Intel Corporation’un (INTC) onlarca yıl önce Morris Chang’in Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. Ltd’ye (TSM) ortak yatırım yapma teklifini reddetmesinin ardından, Tayvanlı çip devi piyasa değeri açısından Intel’i geride bıraktı.
2014 yılında Stanford Üniversitesi’nde verdiği bir derste TSMC’nin kurucusu Chang, dünyanın en büyük özel çip dökümhanesine dönüşecek şirket için nasıl finansman sağladığının ilginç hikayesini paylaştı.
O dönemde Chang’in görevi, Tayvan hükümetinin ilk yatırımın 50%’sine kadar destek sözü vermesiyle birlikte finansmanı bir araya getirmekti. Ancak bunun için Chang’in diğer yarısını özel yatırımcılardan, tercihen büyük bir küresel teknoloji ortağından sağlaması gerekiyordu.
Chang, Intel, Toshiba, Hitachi ve Sony gibi sektör devlerine yaklaştı. Intel başlangıçta biraz ilgi gösterse de görüşmeler sonunda reddedilmeyle sonuçlandı.
Chang, Intel’in o zamanki yöneticisi Craig Barrett’in kendisiyle iki kez görüştüğünü ancak sonunda şirketin ilgilenmediğini söyleyerek reddettiğini hatırladı.
Chang, “Gerçekten ilgili görünen tek şirket Philips’ti.” dedi. Daha güçlü bir teknoloji ortağı umut etmesine rağmen Chang, 28% yatırım yapan Philips’le yetindi. Tayvan hükümetinin 48%’lik katkısı ve yerel yatırımcılardan gelen ek fonlarla TSMC 1987’de resmen kuruldu.
Günümüze gelindiğinde, TSMC ve Intel’in kaderleri arasındaki tezat daha da belirgin hale geldi.
Mayıs 2025 itibarıyla TSMC, 908,78 milyar dolarlık piyasa değeriyle dünyanın en değerli 11. şirketi olurken, Intel 91,60 milyar dolarlık piyasa değeriyle küresel sıralamada 206. sırada yer alıyor.
1997’de ABD’de ADR olarak halka açılan TSMC, şu anda küresel çip dökümhanesi pazarının 60%’ından fazlasını kontrol ediyor. Apple Inc., Advanced Micro Devices ve Nvidia Corporation gibi güçlü müşterileri olan şirket, yarı iletken sektörünü yeniden şekillendiren fabless çip modelinden yararlanıyor.
Bu arada Intel, eski hakimiyetini korumakta zorlanıyor. Son beş yılda Intel’in hisseleri 64%’ten fazla değer kaybetti (TSMC ise 231,17% kazandı). Şirket sadece geleneksel x86 kalesi olan alanda değil, aynı zamanda Nvidia’nın öne çıktığı akıllı telefon çipleri ve yapay zekâ gibi yeni alanlarda da zemin kaybetti.
Intel’in 2025 ilk çeyrek bilançosu konferans görüşmesinde yeni CEO Lip-Bu Tan, şirket yapay zekâ, GPU’lar ve edge computing alanlarında rekabet gücünü yeniden kazanmayı amaçlayan çok yıllı bir dönüşüm planı üzerinde çalışırken, “Açıkçası hızlı çözümler yok.” dedi.
Ancak bugünün daha büyük hikayesi, TSMC’nin piyasa değeri ve küresel etkisi açısından Intel’i nasıl geride bıraktığı.
TSMC küresel yarı iletken tedarik zincirinin zirvesinde otururken ve Intel zorlu bir dönüş yapmaya çalışırken, bir zamanlar göz ardı edilen dökümhane modeli artık çiplerin geleceğinde belirleyici bir güç olarak duruyor.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynak: Benzinga
Görsel kaynak: jamesonwu1972 – Shutterstock
