ABD Başkanı Joe Biden’ın kasım ayında ABD’de gerçekleşecek olan başkanlık yarışından çekildiği açıklamasının ardından tüm gözler Başkan Yardımcısı Kamala Harris’e çevrildi.
Biden, dün Eski Başkan Donald Trump’a karşı olan başkanlık yarışından çekildiğini açıklarken Harris’e desteğini de açıkladı.
“Biden for President” kampanya komitesi, Biden ekibinin altyapısını, personelini ve en önemlisi 98 milyon dolarlık nakit rezerviyle resmi olarak “Harris for President” komitesi olarak yeniden adlandırıldı.
Hindistan ve Jamaika’dan gelen göçmen bir ailenin kızı olan Harris, büyük bir partinin adaylığını garantileyen ilk siyah kadın ve Güney Asya kökenli birey olacak. Ancak her şey resmiyet kazanmadan önce yapılacaklar listesinde hâlâ birkaç görev var.
Şimdi, eski Kaliforniya senatörünün partinin adayı olması halinde potansiyel başkan yardımcısı adayı olarak kimi seçebileceği konusunda spekülasyonlar dönüyor. Stratejistlerin gözüne kestirdiği bazı isimler arasında Pensilvanya’dan Josh Shapiro, Kuzey Carolina’dan Roy Cooper ve Kentucky Valisi Andy Beshear yer alıyor.
Bu arada Cumhuriyetçiler de Joe Biden’ı yenmek üzere kurgulanmış bir Trump kampanyasını çok farklı bir adayı yenebilecek bir kampanyaya dönüştürmek için çabalıyor.
🔎 Trump: “Harris’i Yenmek Biden’ı Yenmekten Daha Kolay Olacak”
Harris’in potansiyel adaylığına Demokratların yanı sıra Cumhuriyetçilerden de tepkiler geldi. Trump dün yaptığı açıklamada, Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in kasım ayındaki seçimlerde, adaylıktan çekilen Demokrat Başkan Joe Biden’dan daha kolay yenileceğini düşündüğünü söyledi.
Trump CNN’e verdiği demeçte “Harris’i yenmek Joe Biden’ı yenmekten daha kolay olacak.” dedi. Trump ve kampanyası daha sonra sosyal medya üzerinden Biden ve Harris’e saldırırken Biden’ın başkanlık görevini sürdürmeye uygun olmadığını söyledi.
🔎 Harris Başarılı Olabilecek mi?
Biden’ın desteğini alan Harris, mücadeleye hazır. Ancak Harris’in önce kendini kanıtlaması gerekiyor: Biden 2024 yarışından çekilmeden önce yapılan çok sayıda ankete göre Harris, Cumhuriyetçi aday Donald Trump’a karşı Biden ile aynı ya da yalnızca biraz daha iyi bir oy oranına sahip.
Ki Biden birçok ulusal ve savaş bölgesi eyaleti anketlerinde Trump’ın gerisinde kalıyordu. Bu da başkanlık yarışından çekilmesini hızlandıran bir gelişme oldu.
NBC News’in Biden’ın zayıf münazara performansından bir hafta sonra ancak Trump’a yönelik suikast girişiminden önce yaptığı son ulusal ankette, hem başkan hem de Harris kayıtlı seçmenler arasında Trump’ı 2 puan farkla geride bıraktı. Ancak her aday için gerçek yüzdeler biraz farklıydı. Trump, Biden’ın 45%-43% önündeyken Harris’in 45%’ine karşı 47% oy aldı.
Benzer şekilde, münazara sonrası yapılan ulusal bir Fox News anketi, kayıtlı seçmenler arasında Trump’ın hem Biden (Trump 49%, Biden 48%) hem de Harris (Trump 49%, Harris 48%) karşısında 1 puan önde olduğunu gösterdi.
Ancak diğer anketler Harris’in Biden’dan 1 ya da 2 puan daha iyi performans gösterdiğini ortaya koyuyor. Yine de bazı önemli eşleşmelerde Trump’ın gerisinde kalıyor.
CBS News/YouGov’un suikast girişiminden sonra muhtemel seçmenlerle yaptığı ulusal bir anket, Trump’ın muhtemel seçmenler arasında Biden’a karşı 52%’ye 47% ile 5 puan, Harris’e karşı da 51%’e 48% ile 3 puan önde olduğunu gösterdi.
🔎 Geçmiş Bize Neler Gösteriyor?
Harris’in 2020 başkanlık yarışına katılmadan önce Kaliforniya’da başarılı bir seçim sicili vardı: Merkeze kayarak ya da rakiplerinin ne kadar tuhaf veya anormal olduğunu göstererek eyalet çapındaki seçimleri kazandı.
Kaliforniya’daki ilk eyalet seçimlerinde – başsavcılık için – merkez sol bir politikacı olarak yarışmak teklifinin bir parçasıydı çünkü 2010 kırmızı dalga yılında popüler bir ılımlı Cumhuriyetçi ile karşı karşıyaydı ve liberal bir Bay Area bölge savcısı olarak görülüyordu.
