Bültenler

Geleceğe Yatırım: Metaverse Hisseleri – 1. Bölüm

Aralık 2, 2021 • 13 dakika okuma süresi
Geleceğe Yatırım: Metaverse Hisseleri – 1. Bölüm

“Matrix bir sistemdir, Neo. Bu sistem bizim düşmanımız. Ama sistemin içindeyken ne görüyorsun? İş adamları, öğretmenler, avukatlar, marangozlar. Kurtarmaya çalıştığımız insanların zihinleri.” – Morpheus

“The Next Big Thing” olarak da bahsedilen Sıradaki Devrimsel Teknolojik Gelişme, 90’ların sonunda internet, 2000’lerde sosyal medya, 2010’lu yıllarda ise dijital para birimleri yani kripto paralardı.

Geçtiğimiz ekim ayında Facebook’un Connect 2021 konferansı ile duyurduğu, şirketin Metaverse inşasına geçişi ise belki de 2020’li yılların devrimsel teknolojisi olmaya aday Metaverse’ün başlangıcı olacak.

Facebook’un duyurusuyla birlikte, şimdiden birçok şirket Metaverse içerisinde kendi dünyasını inşa etmeye başladı bile. Bazı şirketlerse halihazırda sahip oldukları teknolojilerle Metaverse içerisinde yer alma şansına sahip.

Farkındayız, çeşitli şirketlerden farklı teknolojileri ve bu teknolojilerin her birini ayrı ayrı takip etmek kulağa oldukça zor geliyor. Dolayısıyla biz bu içeriğimizde; Metaverse evreninin içinde yer alması planlanan 7 farklı şirketi; özelliklerini, finansallarını ve bu şirketlerin Metaverse planlarını senin için derledik.

Serimizin ilk bölümünde incelediğimiz şirketler:

📲 Meta Platforms (FB)

🏗 AutoDesk (ADSK)

🎮 Roblox (RBLX)

Dilersen önce Metaverse nedir, biraz bundan bahsedelim.

🌎 Metaverse

Geleceğe Yatırım: Metaverse Hisseleri – 1. Bölüm

“Ne yazık ki Matrix’in ne olduğunu tam olarak kimse anlatamaz, onu kendin görmek zorundasın.” – Morpheus

Metaverse, aslında hayatımıza yeni giren bir kavram değil. Artırılmış gerçeklik ile sanal gerçeklik uygulamaları bir yana Sims, Second Life veya Open Simulator gibi 2 boyutlu video oyunlarıyla bile aslında uzun zamandır hayatımızın oldukça içinde… 

Metaverse, insanların birbirleriyle, çevreyle, eşyalarla ve işletmelerle sanal olarak etkileşime girmesine olanak sunan 3 boyutlu çevrimiçi bir sanal dünya! 

Bir video oyununun içine girerek sanal mağazalardan alışveriş yaptığını, dünyanın bir ucundaki arkadaşlarını anında ziyaret ettiğini hatta hayalindeki evi saniyesinde inşa ederek orada “yaşadığını” düşün. İşte en basit haliyle Metaverse’te bizi bunlar bekliyor!

Fakat Metaverse, tabii ki sadece sanal dünyada boş gezintilerle veya hayali ev inşa etmekle sınırlı değil. Metaverse, hem kullanıcıların hem de işletmelerin yararlanabileceği bir dizi fırsatı beraberinde getiriyor. Oyunlardan iş toplantılarına, dijital eşyalardan sanal gayrimenkullere kadar her şeyin Metaverse içinde bir yeri var.

🛸 Peki, “Metaverse” içindeki fırsatlar neler?

