Filmlerdeki gibi geçmişi bir şerit olarak göremesek de iyisiyle kötüsüyle, acısıyla tatlısıyla, yükselişiyle düşüşüyle bir yılı daha geride bıraktık.
Yıla dönüp baktığımızda yepyeni umutlarla başladığımızı ve hem canımızı yakan hem de tekrar umutlarımızı yeşerten günler yaşadığımızı fark ettik. Zamanı takvim yapraklarıyla ölçmeye devam ettik ama bir de baktık ki 2023 bile bir çırpıda sona ermiş.
Haliyle gündem de bir hayli yoğundu. Döviz kurlarını mı takip edelim, borsalara mı bakalım, haberleri mi inceleyelim derken 2023 finansal piyasalar için de adeta gel-gitli bir yıl oldu.
Biz de deneyimlediğimiz birçok şeyin olduğu 2023’e veda ederken son bir kez geri dönüp bakarak bu yılın bize neler kattığını ve bizden neler aldığını görmek istedik. 2023’ün son işlem gününde senin için bu yıl olup biten ve piyasaları hareketlendiren ne olup bittiyse derlemeye çalıştık.
2024 hepimiz için neler getirecek bilinmez ancak biz şimdiden oldukça heyecanlıyız.
Keyifli okumalar!
🗞️ Yıla Damgasını Vuranlar
💰 Bitcoin ve kripto para piyasası bu yıl oldukça çalkantılı bir yıl geçirdi. Önce kripto para borsası FTX’in kurucusu Sam Bankman-Friedman’ın dolandırıcılık suçlamaları haberleri geldi. Kısaca SBF olarak bilinen CEO, müşterilerinden 8 milyar dolar çaldığı iddialarından suçlu bulundu. Yıla böylesine bir başlangıç yapan kripto para birimleri yine de yıl boyunca kademeli bir şekilde yükseldi. Bunun sebebi de 2024’te gerçekleşmesi beklenen ödül yarılanması ve spot Bitcoin borsa yatırım fonu (ETF) başvurularının onaylanacağı umutlarıydı. Bu görünüme paralel Bitcoin bu yıl 43 bin dolara kadar yükselerek altcoinleri de destekledi.
🤖 2023’ün ana teması haline gelen yapay zekâ piyasaları kasıp kavurdu. Biz yapay zekânın hayatlarımızı nasıl etkileyeceğini düşüneduralım, şirketler bu nimetten faydalanmak için birçok adım attı. Evet, doğru tahmin ettin; bu adımların en popüleri de Microsoft’un (MSFT) ChatGPT üreticisi OpenAI’a yaptığı 10 milyar dolarlık yatırımdı. Bu hamle üretici yapay zekânın hayatımızda ne kadar önemli bir yer edinebileceğine de işaret etti ve diğer şirketlerin de geride kalmamak için harekete geçmesine yol açtı. Alphabet’in (GOOGL) Google’ı ve Meta Platforms (META) gibi şirketler ardı ardına kendi üretici yapay zekâ platformlarını tanıtırken, bu sistemler için ürünler üreten çip şirketleri kârlılıklarını artırdı. Bunun en büyük örneğini sunan Nvidia (NVDA) bu yıl 200%’ün üzerinde dev rallisiyle yapay zekâ yarışında önemli bir yol kat etti.
🏦 Piyasalar yeni popüler çocuk yapay zekâyı izlerken, bankacılık sektörü adeta can çekişti. ABD’deki şirket ve girişimlerin neredeyse yarısıyla iş birliği olan Silicon Valley Bank mart ayında iflasını açıklayarak sektörde büyük bir dalgalanmaya yol açtı. 26 Mart’ta Federal Mevduat Sigorta Şirketi, First Citizens BancShares’in başarısız olan Silikon Vadisi Bankası’nın kredilerini ve mevduatlarını satın almayı kabul ettiğini duyurdu. Ancak bu hamle sektörü kurtarmaya yetmedi ve Silicon Valley Bank’ten günler sonra ABD’de birçok startup’a hizmet veren First Republic Bank de iflas etti ve hızla JPMorgan Chase’in (JPM) bünyesine katıldı. ABD tarihinin ikinci (First Republic) ve üçüncü (SVB) en büyük iflasları, yeni kurulan şirketlerin bankacılık anlayışını değiştirdi ve muhtemelen değiştirmeye de devam edecek.
