ABD borsalarından elde etmiş olduğun alım satım kazançları beyana tabidir, yani Midas sizin adınıza stopaj yoluyla vergi beyanında bulunmamaktadır.
Yatırımcıların kendilerinin beyan etmesi gerekmektedir.
ABD borsalarında işlem gören hisse senetlerinin satışından elde ettiğim gelirler için vergi hesaplamasını nasıl yapabilirim?
ABD borsalarında işlem gören hisse senetlerinin satışından elde edilen gelirlere ilişkin verilecek vergi beyanı hazırlanırken, kişinin aynı yıl içerisinde elde ettiği diğer tüm gelirlerin de dikkate alınması gerekmektedir.
● Elde edilen alım satım kazançlarının Türk Lirası bazında hesaplanması gerekir.
● Bu kazancın hesaplanması sırasında endeksleme yönteminin kullanılabilmesi için ise Yİ-ÜFE farkının 10%’un üzerinde olması şartı bulunmaktadır. Alış ve Satış tarihleri arasındaki Yİ-ÜFE farkının 10%’un altında kalması durumunda satış kazancı; satış bedelinden endekslenmiş alış bedelinin çıkarılması şeklinde değil, satış bedelinden alış bedelinin çıkarılması şeklinde tespit edilecektir.
● Yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanan kazanç için herhangi bir istisna söz konusu olmayıp, kazancın tamamının beyan edilmesi gerekmektedir.
● Gelir beyanı için kar/zarar hesaplaması yapılırken genel olarak FIFO (İlk giren ilk çıkar) kuralı uygulanmaktadır.
Aşağıdaki örnek hesaplamayı görebilirsiniz:
Örnek #1
23 Haziran 2023 de alınmış olan 10 adet META hissesi 1 Eylül 2023 tarihinde 296,38 USD fiyattan satılmıştır.
Bu işlemin kar/zararını öncelikli olarak alış maliyetleri hesaplanmalıdır.
10 hissenin alış tarihindeki adet fiyatı 288,73 USD’dir.
Alış günündeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kuru (bir önceki günün kapanış kurudur) 23,6239’dur.
Bu durumda alış maliyeti 10 X 170,39 X 18,8548 şeklinde hesaplanarak 68.209,29 TL olarak bulunur.
Burada atlanmaması gereken bir diğer nokta ise alış ve satış tarihlerinden bir ay önce açıklanan Yİ-ÜFE endekslerindeki artış oranı 10%’dan fazla ise alış maliyetinin enflasyon ile endekslenmesi gerekliliğidir.
Bu işlemin alış tarihi olan Haziran 2023 ayından bir önceki ay olan Mayıs 2023 ayı Yİ-ÜFE endeks değeri 2.179,02, satış ayı olan Eylül 2023 ayından bir önceki Yİ-ÜFE endeks değeri ise 2.659,60’tır.
Bu işlemdeki artış oranı 22% olduğu için alış maliyeti enflasyon ile endekslendirilebilir.
Bu durumda endekslenmiş alış maliyeti 68.209,29 TL’den 83.252,76 TL’ye gelir ve kar/zarar hesaplaması bunun üzerinden yapılır.
Satış tutarının TL karşılığı ise satış günündeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kuru (bir önceki günün kapanış kurudur) 26,6658 ile 79.032,10 TL olarak hesaplanmaktadır.
İşlem özelinde 79.032,10 TL - 83.252,76 TL = - 4.220,66 TL şeklinde hesaplanarak vergiye konu zarar tutarı hesaplanır.
Örnek #2
İkinci işlemde ise farklı günlerde sırasıyla 1 Eylül 2023 ve 10 Ekim 2023 tarihlerinde 5 ve 10 adet TSLA hissesini 266,15 USD ve 222,58 USD’den alınmıştır.