  • Alışveriş! Gerçek dünyada alışverişin bir parçası olan her şeyin Metaverse evreni içerisinde de karşılık bulacak olması, şüphesiz ki şirketlerin yoğunlaşacağı noktalardan biri olacak. Bu durum; giyim, seyahat, konut ve eğlence sektörlerinin tamamı için yeni fırsatlar anlamına gelebilir. Hatta Nike, şimdiden kolları sıvadı bile!
  • İş Dünyası! Tek bir şirket tarafından oluşturulacak sadece bir tane metaverse olmayacak. Metaverse’te her şirket kendi sanal evrenini, kendi iş modeline ve kaynaklarına göre tasarlayacak. Bütün bu sanal evrenlerin toplamı ise Metaverse’ü oluşturacak. Örneğin, Microsoft’un sanal evreni daha kurumsal bir gerçeklik olarak karşımıza çıkacakken Roblox’unki bir oyun gerçekliği olarak karşımıza çıkacak.
  • Finans! E tabii sistem içerisinde alışverişin ilerleyebilmesi için bir çeşit “metaverse ekonomisi”ne ihtiyaç duyulacak. Haliyle Metaverse’ün içindeki her şirketin, her evrenin kendi para birimi ve bu para birimlerinin bağlandığı ortak bir “dijital paranın” olması, kulağa hiç de imkansız gelmiyor değil mi? Peki, sence bu ortak dijital para ne olacak?
  • Eğlence! Pandemi döneminde Instagram, Twitch ve YouTube benzeri platformlarda yapılan konser ve spor etkinlikleri; sanal etkinliklerin potansiyelini şimdiden gösterdi. Metaverse, hem bu etkinliklerin çok daha interaktif bir şekilde gerçekleşebilmesi hem de etkinlik içi reklam öğelerinin daha geniş bir kitleyi kolaylıkla hedefleyebilmesi için mükemmel bir ortam oluşturacak.

Aslında, bölüm başında Morpheus’un da dediği gibi, şu an Metaverse’ün ne olacağını tam olarak bilemiyoruz. Henüz çok yeni bir endüstri ve onu tam olarak tanımamız için büyük olasılıkla önce bu evrene bizzat adım atarak kendi varlığımızla deneyimlememiz gerekecek!

Öte yandan kesin olarak bildiğimiz bir şey var: Şimdiden birçok şirket Metaverse için kolları sıvamış durumda! Metaverse, yapısı gereği tek bir şirket tarafından oluşturulmayacak. Bu yeni endüstri, birçok şirket için yepyeni fırsatlar ve olanaklar anlamına gelecek.

🚀 Metaverse Şirketleri ve Hisse Senetleri

(Eğer bu yazımızı Midas uygulamasından okuyorsan, bahsettiğimiz şirketlerin hepsine sayfanın en üstünden ulaşabilir, Hisse Detay sayfalarına giderek şirketleri inceleyebilirsin.)

1. Meta Platforms (FB)

Geleceğe Yatırım: Metaverse Hisseleri – 1. Bölüm

“Gelecekte insanların birlikte çalışmaları ve bir arada olmaları, metaverse kullanımının ana amaçlarından biri olacak.” – Mark Zuckerberg

Şu anki Metaverse heyecanının arkasındaki ana şirket tabii ki Meta Platforms’tan başkası değil. Adından da anlaşılacağı gibi Meta, ağırlıklı olarak Metaverse’ü inşa etmeye ve genişletmeye odaklanacak.

Bunu ise; Facebook, Instagram ve WhatsApp’tan kazandığı sosyal medya uzmanlığı ve Oculus VR’ı satın almasının ardından kazandığı artırılmış gerçeklik (AR) ve sanal gerçeklik (VR) uzmanlığını bir araya getirerek yapmayı hedefliyor.

