bilgi sunuyor.
Dilersen Ekonomik Güven Endeksi Nedir? Nasıl Hesaplanır? başlıklı yazımıza da göz atabilirsin.
VIX Endeksi (Korku Endeksi) Nedir?
VIX adlı endeks, basitçe tekrarlamak gerekirse piyasalardaki dalgalanmaları gözler önüne seren bir göstergeler bütününü oluşturuyor. Son derece önemli bir araç olan bu endeks, yatırımcılara piyasalardaki dalgalanma seviyelerini anlama ve buna göre strateji belirleme konusunda yardımcı oluyor. Piyasalardaki belirsizlik ve korkunun artması söz konusu oluyorsa genellikle maksimum VIX değerleri gözlemlenmiş oluyor. Düşük VIX de buna karşılık piyasalardaki güvenin yüksek olduğunu gösteriyor.
Söz konusu endeks için yatırımcıların heyecan ve korkularının yoğunluğunu ölçen bir barometre tanımını yapmak yerinde olabilir. İşte bu nedenle Korku Endeksi olarak ifade edilen VIX, S&P 500 hisse fiyatlarının son 30 gün içindeki hareketliliğine dayanarak belirleniyor. Buradan şunu anlamalıyız ki piyasadaki belirsizlik ve volatilite ne kadar yüksekse VIX de o kadar yükseliyor. Daha fazla ayrıntı için S&P 500 Nedir? Hissesi Nasıl Alınır? başlıklı içeriğimize göz atabilirsin.
VIX Korku Endeksi Ne İşe Yarar?
Finans piyasasındaki belirsizliği ölçmeye yarayan VIX endeksi, S&P 500’deki opsiyonların beklentilerine dayanarak gelecekteki volatiliteyi tahmin ediyor. Peki, bu ne anlama geliyor? Daha basit bir şekilde anlatmak gerekirse, VIX sayesinde yatırımcılar piyasalardaki risk seviyelerini anlayıp stratejilerini buna göre şekillendirerek daha bilinçli kararlar alabiliyor. Finans sektörünün takipçileri için gözde bir araç olan VIX, piyasanın gelecek 30 gününe dair bir pencere açarak yatırımcılara ışık tutuyor. Korku Endeksi sayesinde yapılacak yatırımlar daha net ve sağlıklı bir şekilde yönetilebiliyor.
VIX Korku Endeksi Nasıl Hesaplanır?
Volatilite Endeksi’nin arkasındaki matematiksel dünyada, hesaplamalar için gerekli adımlar şu şekilde izleniyor:
- Volatiliteyi ölçmek için ilk olarak geçmiş fiyat verileri inceleniyor.
- Analiz edilen bu veriler ortalama bir hesap için kullanılıyor.
- Ardından her fiyat değeri bu ortalama ile karşılaştırılarak farklar bulunuyor.
Standart sapmalar, bu farkların dağılımını ölçmek için kullanılıyor. Standart sapmanın etkisini merak edecek olursan kısaca açıklayalım: Yüksek bir standart sapma, piyasadaki dalgalanmanın arttığını gösteriyor. Düşük standart sapma ise daha sakin bir piyasanın varlığına işaret ediyor.
VIX Korku Endeksi Nasıl Yorumlanır?
Finansal piyasadaki duyarlılık için bir analiz yolu olan VIX korku endeksi, yatırımcıları fiyat dalgalanmalarından çok daha fazla detaydan haberdar ediyor. Yüksek VIX endeksi, genellikle riskin arttığını ve piyasanın dalgalanmaya hazırlandığını gösteriyor. Böyle bir dalgalanma ve belirsizlik haliyle karşılaşan yatırımcılar çoğu zaman daha temkinli hareket etmeyi tercih ediyor. Çünkü yüksek risk her ne kadar yüksek getiri anlamına gelse de büyük kayıpların habercisi de olabiliyor. Düşük VIX söz konusu olduğunda ise düşük risk ortamı söz konusu oluyor. Bu gibi durumlarda da yatırımcılar aynı ürüne yönelme eğiliminde olabiliyor.
VIX Korku Endeksi Yükselirse Ne Olur?
