Tekstil sektörü, son 3 senede kurların enflasyon altı gitmesiyle beraber artan işçilik ve hammadde maliyetlerinin akabinde sıkıntılı günler yaşıyor.
2025 yılı itibarıyla hem iç hem de dış faktörlerin yarattığı ciddi baskılarla karşı karşıya kalan sektör, uzun yıllardır ülke ekonomisi ve ihracat gelirleri için kritik bir öneme sahip olmasına rağmen, son dönemde artan maliyetler, azalan siparişler ve küresel rekabet ortamı nedeniyle ciddi bir daralma yaşamakta.
Tekstil sektörü batıyor mu?
2025 yılı ilk yarısında Türkiye’de yaklaşık 300 tekstil ve hazır giyim şirketi konkordato ilan etti. Bu sayı, sektördeki likidite sıkışıklığını, yüksek faiz ve artan döviz maliyetlerinin üretim maliyetlerini nasıl zorladığını gösteriyor. Ayrıca, aynı dönemde binlerce küçük ve orta ölçekli firma mali baskılar nedeniyle faaliyetlerini durdurmak zorunda kaldı.
Konkordato ve iflaslar sadece firmaları değil, tedarik zincirinde çalışan yan sanayi ve işçileri de doğrudan etkiliyor. 2025’te tekstil sektörü istihdam kaybı ve firma kapanmaları açısından 2024’ten bu yana ciddi bir yükseliş göstermiş durumda.
Son 3 senede enflasyon %231,6 olarak gerçekleşirken bu süreçte TL ise dolar karşısında %125 artış gösterdi. Yani dolar, Türk Lirası karşısında enflasyonla düzeltilmiş olarak %47 daha az yükseldi.
Tekstil neden Mısır’a kaymış durumda?
Bu süreçte asgari ücret ise 360 dolar seviyelerinden 550 dolar seviyelerine kadar çıkış gösterdi. Mısır ve Pakistan’da 150 dolar Bangladeş’te ise asgari ücret 100 dolar civarında. Bu tekstil sektörünün kaymasına ve yurt içindeki üreticilerin yüksek bilgi birikimine rağmen rekabet dezavantajına neden olmakta.
Diğer taraftan ABD’nin Hindistan ve Çin’e uygulamış olduğu ek vergiler, tekstil pazarında rekabetin artmasına neden oluyor.
İhracat rakamlarına da baktığımızda özellikle hazır giyim tarafında Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre yıllık bazda %7’lik bir daralma bulunurken bu daralmanın boyutu 3. çeyrekte artmış durumda.
Tekstil hammaddesi tarafında ise sabit bir seyir mevcu olsa da 3. çeyrekte o tarafta da zayıflama eğilimlerinin başladığını izliyoruz.
Sektör temsilcileri, özellikle TL bazlı üretim maliyetlerindeki artış ve döviz kurlarındaki oynaklık nedeniyle rekabet gücünün hızla eridiğine dikkat çekiyor. TGSD ve İTHİB gibi örgütler, üretim maliyetlerinin dolar bazında %26,5 oranında arttığını, bunun üretimde %22 düşüşe yol açtığını vurguluyor.
Bu ortamda bazı markalar üretimlerini yurtdışına kaydırma eğilimi gösteriyor. Örneğin, Kiğılı CEO’su Abdullah Kiğılı yakın zamanda yaptığı açıklamada, devlet politikalarının yetersizliğine işaret ederek “6 ay sonra üretim durabilir” uyarısında bulundu. Anadolu’daki bazı fabrikalar kapanıyor, üretim Mısır gibi işçilik maliyeti düşük ülkelere kayıyor.
Siren Sesleri Çalıyor Mu?
Her ne kadar artan konkordato ve iflas sayıları olsa da sektörde bir müddet sonra dengelenme yaşanması muhtemel.
İşten çıkarmalar sonrasında çalışan maliyetlerinin dengelenmesi ve iflas eden şirketlerin bıraktığı pazar paylarının ayakta kalanlar tarafından karşılanması sektörün gelecekte ana katalizörü olabilir.
Ayrıca Türkiye, otomasyon ve verimlilik noktasında rekabetçi olduğumuz Mısır, Pakistan ve Bangladeş’in çok önünde yer almakta.
Geçmişte benzer senaryo 2015 yılında da gerçekleşmiş, tekstil bir süreliğine Mısır’a kaymış fakat Mısır’daki istikrarsız siyasi süreçler sonrasında tekstil firmaları Türkiye’ye geri dönmek zorunda kalmıştı.
Güncel konjonktür sektörün daralma bölgesinde kalmasına sebep olmaya devam etse de gelecek dönemde artan inovasyon sayesinde katma değer artışları, sektörel bazda hareketliliği yeniden konumlandırabilir.
Hammadde ve Hazırgiyim Tarafında En Güçlü Üreticiler
Sun Tekstil
Sun Tekstil (SUNTK), yuvarlak örme kumaşlar, örgü ve dokuma kaliteler ile net ihracatçı konumda bulunurken, başta INDITEX grubu olmak üzere küresel ölçekte pazar payına sahip üretici konumunda bulunuyor.
Teknik tekstil ve atık su azaltımı ile ilgili projelerde inovatif farklar yaratan şirket, uluslararası markaların vazgeçilmezi konumunda yer alırken iştiraki Ekoten ile ABD ve Kanada’da önemli ihracat paylarına sahip.
Şirket, tekstildeki zor görünüme rağmen yıllıklandırılmış FAVÖK’ünü yılın ilk yarısında enflasyon muhasebesi uygunlanmış mali tablolara göre %8 artırdı ve son 1 senede %90’dan fazla getiri sağladı.
Rubenis Tekstil
Rubenis Tekstil, Şanlıurfa’da pamuk örme kumaş, boya ve apre teknolojilerindeki yatırımlarıyla ön plana çıkarken Sun Tekstil ile aynı müşterileri paylaşıyor. Şirket Nike, Adidas ve İnditex grubuna ihracatlarıyla ön plana çıksa da teknik kumaş tarafında daha geride olması sebebiyle marjlarda daralması yılın ilk yarısında sürdü.
Fakat güncel olarak şirket, 0,45 PD/DD ile işlem görürken GES ve fabrika yatırımlarıyla kârlılığını güçlendirmeyi amaçlıyor.
Mavi Giyim (MAVI)
Mavi, kot tarafında global bir oyuncu olmasının yanı sıra son dönemde Amerika pazarına açılmalarıyla da global taraftaki tekstil sektöründeki baskıdan bir nebze kurtulmayı başardı.
Şirket Orta Doğu ve Avrupa pazarlarında da etkin rol oynarken, yurt içinde fiyatlama noktasında gelir seviyesi orta-üst, orta, orta-alt ve alt sınıflara hitap edebilmesi sayesinde son yıllarda kârlılığını artırmayı başardı.
Fakat son bilançosunda bu yılın zayıf geçebileceğini, enflasyon muhasebesi uygulanmış mali tablolarda gelirlerin tek haneli düşüş gösterebileceğini açıklayan şirket mağaza açılışlarında da aşağı yönlü revizyonda bulundu.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