  • Meta’nın beş ana platformu – Facebook, Messenger, Instagram, WhatsApp ve Oculus VR – her ay 3,58 milyar kişiye ulaşıyor. Sadece Facebook geçen çeyreği 1,93 milyar günlük aktif kullanıcı sayısı ile sonlandırdı.
  • Meta; VR, AR ve sosyal medya ekosistemlerini Metaverse’te birleştirme potansiyeline ve teknolojisine sahip.
  • Şirket, gelirinin çoğunu Facebook ve Instagram reklamlarından elde ediyor. Gelirinin henüz büyüme aşamasında olan kısmı ise, ekosistemini PC’lerin ve telefonların ötesine taşıyan Oculus VR gözlüklerinden ve Portal akıllı ekranlarından geliyor. 
  • Meta kısa süre önce bu donanım serisine bir çift Ray-Ban akıllı gözlüğü ekledi. Gelecekte ek AR cihazlarını da piyasaya sürmeyi planlıyor. Kaynak
  • Metaverse içerisindeki yerini VR yan kuruluşu olan Oculus’un üzerine inşa ediyor.
  • Oculus ise, geçtiğimiz ekim ayında piyasaya sürülmesinden bu yana dünya çapında yaklaşık 10 milyon Quest 2 oyuncu kulaklığı sattı. Bu, şirkete Metaverse için yeni oyunlar ve oyun dışı deneyimler hazırlamak için sağlam bir temel oluşturabilir.
  • Oyun cephesinde ise Meta, daha fazla içerik oluşturabilmek için Beat Games, Downpour Interactive ve BigBox gibi popüler VR oyun geliştiricilerini hızlı bir şekilde satın alıyor. Kaynak
  • Meta, oyun dışı cephede ise kısa süre önce kullanıcılarının dijital avatarlarıyla sanal toplantılar yapmalarını sağlayan yeni bir VR kurumsal iş birliği platformu olan Horizon Workrooms’u piyasaya sürdü. Kaynak
  • Şirket her yıl araştırma ve geliştirmeye milyarlarca dolar yatırım yaparken şimdiden milyarlarca kullanıcıya sahip.
Geleceğe Yatırım: Metaverse Hisseleri – 1. Bölüm

📈 Meta’nın Finansal Performansı (2021 – 3. Çeyrek)

  • Aylık aktif kullanıcı sayısı bir sene önceye oranla %6 büyüyerek 2,91 milyar kişiye ulaştı.
  • Geliri bir sene önceye kıyasla %35 büyüyerek 29 milyar dolar oldu.
  • Oculus VR ve Portal akıllı ekranlarından kazandığı reklam dışı geliri, bir sene önceye kıyasla %194,7 artarak 734 milyon dolara ulaştı.
  • Hisse başına kârı (EPS) bir sene önceye kıyasla %18,8 artış göstererek 3,22 dolar oldu.

💸 Meta Hisselerinin Değerlemesi: Ucuz mu, Pahalı mı?

Şirketin finansal performansına bakarak hisse fiyatının ne kadar pahalı veya ucuz olduğunu hesaplamamıza yarayan oranlara “Değerleme Oranları” adı verilir.

F/K yani Fiyat/Kazanç oranının nasıl hesaplandığını öğrenmek için buraya tıklaman yeterli!

F/G yani Fiyat/Gelir oranı (Price-To-Sales), şirketin kâr edip etmediğine bakmaz. Çünkü her şirketin farklı olgunlukta ve sektörde olduğunu düşünerek kâr etme kabiliyetinden çok, satışlarından kazandığı gelirlerine oranla hisse fiyatının ne kadar yükseldiğini ölçer. (Hisse Fiyatı / Hisse Başına Gelir)

Geleceğe Yatırım: Metaverse Hisseleri – 1. Bölüm
  • Meta’nın yıllar içinde F/K ve F/G oranları karşılaştırmalı olarak azalmış. Yani hisse fiyatı, kâr ve gelirinin artış hızına oranla daha yavaş yükselmiş.
  • Şirketin 2021’in 3. çeyreği itibarıyla fiyat/gelir oranı ise 8,25 ediyor.
  • Bazı rakiplerinin F/G oranı ise şöyle:
    • TWTR, 7,84
    • GOOGL, 7,89
    • RBLX, 38,13
  • Şirket hisseleri son 5 sene içinde %178 yükseldi.

