ABD Başkanı Donald Trump, Çin’in stratejik sektörlerdeki yatırımlarını kısıtlamak için Yabancı Yatırımlar Komitesi’ne (CFIUS) yazılı talimatlar verdi. Bu hamle, yönetimin Çin’e karşı ekonomik önlemlerinde önemli bir tırmanışa işaret ediyor.
“Amerika Önce Yatırım Politikası” başlıklı Beyaz Saray memorandumu, ABD’nin yabancı yatırımlara açık olduğunu teyit ederken, CFIUS’a teknoloji, kritik altyapı, sağlık, tarım, enerji ve hammaddeler gibi kilit sektörlerde Çin yatırımlarına kısıtlamalar getirme talimatı veriyor. Ayrıca, Çin gibi yabancı rakiplerin sermaye, teknoloji ve fikri kaynakları sömürmesini önlemek için yeni düzenlemeler öneriyor.
Memorandumda Çin Halk Cumhuriyeti’ne (ÇHC) atıfta bulunularak, “ÇHC, ABD şirketlerinin kritik altyapılarını devralmasına izin vermiyor ve ABD de ÇHC’nin ABD kritik altyapısını devralmasına izin vermemeli.” ifadesi yer alıyor.
Trump yönetimi ayrıca yarı iletkenler, yapay zekâ, kuantum teknolojisi, biyoteknoloji ve havacılık gibi sektörlerde Pekin’e yönelik dışa dönük yatırımlara yeni veya daha sıkı kısıtlamalar getirmeyi düşünüyor. Direktif, ABD borsalarında işlem gören yabancı şirketleri denetleyerek ve yabancı rakip ülkelerdeki şirketlerin emeklilik planı katkıları almasını engelleyerek ABD yatırımcılarını korumayı amaçlıyor.
Direktif öncelikle Çin’i hedef alsa da, müttefik ticaret ortaklarından gelen yatırımları teşvik etmek için projeleri kolaylaştırmak adına “hızlı yol” süreci oluşturmayı da amaçlıyor. Memorandum ayrıca ABD’nin 1 milyar doları aşan yatırımlar için çevresel incelemeleri hızlandıracağını belirtiyor.
Buna yanıt olarak Çin Ticaret Bakanlığı cumartesi günü yaptığı açıklamada, bu direktifin Çinli ve ABD’li işletmeler arasındaki olağan ekonomik ve ticari işbirliğini önemli ölçüde bozacağını belirtti.
Bu direktif, DeepSeek girişimi ile Alibaba (BABA) ve Baidu (BIDU) gibi borsada işlem gören şirketlerin ABD ile rekabet etmek için yapay zekâ oyunlarını hızlandırdığı bir dönemde geliyor.
Özellikle, Amerikan Girişim Enstitüsü’nün ocak ayında yayınlanan verilerine göre, 2024’ün ilk yarısında ABD’deki Çin yatırım anlaşmaları 860 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu rakam, 2017’deki 46,86 milyar dolarlık seviyeden büyük bir düşüşe işaret ediyor. Rhodium Group’tan kıdemli araştırma analisti Danielle Goh, daha önce CNBC’ye yaptığı açıklamada, düşüşün ABD düzenlemelerinin yanı sıra Pekin’in 2017’de sermaye çıkışları üzerindeki kontrolünü sıkılaştırmasının bir sonucu olduğunu söylemişti. Goh, yatırımların “öngörülebilir gelecekte” zirve seviyelere geri dönmesini beklemiyor.
Çin Uluslararası Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Akademisi’nden kıdemli araştırma görevlisi Zhou Mi, Global Times’a yaptığı açıklamada, Washington’ın son hamlesinin iki ülke arasındaki teknolojik ve ticari işbirliğini ciddi şekilde engelleyebileceğini söyledi. Ayrıca, aşırı kısıtlamaların sınırlı yerli tedarik kaynaklarına aşırı bağımlılığa yol açabileceği, tekelleri güçlendireceği, maliyetleri artıracağı ve verimliliği düşüreceği konusunda uyardı. Bu durumun sonuçta ABD endüstrisi ve teknolojisinin güvenliğini zayıflatacağını belirtti.
Bu arada Çin Ticaret Bakanlığı, ABD’nin eylemlerini yakından izleyeceğini ve meşru hak ve çıkarlarını korumak için uygun önlemleri alacağını belirtti.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynak: Benzinga
Görsel kaynak: Shutterstock
