Menkul kıymet borsaları, finans dünyasında yatırım yapılan bir kanaldır. Kıymetli evrak üzerinden işlem yapan pek çok kişi, bu kavrama aşinadır. Ancak bu alanda yeni olan ve finansal yatırım konusunda bilgi edinmek isteyenler, menkul kıymet borsası nedir sorusuna cevap arar. Bu terimi, kısaca farklı kıymetlerin alınıp satılabildiği borsa çeşidi olarak tanımlamak mümkündür.
Menkul kıymetler borsasını anlayabilmek için öncelikle bu alanda işlem gören varlıkları bilmek gerekir. Bu pazardaki kıymetler, bir yatırım aracı olarak alınıp satılması mümkün olan taşınabilir belgelerdir. Bono, tahvil ve hisse senedi gibi çeşitleri bulunan bu belgelerin işlem gördüğü, alınıp satıldığı ve bu yolla kazanç elde edilebildiği alan ise menkul kıymet borsasıdır. Ayrıca bu pazarda, para ve borsa yatırım fonları (ETF) da işlem görmektedir.
Borsada işlem görmekte olan varlıkların iki çeşit değeri bulunur. Nominal değer, evrakın üzerinde yazılıdır. Bu varlık, belgeyi hazırlayan kişi tarafından belirlenir. Evraka maddi değer kazandıran bir diğer özellik ise piyasada gördüğü taleptir. Piyasa değeri, bir menkul kıymetin alınıp satılma oranına göre değerlenmesidir. Kişilerin pazarda kâr elde etmeleri genel olarak bu değer ile bağlantılıdır.
Menkul Kıymet Borsaları Özellikleri Nelerdir?
Menkul kıymetler borsası işlemleri belirli kanun ve şartlara tabidir. Hemen her ülkenin kendisine ait bir borsası bulunur. Değerine göre en büyük 3 menkul kıymet borsası; New York, NASDAQ ve Tokyo piyasalarıdır. Bu pazarlarda işlem hacmi oldukça yüksektir ve piyasalar ülkeler açısından büyük öneme sahiptir. Menkul kıymetler borsası özellikleri açısından hem yatırımcıların hem de şirketlerin kazanç sağlayabilecekleri bir pazar yeridir. Ülkemizde ise Borsa İstanbul alım satım konusunda hizmet verir.
Menkul Kıymet Borsasının Ekonomik İşlevleri Nelerdir?
Menkul Kıymet borsasının; ülkeler, şirketler ve yatırımcılar açısından olumlu işlevleri bulunur. Bu işlevler, üç grup için de ayrı ayrı incelenebilir. Ülkeler açısından, borsa ekonomiye önemli bir kaynaktır. Piyasada işlem gören hisse senetlerine gösterilen ilgi, ülkenin ekonomik durumuna dair önemli bir gösterge kabul edilir. Bu sebeple pazardaki değişiklikler, ülkelerin itibarı açısından önem taşır.
Menkul kıymet borsası yararları şirketler açısından daha farklıdır. Birçok kurum, bu piyasayı kısa dönemli finansman aracı olarak değerlendirir. Şirketler hisse senetlerini halka arz ederek kredi gibi yöntemlere nazaran daha az maliyetle finansman elde eder. Buna bağlı olarak da firmalar, daha hızlı bir şekilde büyüyebilir. Ayrıca hisse senetleri, şirketlerin dolaylı olarak bilinirliğini artıran bir ölçüttür. Bir şirketin hisselerinin borsada yoğun ilgi görmesi, büyümesinde olumlu bir kıstas kabul edilir.
Yatırımcılar açısından ise menkul kıymet borsası; hisse, bono ve tahvil senedi gibi belgeleri kolayca satabilecekleri bir pazardır. Bu pazarda kişiler kâr elde edebilir. Uzun veya kısa vadeli yatırımlarda bulunabilir.