🎞️ Bankalar sorunlarla uğraşırken, sinema sektörü oldukça eğlenceli bir furyaya kapıldı: Barbenheimer. Barbie ve Oppenheimer filmlerinin aynı gün vizyona girişini kutlamak amacıyla bir araya getirilen bu terim, sinemaseverleri etkisi altına aldı. Sosyal medyada bir mizah enstrümanı olan meme’ler ortalığı kasıp kavururken, Barbie filminin pazarlama ekibi sayesinde her yer pembeye boyandı. Bu coşkunun yarattığı heyecanla temmuz ayında biz bu filmlerde yer bulmakta zorlandık ama Warner Bros’un (WBD) Barbie’si ile Comcast’in (CMCSA) Oppenheimer’ı toplamda 2,3 milyar dolar kazanarak gişe rekorları kırdı.
✊ Barbenheimer’ın yarattığı coşku maalesef uzun süreli olmadı çünkü sinema sektörü güneşli günlerin ardından grev açmazına girdi. Yaklaşık üç ay boyunca Hollywood yazarları ve aktörleri yapay zekâ kullanımı ve ücret gibi sorunlar başta olmak üzere sinema devlerinin taleplerini karşılamalarını istedi. Disney (DIS), Paramount (PARA), Comcast, Netflix (NFLX) ve Warner Bros Discovery (WBD) gibi stüdyolarla yapılan görüşmelerin ardından kasım ayında grevler sona erdi. Ancak iş bırakma eylemleri medya sektörünün ötesinde, otomobil üreticilerini de vurdu. Ford Motor, General Motors ve Stellantis’ten oluşan Detroit Üçlüsü, bu şirketlerin üretimlerine zarar veren güçlü bir sendika greviyle karşı karşıya kaldı. Bu grevler de çetin geçen görüşmelerin ardından sendikanın haklarını kazanmasıyla mutlu sona ulaştı. Bu iş bırakma eylemleri kadar büyük olmasa da 2023’te Starbucks (SBUX) ve Amazon (AMZN) çalışanları da grevlere gitti.
⭐ Finansal piyasalar, genel olarak tatsız geçen 2022’nin ardından 2023’e de dalgalı bir başlangıç yapsa da yeni halka arz duyuruları yatırımcıların yüzünü güldürdü. Hâlihazırda Nvidia’nın performansıyla ivme kazanan çip sektörü, Arm Holdings’in (ARM) halka arzıyla bir kez daha hareketlendi. Dünya çip kullanımının 70%’inden sorumlu olan Arm’ın yakından takip edilen (ve katılım sağlanan) halka arzı yatırımcılar pek memnun edemedi. Ancak Arm’ın yanı sıra bu yıl Klaviyo (KYVO) ve Instacart (CART) da dahil olmak üzere bu yıl 154 şirket halka açıldı.
🤝 Halka arzların yanı sıra 2023 büyük balığın küçük balığı satın aldığı bir yıl oldu. Birleşme ve satın alma faaliyetleri, teknolojiden sağlığa çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren şirketlerle ciddi bir ivme kazandı. Microsoft-Activision (ATVI), Broadcom (AVGO)-VMware, Oracle (ORCL)-Cerner, Pfizer (PFE)-Seagen, JPMorgan-First Republic ve daha nicesi gibi anlaşmalarla, bu yıl ocak ve kasım aralığında toplam birleşme ve satın alma anlaşmaları 1,38 trilyon dolara ulaştı.