2. AutoDesk (ADSK)

Geleceğe Yatırım: Metaverse Hisseleri – 1. Bölüm
  • Şirketin en bilindik uygulamalarından olan AutoCad her mühendisin, mimarın veya tasarımcının bina, ürün, altyapı projesi ve daha fazlasını hem 2B hem de 3B olarak bilgisayar ortamında tasarlamalarına olanak tanıyor.
  • AutoCad hâlâ şirketin temel ürünü konumunda ve sadece bu yılın ikinci çeyreğinde, şirketin 1 milyar dolardan fazla satış gerçekleştirmesine yardımcı oldu.
  • Şirket için asıl ilginç olan nokta ise, geliştiricilerin video oyunları ve her türlü eğlence uygulamasının sanal dünyalarını tasarlamak ve inşa etmek için de AutoCad’i kullanmaya başlamaları oldu.
  • Firma şimdi 3D animasyon oluşturmak, her türlü sanal elementin dizaynı, inşası ve VR/AR entegrasyon alanları oluşturmak için geliştiricilere ürün paketi sunmaya başladı. Ürün paketine göz at.
  • Şirketin bu segmentten elde ettiği gelirleri ise son çeyrekte yıllık %10 arttı.
  • Şirketin VR/AR uygulamaları geliştirmek için sunduğu 3D Max ve Maya programları bulunuyor.
  • Asıl heyecan verici nokta ise, video oyunu tasarım ve inşasının ötesinde, şirketin Revit ve Navisworks adında iki adet Metaverse inşasında faydalı olabilecek yapı bilgi modelleme araçlarına da sahip olması! Şirketin kendi web sitesinde bulunan mimari, mühendislik ve inşaat sayfasından incelenebilir.

📈 AutoDesk’in Finansal Performansı (2021 – 3. Çeyrek)

  • Şirketin son çeyrekteki toplam satışlarının %97’si yinelenen aboneliklerin gelirlerinden oluşuyor. Yani, toplam gelirlerinin %97’si ürünleri satın alanların tekrar eden satın alımlarıyla oluşmuş!
  • Geliri bir sene önceye kıyasla %18 büyüyerek 1,12 milyar dolar oldu.
  • Abonelik gelirlerinin büyümesi ise bir sene önceye kıyasla %21 oldu.
  • Hisse başına kârı (EPS) bir sene önceye kıyasla %27,88 artış göstererek 1,33 dolar oldu.

💸 AutoDesk Hisselerinin Değerlemesi: Ucuz mu, Pahalı mı?

Geleceğe Yatırım: Metaverse Hisseleri – 1. Bölüm
  • AutoDesk 2019 itibarıyla kârâ geçerek pozitif F/K değerine ulaşmış. 2019’dan bu yana F/K değeri de azalış göstermiş. Yani, kârının artış hızına oranla hisse fiyatı daha yavaş artmış. 
  • F/G oranı ise istikrarlı bir şekilde yükselmiş. Son 6 yıl içerisinde 8’lerden 13’lere yükselmiş. Yani hisse fiyatı, gelirinin artış hızına oranla daha hızlı yükselmiş diyebiliriz.
  • Şirketin 2021’in 3. çeyreği itibarıyla fiyat/gelir oranı ise 13,83 ediyor.
  • Bazı rakiplerinin F/G oranları ise şöyle:
    • VMW, 4,16
    • WDAY, 14,18
    • ADBE, 20,89
  • Şirket hisseleri son 5 sene içinde %223 yükseldi.

3. Roblox (RBLX)

Geleceğe Yatırım: Metaverse Hisseleri – 1. Bölüm

“Roblox platformunu, aynı konserler gibi birçok sürükleyici deneyimin de ‘oyunların her zaman devam etmesi gibi sürekli devam ettiği’ sanal bir evren olarak görüyorum.” – Roblox CEO’su

Roblox en basit haliyle, kodlama bilgisi olmadan video oyunların kolayca geliştirilip oynanabildiği çevrimiçi bir eğlence platformu. Platformun kullanıcıları ise çoğunlukla genç nesil oyuncular. Zira 2020 yılında dünya çapında en çok indirilen 6. oyun uygulaması oldu. Kaynak

