|
Makaleyi sesli dinle
|
Türkiye Petrol Rafinerileri veya kısaca Tüpraş (TUPRS), kamuya bağlı bir kurum olarak faaliyete başlamıştır. Borsa alanında yeni olan kişiler Tüpraş nedir sorusunu sıklıkla sorar. Şirket, akaryakıt ürünleri ve türevlerinin imalatını yapar. Genel merkezi İzmit’te bulunan Türkiye Petrol Rafinerileri, günümüzde çok sayıda personelle hizmet verir. Şirket, zaman içinde yapılan çeşitli düzenlemelerle özelleştirilmiş ve 12 Eylül 2005’te yapılan ikinci ihalede 4,14 milyar dolar karşılığında Koç-Shell ortaklığına devredilmiştir.
Tablo 1: Tüpraş Hisse Fiyatı ve Grafiği
Borsada aktif olan şirketin kime ait olduğu da merak edilen sorular arasında yer alır. Tüpraş kimin sorusuna kısaca yanıt vermek gerekirse firmanın Koç Holding’e ait olduğunu söyleyebiliriz. Koç Holding, Shell’in hisselerinin tamamını satın alarak halka kapalı kısmının tek başına sahibi hâline gelmiştir. Şirketin yönetim kurulunun başında 2008 itibarıyla Ömer M. Koç bulunur.
Türkiye Petrol Rafinerileri oldukça geniş bir çalışma ağına sahiptir. 5244 personeli bulunan gösterdiği şirket, 746 bin ton satış miktarına sahiptir.
Tüpraş Kuruluşu
Türkiye Petrol Rafinerileri, 20 Mayıs 1983 tarihinde yayınlanan kamu iktisadi teşebbüsleri hakkındaki 60 sayılı KHK ile kurulmuştur. PETKUR’un bağlı ortaklığında faaliyetine başlayan Tüpraş, bu tarihten itibaren petrokimya alanında faaliyet gösterir. Türkiye’de ilk olma özelliğini taşıyan Batman Rafinerisi’ni bünyesine katan kuruluş, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nı da portfoyüne ekleyerek büyümeye devam eder. Bu birleşmeyle İPRAŞ da Türkiye Petrol Rafinerileri bünyesine eklenmiş olur. Şirketin günümüzde Batman, İzmir, İzmit ve Kırıkkale’de olmak üzere toplam 4 adet rafinerisi bulunur.
Tüpraş Halka Arz
Türkiye Petrol Rafinerileri, ilk kez 28 Mayıs 1991’de halka arz edilir. Şirket, %2,5 oranındaki hisseyle 2.000 liradan İMKB’de işlem görmeye başlar. Bu oran 1999’da artarak %3,58’e yükselir. Günümüzde ise söz konusu diğer %30’lar civarında seyreder. Son 10 yıldaki Tüpraş hisse fiyatlarındaki değişim incelendiğinde fiyatın iki haneli rakamlardan 3 basamaklılara çıktığı rahatlıkla görülebilir. 2010’da 30-40 TL civarında olan Türkiye Petrol Rafinerileri hisseleri 2022 yılında 250-260 TL aralığına yükselmiştir. Tüpraş borsada “TUPRS” kısaltmasıyla faaliyet gösterir. Şirket hisselerine yatırım yapmak isteyenler Tüpraş hisse senedi bilgilerine KAP aracılığıyla kolaylıkla erişim sağlayabilir. Grafik ve istatistik yorumları Tüpraş hisse fiyatlarındaki değişim hakkında daha doğru tahmin yapılmasına yardımcı olur.
Tüpraş Hisse Analizi
Tablo 2: Tüpraş Hisse Analizi
Tüpraş’ın Satın Aldığı Şirketler
Türkiye Petrol Rafinerileri, gerçekleştirmiş olduğu satın alım ve ortaklıklar ile üretim faaliyetlerini büyütmeyi amaçlar. Şirketin geçmişten günümüze yapmış olduğu satın alımlar şöyledir:
- Opet, akaryakıt dağıtım ve satış sektöründe faaliyet gösterir. 900’ü aşkın çalışanı bulunan şirket, Sunpet markası ile birlikte 1.766 adet istasyona ve 1,1 milyon m³ depolama kapasitesine sahiptir. Türkiye Petrol Rafinerileri, Opet’in %40 hissesine sahiptir.
- Ditaş, Türkiye Petrol Rafinerileri’nin ortağı olduğu bir diğer şirkettir. 1974 tarihinde İstanbul’da faaliyete başlamış olan Ditaş; armatörlük, brokerlik/gemi kiralama, kılavuzluk, römorkörcülük, denetim ve acentelik gibi çeşitli alanlarda hizmet verir. Türkiye Petrol Rafinerileri, şirketin %79,98 hissesini elinde bulundurur.
- Körfez Ulaştırma 2009 yılında kurulmuştur. Türkiye’nin ilk özel demiryolu işletmecisi olma özelliğine sahip olan şirketin tamamı Türkiye Petrol Rafinerileri’ne aittir.
- Trading LTD.’de Türkiye Petrol Rafinerileri tarafından satın alınan kuruluşlardandır. Hisselerinin %100’ü Türkiye Petrol Rafinerileri’ne ait olan kuruluş, benzin ve fuel oil ürünlerini ihraç eder.
Çeşitli zamanlarda gerçekleştirilen bu satın alımlar ise şirket üretim ve dağıtım faaliyetlerini büyük ölçüde büyütmüştür. Bu durum firmanın hisse senedi fiyatları üzerinde de etkili olur.
Tüpraş Şirket Bilgileri
- CEO: Ömer M. Koç
- Çalışan Sayısı: 5.244
- Merkezi: İstanbul
- Kuruluş Tarihi: 20 Mayıs 1983
- Sektör: Akaryakıt ürünleri