🤷 Bu yılın sonlarında doğru kasım ayında uyandığımız bir pazartesi günü, OpenAI dramalarına gözümüzü açtık. Çevrimiçi bir toplantı üzerinden OpenAI yönetiminin kendisini CEO’luk görevinden kovduğunu öğrenen Sam Altman, bir anda teknoloji sektörünün popüler çocuğu haline geldi. Ancak OpenAI’ın yatırımcısı Microsoft CEO’su Satya Nadella hızla ipleri eline alarak Altman’ın şirketin yeni yapay zekâ birimine liderlik edeceğini söyledi ve buzları eritti. Bu durum OpenAI çalışanlarını pek memnun etmedi ve şirket çalışanlarının neredeyse yarısı yönetim kuruluna yazdıkları mektupta Altman işe geri alınmadığı sürece eski CEO’larının izinden Microsoft’a gideceklerini söyledi. Neyse ki bu baskılar işe yaradı ve OpenAI yönetimi hatalarını kabul ederek Altman’ı görevine getirdi ve yeniden barış sağlandı.
🧐 Borsalardan Ne Haber?
Finansal piyasalar açısından neredeyse travmatik diyebileceğimiz bir 2022’nin ardından borsalar 2023’te daha güzel günler görmek istiyordu. Görünüşe göre bunu başardılar.
Aralık 2023 itibarıyla S&P 500, yıl boyunca yaklaşık 24%’lük toplam getiri elde etti; bu, yıllık ortalama getiri olan 10%’un oldukça üzerinde oldu.
Teknoloji, iletişim hizmetleri ve isteğe bağlı tüketici hisseleri 2023’te büyük toparlanmalar kaydetti. Büyüme hisseleri de genel olarak aynı şekilde güçlü performanslar gösterdi.
Bunun arkasındaki önemli faktörlerden biri de yatırımcıların odak noktasının artan faiz oranlarından 2024 başlarında faiz indirimi olasılığına kayması oldu. Teknoloji ağırlıklı Nasdaq 2023’te yaklaşık 37%, Dow Jones ise 11% yükseliş kaydetti.
Sadece dramatik bir toparlanma sağlanmakla kalınmadı, aynı zamanda yüksek büyüme gösteren döngüsel teknoloji, telekomünikasyon ve ihtiyari tüketici sektörleri yılın en iyi performans gösteren S&P 500 sektörleri oldu. Kamu hizmetleri, sağlık hizmetleri ve temel tüketici ürünleri de dahil olmak üzere defansif sektörler 2023’te en geride kalan sektörler oldu.
2023 piyasasının gücü, Muhteşem Yedili olarak bilinen piyasa değeri yüksek (mega-cap) teknoloji hisseleriyle de destkelendi: Apple (AAPL), Amazon, Alphabet, Nvidia, Meta Platforms, Microsoft ve Tesla (TSLA), bu yıl şu ana kadar toplam S&P 500’ün kazançlarından iki kat fazla büyüme gördü.
- 📊 En İyiler, En Kötüler
Evet, 2023 yatırımcılar için genel olarak başarılı bir yıl oldu ancak bazı S&P 500 hisseleri hem güçlü hem de zayıf performanslarıyla öne çıktı.
⬆️ Yarı iletkenlerin en büyüğü Nvidia, bugüne kadar 220% artış göstererek S&P 500’deki tüm hisseler arasında açık ara en iyi performansı elde etti. Şirketlerin yoğun yapay zekâ iş yükleriyle başa çıkmak için altyapılarını güncellemeye çalışmasından faydalanan Nvidia’nın veri merkezi segmenti adeta bir patlama yaşandı.
⬆️ Facebook ve Instagram’ın ana şirketi Meta Platforms, 2022’deki olumsuz rakamların ardından reklam segmentinde gördüğü güçlü toparlanmayla 2023’te 172% ralli yaptı. Meta ayrıca yapay zekâ ve metaverse teknolojilerine büyük yatırımlar yaparken bir yandan da gelir ve kârını artırabildiğini kanıtladı.