Bu arada 2016 Senato kampanyası, Demokrat kurumların desteğini kazanarak sürekli olarak bağış toplama avantajını elinde tutarak ve Demokrat rakibinin ciddi bir aday olmadığını göstererek nasıl mesaja bağlı kalabildiğini ve disiplinli olduğunu gösterdi. Harris ile rakibi eski Los Angeles Bölge Savcısı Steve Cooley arasında çok büyük bir politika farkı yoktu ancak Harris yine de ezici bir galibiyet elde etmeyi başardı.
2020 kampanyası bile onun pragmatik bir düşünür olduğunu gösteriyor, sorunlara yaklaşımını etkileyen belirli bir ideolojiye bağlı olması gerekmiyor. Politika konusunda karmaşık bir sicili vardı ve ön seçimlerde Demokrat tabana ayırt edici, proaktif bir durum sunamadı ancak şimdi bunu yapmak zorunda değil.
🔎 “Amerikan Rüyasının Vücut Bulmuş Hali”
Biden’ın desteği Harris’i Demokratların adaylığına giden yola sokuyor. 59 yaşındaki başkan yardımcısı, haziran ayında Trump karşısındaki zayıf münazara performansının ardından Biden’ın yaşı ve zindeliği konusunda giderek daha fazla endişe duyan Demokratlar için daha genç bir alternatif durumunda.
Biden’ın kampanya komitesinden Carol Hamiltoni verdiği bir röportajda “Demokratlar Harris’in etrafında toplanacaktır. Bundan eminim. Başkan adaylığı için ondan daha iyi bir özgeçmiş bulamazsınız.” dedi.
Pazar günü birçok Demokrat, Biden’ın yarıştan aniden ayrılmasının ardından Harris’i Donald Trump’a karşı partinin başkan adayı olarak yarışması için hızla destekledi. Ancak Eski Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi de dahil olmak üzere bazı güçlü parti üyeleri sessiz kaldı.
Demokratlar arasında 81 yaşındaki Biden’ın yarışta kalıp kalmaması konusunda haftalarca süren tartışmaların ardından, aday olması halinde Harris’in arkasında birleşecek bir destek dalgası, kasım seçimlerine 100 günden az bir süre kala hayati önem taşıyor.
Ancak Demokrat Parti içinde Harris’in Trump’ı yenip yenemeyeceği konusunda pek çok şüphe var. Bazı Demokratlar partinin ağustos kurultayından önce mini bir ön seçim yapmasını önerdi.
Öte yandan Harris’i destekleyen Demokrat milletvekillerinin listesi gün ilerledikçe büyüdü. Pazar akşamı itibarıyla listede Kaliforniya Valisi Gavin Newsom, Colorado Valisi Jared Polis, Kuzey Carolina Valisi Roy Cooper, Pennsylvania Valisi Josh Shapiro, Arizona Senatörü Mark Kelly, Washington Senatörü Patty Murray, Güney Carolina Temsilcisi James Clyburn ve Washington Temsilcisi Pramila Jayapal yer aldı.
Linkedin’in kurucusu ve önemli bir Demokrat bağışçı olan Reid Hoffman’ın danışmanı Dmitri Mehlhorn, Harris’i “Amerikan rüyasının vücut bulmuş hali” olarak nitelendirdi ve kendisinin bir göçmen kızı olduğunu belirtti:
“Benim memleketim Oakland Kaliforniya’dan eyaletin en üst düzey savcısı olarak yükselen Harris aynı zamanda sertliğin de vücut bulmuş halidir. Scranton Joe’nun geri adım atmasıyla birlikte Başkan Harris’in seçilmesine yardımcı olmak için sabırsızlanıyorum.”
Reuters’ın pazar günü birden fazla kaynağa dayandırdığı haberine göre, 50 Demokrat parti eyalet başkanının tamamı, Harris’i partinin yeni başkan adayı olarak destekleyecek. Tennessee, Louisiana, Güney Carolina ve Kuzey Carolina’dan aday belirleme kurultayına katılan Demokrat delegeler Harris’i desteklediklerini açıkladılar.
🔎 Trump Coşkusuyla Yükselen Endekslerde Düzeltme Yaşabilir
Başkan Joe Biden’ın 2024 başkanlık seçimlerinden çekilmesi ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris’i desteklemesi piyasalarda volatiliteyi artırabilir. Kamala Harris’in tarihteki ilk siyahi ve kadın başkan adayı olduğunu belirtmekte fayda var. Eğer Kamala Harris seçime dahil olursa 2016’da Hillary Clinton’dan sonra başkanlık seçimine katılan ikinci kadın olacak.