Yatırımcıların heyecanlanmasına neden olan VIX yükselişi bir kırmızı alarm olarak nitelendirilebilir. Çünkü yükselen VIX, piyasada belirsizlik ve risk artışı anlamına geliyor. Doğal olarak bu durum yatırımcı sayısında dönemsel olarak bir azalmaya yol açabiliyor. Ancak endişelenme! Çünkü yükselen VIX ile birlikte gelen yatırım riski senin de diğer yatırımcılar gibi altına yönelmeni sağlayabilir. Neden diye soracak olursan cevabı çok basit! Artan VIX, genellikle altın fiyatlarında da bir yükselişe sebep oluyor. Yani piyasalarda artan korku, yerini güvenli liman olan altına bırakabiliyor.
İlgili konuya ek olarak Merkez Bankası Nedir? Faiz Artırırsa Ne Olur? başlıklı yazımızı da inceleyebilirsin.
VIX Korku Endeksi Düşerse Ne Olur?
Korku Endeksi’nin düşmesi piyasada adeta bir enerji patlamasına yol açıyor. Sebebine gelecek olursak düşük volatilite, genellikle yatırımcıların heyecanla yeni büyük kararlar almasına neden oluyor. Panik halinde olan yatırımcılar risk almaya daha yatkın hale gelebiliyor. Fiyat hareketleri daha tahmin edilebilir hale geldiğinde ise cesaretlerini toplayan yatırımcılar, cesurca hamleler yapıyor.
Neticede yatırımlardaki bu dalgalanmalar, işlem hacmini artırıyor ve hisse senetleri, kripto para birimleri ya da emtialar gibi varlık sınıfları hızla değer kazanıyor. Özetle düşük volatilitenin, yatırımcıların rahat bir nefes almalarına imkân tanıdığını söyleyebiliriz. Çünkü fiyatların dengeli bir şekilde hareket etmesi haliyle sağlıklı stratejiler uygulamayı da kolaylaştırıyor.
VIX Korku Endeksi Kaç Olmalı?
Net bir VIX seviyesi belirlemek pek doğru değil ancak tahminlere dayalı matematiksel görüleri şu şekilde listeleyebiliriz:
- VIX’in 20’nin altında seyrettiği zamanlarda yatırım riski artıyor.
- Korku Endeksi 30 seviyesine geldiğinde ise yatırımcılar tarafından çoğunlukla daha temkinli adımlar atılıyor.
- En kritik seviye olan 60’a geldiğimizde ise işler daha farklı bir boyut kazanıyor. Gelinen bu VIX seviyesi çoğunlukla kriz zamanlarının geldiğine işaret ediyor.
VIX Korku Endeksi ve Borsa İlişkisi
Korku Endeksi’nin, borsa dünyasından bağımsız olacak şekilde değerlendirilmesi pek mümkün değil. Neden diye soracak olursan VIX için “borsanın kılavuzu” diyebiliriz. Yani yatırımcılar, yatırım stratejilerini bu endeksin dalgalanmalarını dikkatlice izleyerek belirliyor. Artan VIX oranı yatırımcılara korku salıyor. Çünkü yüksek endeks seviyeleri, borsadaki seçeneklerde bir düşüşe yol açmış oluyor. Başka bir deyişle VIX artışı piyasadaki belirsizlik ve riskin arttığını gösteriyor.
Yine de unutmamalısın ki doğru zamanda doğru hamleleri yapmak, kârı maksimize etmene yardımcı olabilir. Düşen VIX değeri ile genellikle borsada canlanma hali görülüyor. Piyasadaki pozitif hareketlilik, güvenli limanlara yönelmek isteyen yatırımcılar için fayda sağlayabiliyor. Evet, VIX ve borsa arasındaki güçlü ilişkiyi göz ardı etmemen son derece önemli! Çünkü yatırımcıların kararlarını şekillendiren VIX oranı, finans piyasasının ruh halini yansıtıyor ve doğal olarak stratejileri de etkiliyor. Sen de borsaya girmeye kararlıysan, küçük yatırımcıları mercek altına aldığımız Borsada KY Nedir? başlıklı yazımızı inceleyebilirsin.
Finans okuryazarlığı konusunda kendini geliştirmek için Play Store ya da App Store üzerinden Midas uygulamasını indirebilir; yatırımcılık hakkında birbirinden değerli bilgilere ve cazip yatırım fırsatlarına kolayca erişebilirsin!
Hisse senetleri riskli yatırım ürünleridir. Şirketlere ortaklık, hem kârlarına hemde zararlarına ortaklık anlamına gelir. Ana paranızdan kâr etme ihtimaliniz olduğu gibi, zarar etme ihtimalinizde bulunmaktadır.