⬆️ 2020 yılındaki Covid-19 salgını sırasında kruvaziyer sektörü tamamen kapatıldığından, kruvaziyer hisseleri çoğunlukla kötü günler geçiriyordu. Ancak bastırılmış gemi yolculuğu talebi, Royal Caribbean (RCL) gelirinin 2023’te toparlanmasına yardımcı oldu ve böylece hisse bu yıl 117% yükseldi.
⬇️ Bu yıl, çatı üstü güneş enerjisi sistemlerine olan talebin düşmesi ve kredi piyasalarının daralması nedeniyle güneş enerjisi sektörü için zorlu geçti. Bunun sonucu olarak, güneş enerjili invertörler tasarlayan Solaredge Technologies (SEDG) hisseleri, bugüne kadar yaklaşık 72% değer kaybetti.
⬇️ Solar mikro invertör üreticisi Enphase Energy (ENPH), yıllık gelir artışının 2022’nin dördüncü çeyreğindeki pozitif 68%’den 2023’ün üçüncü çeyreğinde negatif 13%’e düştüğünü açıkladı. Büyümedeki bu yavaşlamayla, Enphase hisseleri 62% düştü.
⬇️ Tarım kimyasalları uzmanı FMC (FMC) hisseleri, stok eritmenin şirketin gelir ve kazanç artışına zarar vermesi nedeniyle 2023’te kayıplar yaşadı. Hisse, ocak ayından bu yana 56% geriledi ve FMC yönetimi geçtiğimiz günlerde piyasa koşullarının yakın gelecekte iyileşmesini beklemediğini söyledi.
👀 2024’te Fed de Bizi Görecek mi?
2024’e adım adım yaklaşırken, ekonomistler ve analistler ekonomi ve borsaya ilişkin görünümler konusunda nispeten olumlu. Bunun sebebi de Fed’in faiz politikasında beklenen değişim. Piyasalar, FOMC’nin Mayıs 2024’e kadar faiz artırımlarından faiz indirimlerine yönelme ihtimalini yaklaşık 80% olarak fiyatlıyor.
Main Street Research baş yatırım yetkilisi James Demmert de 2023’te borsanın gücünün büyük ölçüde Fed’in enflasyonu düşürmedeki başarısından kaynaklandığını söylüyor:
“Borsadaki son yükseliş, yatırımcıların hisseler için uzun vadeli görünümde enflasyonun artık bir tehdit olmadığı ve Fed’in faiz artırım kampanyasını bitirdiğini fark etmesinin bir sonucudur. Enflasyon düşüş eğiliminde ve Fed’in bu savaşı bitti.”
Analistler, 2024 yılında S&P 500 bileşenlerinin kazançlarının 11,6% artacağını öngörüyor ve S&P 500’e yönelik 5.029 seviyesindeki konsensüs hedef, endeksin yaklaşık 10% kazanacağını ve önümüzdeki 12 ay içinde tüm zamanların en yüksek seviyelerine ulaşacağını ima ediyor.
deVere Group’un kurucusu ve CEO’su Nigel Green, faiz oranları düşerken 2024’te bazı hisselerin daha iyi performans göstermesi gerektiğini söylüyor:
“Faiz oranları istikrara kavuştukça veya düştükçe, temettü ödeyen hisseler gibi yüksek getirili varlıkların cazibesi artacak. Aksine, finansallar gibi yükselen faiz ortamında geleneksel olarak iyi performans gösteren sektörler olumsuz görünümlerle karşı karşıya kalabilir.”
Bu içerik, içeriğin yayınlandığı günkü veriler baz alınarak hazırlanmıştır. İçerikte geçen hedef fiyat tahminleri, uzman ve analist yorumları bu içeriğin yayınlandığı tarihte geçerlidir. Bu tahmin ve yorumlar zaman içinde değişkenlik gösterebilmektedir. Bu sayfada yer alan haberler ve haberlerin içerdiği şirketler hakkındaki bilgiler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Kullanılan hisse işlem görselleri; hisse adı, fiyatı ve grafikleri de dahil temsilidir, yatırım tavsiyesi değildir.
Detaylı bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynak: Forbes, Crunchbase