Hatırlamak gerekirse; geçen hafta Başkan Adayı Trump’a düzenlenen suikast girişimi sonrasında Trump’ın oy oranı 70%’lere kadar yükselmiş ve seçim belirsizliğinin azalması risk iştahını desteklemişti. Hisselerde adeta bir Trump rallisi yaşanırken S&P 500 ve Nasdaq’ta yeni zirveler test edilmişti. Sonrasında ise Trump’ın CHIPS yasasına ve Tayvanlı yarı iletken üreticilerine dair açıklamalarının teknoloji hisseleri öncülüğünde endekslerde düşüşlere neden olduğu belirtilebilir.
Başkan Biden’ın adaylıktan çekilmesi ve yerine Kamala Harris’i göstermesi sonrasında anketlerde Trump’ın oy oranı gerilerken Demokratların oy oranı neredeyse 40% seviyelerine yükseldi.
Bu da seçim belirsizliğinin tekrar gündeme gelmesi anlamına geliyor ki, piyasalar belirsizliği sevmez. Dolayısıyla hisse senedi endekslerinde olası düzeltmeler ve dolar ile altın gibi güvenli liman taleplerinde artış takip edilebilir.
Biden’ın tartışma performansı ve eski Başkan Donald Trump’a yapılan suikast girişimi, piyasaları Cumhuriyetçi rakibin bir dönem daha kazanacağına göre pozisyon almaya yönlendirdi.
Wall Street analistleri, Trump’ın kazanmasının hisse senetleri için iyi olacağını, çünkü Trump’ın düşük vergiler ve deregülasyon çağrısında bulunduğunu ifade ediyor. Ancak, Trump’ın yenilenebilir enerjiye karşı tutumu ve yeşil enerjiye gümrük vergisi artışları gibi önerileri hem hisse senetlerini olumsuz etkileyebilir hem de enflasyonun artmasında tetikleyici olabilir.
Fakat, genel görüş endekslerde düzeltme hareketinin fazla uzun sürmeyeceği yönünde. Çünkü makroekonomik görünüm güçlü, enflasyon geriliyor ve Fed eylül toplantısına ilişkin güvercin mesajlarda bulunuyor. Yani, cuma günü açıklanacak ve Fed’in de enflasyon göstergesi olarak yakından takip ettiği çekirdek kişisel tüketim harcamaları verisinin beklenti altında gelmesi endekslerde toparlanmayı sağlayabilir.
🔎 Kamala Harris’in Olası Başkanlığı Sağlık Hisselerini Nasıl Etkileyebilir?
Harris, Kaliforniya Başsavcısı olduğu günlerden bu yana sağlık hizmetleriyle ilgili girişimleri ile adından söz ettiriyor.
Kamala Harris, 2017’de ABD Senatosuna ilk katıldığında, Bernie Sanders tarafından önerilen ve ulusal bir sağlık sistemi projesi olan Medicare for All (Herkes için Sağlık Sigortası) teklifini desteklemişti. Demokrat Parti’den başkan adayı olmak için yarıştığı 2019’da ise özel sağlık planları için bir rol içeren daha ılımlı bir pozisyon benimsemişti.
Başkan Yardımcılığına görevlendirilen Harris, ilaç fiyatlandırmasını etkileyen iki önemli yasanın Biden tarafından imzalanmasında öncülük etti. Bu yasaların üç büyük insülin ilacı üreticisi olan Eli Lilly (LLY), Novo Nordisk (NVO) ve Sanofi’nin (SNY) ilaçlarını içerdiği belirtilebilir.
Yasa kapsamında fiyatlandırma görüşmelerinin 2026’da görüşülmesi beklenen diğer şirketler de Bristol Myers Squibb (BMY), Pfizer (PFE), Merck, (MRK), AbbVie (ABBV) ve Johnson & Johnson (JNJ) olarak sıralanabilir.
Medicare for All reformu kapsamında hükümetin ilaç fiyatlarını kontrol edebilme gücü şirketlerin marjlarını olumsuz etkileyebilir. Düşük marjla faaliyet gösteren şirketlerde ise Ar-Ge harcamalarından kısabilir ve bu da şirketlerin yeni ilaç geliştirme sürelerini uzatabilir
Ancak, daha çok kişinin reform kapsamında sigortalı olması ilaç talebi ve şirketlerin satışlarını artırabilir. Özellikle, sigorta kapsamına giren büyük şirketlerin pazar payı desteklenebilir. Diğer yandan, fiyat baskıları ve sigorta kapsamından etkilenen küçük ilaç şirketleri, talep düşüklüğü nedeniyle pazar payı kaybedebilir ve olumsuz etkilenebilir.
Bunlara ek olarak; Demokratların yeşil enerjiye olan teşviklerinin etkisiyle yenilenebilir enerji ve elektrikli araçlar alanında faaliyet gösteren şirketlerin hisselerinin de desteklenmesi beklenebilir.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynak: CNBC1, 2, Reuters1, 2, NBC News, Vox