29 Aralık 2023 tarihinde ise elimizde bulunan 15 hissenin 7’si 257,22 USD fiyattan satılmıştır.
Bu işlem özelinde vergiye konu kar/zarar hesaplamasının yapılabilmesi için bir vergi hesaplama yöntemi olan “ilk giren ilk çıkar (FIFO)” kuralı izlenmiştir.
-Bu durumda satışı yapılan 7 adet TSLA hissesi için ilk başta 1 Eylül’de alınan 5 adet hisse senedinin satışı yapılacak ve kar/zarar hesaplaması bu işlem üzerinden yapılacaktır.
-Geriye kalan 2 adet TSLA hissesi ise 10 Ekim’de alınan 10 adet TSLA hissesi içinden yapılacaktır.
-Bu durumda işlemlerin hesaplama mantığında sadece maliyet hesaplaması açısından değişiklik olacaktır.
-Satışı yapılan 7 adet hissenin 5’inin alış maliyeti TL olarak 245,01 (alış fiyatı) X 26,6658 (alış anındaki TCMB kuru) X 5 (adet) = 32.666,94 TL şeklinde, 2’sinin maliyeti ise 263,62 (alış fiyatı) X 27,6559 (alış anındaki TCMB kuru) X 2 (Adet) = 14.581,30 TL olarak hesaplanır ve bu maliyetler üzerinden vergiye konu kar/zarar hesaplaması yapılır.
Örnek #3
Üçüncü işlemde ise ise aynı gün içinde farklı fiyatlardan alımı yapılan 15 adet AAPL hissesinin ortalama maliyet yöntemi ile alış maliyeti hesaplanmıştır.
Ağırlıklı ortalama maliyet yöntemi için gün içindeki alımlardaki adet ve fiyatlar çarpılarak toplanmış ve toplam alım adetine bölünmüştür.
Bu örnek özelinde ilerlemek gerekirse ((10 adet X 150 USD) + (5 adet X 140 USD)) / 15 Adet = 146,67 USD şeklinde yapılmaktadır. Sonrasında vergiye konu olan kar/zarar hesaplaması ilk işlemdeki ile aynı şekilde yapılabilmektedir.
Dipnotlar
Söz konusu çalışma 3 Ocak 2024 tarihinde yürürlükte olan mevzuat kapsamında Midas Menkul Değerler A.Ş. ile Aksan Danışmanlık A.Ş. tarafından hazırlanmış olup, genel vergilendirme prensiplerine ilişkin bilgileri içermektedir. Nihai vergilendirme değerlendirmesi yapabilmek adına, her yatırımcı, vergi mükellefi olarak içinde bulunduğu özel koşulları göz önüne alarak bağımsız bir vergi danışmanından tavsiye ve görüş almalıdır.
İşbu içerik yalnızca kullanıcılara vergisel yükümlülüklerle ilgili fikir vermesi amacıyla haızrlanmış olup Midas Menkul Değerler A.Ş. ve Aksan Danışmanlık A.Ş.’nin işbu doküman içeriğinin ilgili hukuki düzenlemeler tahtında doğruluğundan ya da bu içeriğin nihai vergi görüşü olarak değerlendirilerek hareket edilmesinden doğabilecek sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu doküman Midas Menkul Değerler A.Ş. ve Aksan Danışmanlık A.Ş.’den yazılı izin alınmaksızın çoğaltılamaz ve yayınlanamaz.
Bu dökümandaki açıklamalar “tam mükellef gerçek kişiler” içindir (tam mükellef gerçek kişi tanımına buradan ulaşabilirsiniz).
*Hesaplamalarda ilgili işlemden önceki aya ait TUİK tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi kullanılmıştır. Yİ-ÜFE endeks verilerine https://data.tuik.gov.tr/ adresinden ulaşılabilir.
**Hesaplamalarda ilgili günlerde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından https://www.tcmb.gov.tr/kurlar/kurlar_tr.html adresinde açıklanan döviz alış kurları kullanılmıştır.
*** Hesaplamaların baz alındığı Gelirler Vergisi Kanunu’na https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.4.193.pdf adresi üzerinden ulaşılabilir.