  • Roblox’taki sanal evren, aslında şu an konuşulan Metaverse kavramına en yakın oluşumlardan biri. Şirket halihazırda bu platformuyla çok geniş ve hızlı büyüyen bir sanal dünyaya ve kullanıcı sayısına sahip.
  • Platformun kendi dijital para birimiyle kullanıcılar hem sosyalleşiyor hem de Rolox evreni içerisindeki etkinliklerle “sanal deneyimler” yaşıyor.
  • Bu dünya üzerinde hem konserler hem yarışmalar hem de oyunlar sanal bir şekilde gerçekleşiyor.
  • Çok yakın bir zamanda Nike da Metaverse’e Roblox platformu üzerinde ‘NIKELAND’i oluşturarak giriş yaptı. Kaynak
  • Eğer şirket Nike gibi daha fazla markayı platformunda sanal dünyalar kurmaya ikna edebilirse, gelirlerinin bu kısmını büyütebilir.
  • Gelecekteki gelir modellerinin yanına interaktif reklam modelini de konumlandırmayı planlıyorlar. Roblox platformu içerisindeki oyuncular için interaktif bir oyun-reklam deneyimi sunacak model, kullanıcıların reklamı oluşturan oyun içerisinde vakit geçirmelerini hedefliyor. Kaynak
  • Platformunda bulunan topluluğu genişletmek ve yeni dünyalar oluşturarak Metaverse içerisinde kendi evrenini sağlamlaştırmak için şirket satın almalara büyük paralar harcamaya başladı. Buna en iyi örnek, çeşitli oyun topluluklarını bir araya getirmek üzere oluşturulmuş bir platform olan Guilded’i yakın zamanda satın almasıdır. Kaynak
  • Şirket çok geniş ve genç bir kullanıcı tabanına sahip. Kullanıcılarının çoğu hâlâ 13 yaşın altındaki çocuklar olsa da aslında bundan on yıl sonra ideal demografik yapıda olacaklar.
  • Platformdaki içeriklerin büyük çoğunluğu kullanıcıları tarafından oluşturulduğu için büyük stüdyolara değil, içerik üreticilerine ihtiyaçları var. Öte yandan, şirket zaten güçlü bir temele ve geniş bir topluluğa sahip.
  • Platformlarının 3 boyutlu yapısı ile eğitim sektörüne giriş yaparak ders konularının oyunlaştırılması ve interaktif bir deneyim sunarak öğrencilere aktarılmasını yönünde çalışmalar yapıyorlar. Kaynak
Geleceğe Yatırım: Metaverse Hisseleri – 1. Bölüm

📈 Roblox’un Finansal Performansı (2021 – 3. Çeyrek)

  • Günlük aktif kullanıcı sayısı bir sene önceye oranla %31 büyüyerek, 47,3 milyon kişiye ulaştı.
  • Platformda kullanıcıların geçirdiği toplam süre bir sene önceye oranla %28 büyüyerek, 11,2 milyar saate yükseldi.
  • Geliri bir sene önceye kıyasla %102 büyüyerek, 509,3 milyon dolar oldu.
  • Net zararı ise bir sene önceye oranla %52 büyüyerek 73 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.
  • Hisse başına kârı (EPS) zarar olarak bir sene önceye kıyasla %44 artış göstererek -0,13 dolar oldu.

💸 Roblox Hisselerinin Değerlemeleri: Ucuz mu, Pahalı mı?

  • Şirketin 2021’in 3. çeyreği itibarıyla fiyat/gelir oranı 38,13 ediyor.
  • Bazı rakiplerinin F/G oranları ise şöyle:
    • ATVI, 5,22
    • TTWO, 5,80
    • FB, 8,25
  • Şirket hisseleri halka arz olduğu mart ayından bu yana %76 değer kazandı.
Geleceğe Yatırım: Metaverse Hisseleri – 1. Bölüm

📁 Bu İncelemeyi Hazırlarken Okuduğumuz Kaynaklar

(Bu yazıda kullanılan tüm finansal verilere EquityRT ve şirketlerin çeyreklik bilançoları aracılığıyla ulaşılmıştır.)

Facebook Connect 2021 

Facebook Q3 2021 Results

FB Earnings Presentation Q3 2021

Roblox Q3 2021 Supplemental Materials

AutoDesk Fiscal 2022 Q3 Results

Avatars and Identity in the Metaverse, Part 1

Smart, J.M., Cascio, J. and Paffendorf, J., Metaverse Roadmap Overview, 2007.

Mesh for Microsoft Teams, Microsoft.com

Bu sayfada yer alan haberler ve haberlerin içerdiği şirketler hakkındaki bilgiler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.

Detaylı bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı

Midas Bülten’e abone ol, finansal gündemi takip et.

Midas Uygulamasını İndirin

Parça Hisse

Ücretsiz Canlı Veri

Düşük İşlem Ücreti