Son zamanlarda örneklerini sıkça gördüğümüz greedflasyon, tüketiciler olarak hayat pahalılığıyla mücadele etmemizi zorlaştırıyor. Alım gücünü ve yaşam standartlarını doğrudan etkileyen bu kavram gelecek için de birçok olumsuz sonuca işaret ediyor.
İktisatçı, bürokrat ve yazar Mahfi Eğilmez’in geçtiğimiz günlerde gündeme getirdiği greedflasyon kavramı, şirketlerin enflasyonist süreçlerde uyguladığı fiyat politikalarına odaklanıyor. Bu ekonomik kavram piyasalardaki yapay fiyat dalgalanmalarına, ekonomik dengesizliklere ve tüketici üzerinde olumsuz etkilere sebep oluyor. “Greedflasyon ne demek?” sorusunun cevabını ve greedflasyonun etkilerini tüm detaylarıyla bu yazıda öğrenebilirsin. Hadi öyleyse, ayrıntılara inmeye hemen başlayalım!
Greedflasyon Nedir?
Greedflasyon kavramı, İngilizce “greed” (açgözlülük) ve “inflation” (enflasyon) kelimelerinin birleşmesiyle oluşuyor. Yani bu kavram dilimizde tam olarak “açgözlülük enflasyonu” anlamına geliyor. Greedflasyon, yüksek enflasyon ortamında mal ve hizmet fiyatlarının mevcut enflasyon oranının üzerinde artış göstermesini tanımlıyor. Buna göre firmalar, enflasyon sürecinin yarattığı maliyet artışlarını bahane ederek ürün ve hizmet fiyatlarını orantısız şekilde artırıyor.
Finansal okuryazarlık için önemli kavramlardan biri olan greedflasyon şirketlerin, sektörlerin ve finansal ekosistemin işleyişini doğrudan etkiliyor. Maliyet artışlarının çok üzerinde fiyat artırımında bulunan firmalar, bu hamleleri ile enflasyonu daha da artırıyor. Yatırımcıların ve kuruluşların kısa vadeli kazanç elde etme amacıyla yaptığı yatırımlar da greedflasyona yol açıyor. Greedflasyon yaratan diğer sebeplerin başında ise gelir eşitsizliği ve piyasalardaki değişkenlik gibi ekonomik dengesizlikler geliyor.
Greedflasyonun Ekonomik Etkileri Nelerdir?
Gündelik ekonomik hayatta önemli rol oynayan greedflasyon kavramı birçok olumsuz etkiyi de beraberinde getiriyor. Greedflasyonun yarattığı ekonomik ve sosyal etkiler aşağıdaki gibi sıralanıyor:
- Greedflasyonla birlikte aşırı yükselen fiyatlar hayat pahalılığını artırıyor.
- Yüksek fiyatlar düşük gelirli grupların alım gücünü ve dolayısıyla yaşam kalitesini düşürüyor.
- İşletmelerin maliyetleri artırmadan kâr marjlarını yükseltmesi piyasalarda ekonomik dengesizliğe yol açıyor.
- Greedflasyon ortamında artan riskler ve belirsizlik yatırımcıların piyasadan çekilmesine veya yatırım yapmaktan kaçınmasına neden oluyor.
- Enflasyonu kontrol altına almak için yükseltilen faiz oranları kredi maliyetlerini artırıyor.
- Gelir eşitsizliği, artan maliyetler ve tüketici talebinin düşmesi ekonomik büyümeyi olumsuz etkiliyor.
- Greedflasyon ortamında artan ekonomik zorluklar toplumsal huzursuzluğa ve siyasi sorunlara da yol açıyor.
Greedflasyon Örnekleri Nelerdir?
Covid-19 pandemisinde yaşananlar en güncel greedflasyon örneği olarak öne çıkıyor. Dünya çapında etkisini gösteren pandemi sağlık, gıda, enerji ve teknoloji gibi sayısız sektörde arz ve talep dengesini bozdu. Bu durumdan istifade etmeye çalışan bazı kişi ve kuruluşlar, mal ve hizmetlerinin fiyatlarını artırdı ve böylece pandeminin üzerine enflasyon sorunu da eklendi.
Bir diğer greedflasyon örneği olarak ise 2008 küresel finansal krizinden bahsedebiliriz. Bu ekonomik kriz sırasında, ABD’de mortgage piyasasında yer alan açgözlü bankalar yüksek riskli krediler vererek bir balon yarattı. Bu balonun patlaması küresel ölçekte bankaların çökmesine, işsizliğin artmasına, borsaların çakılmasına ve enflasyonun artmasına yol açtı. Bu örneklere bakıldığında greedflasyonun yarattığı ekonomik ve sosyal etkileri somut şekilde görmek mümkün.
Greedflasyon nedir öğrendiğine göre aklına takılan diğer ekonomik kavramları da keşfetmeye ne dersin? Midas editörleri tarafından hazırlanan geniş içerik kataloğunda merak ettiğin konuları ve finans dünyasından en güncel haberleri kolayca öğrenebilirsin. Hemen App Store veya Play Store üzerinden Midas uygulamasını indir, yatırım dünyasındaki yerini al!
Hisse senetleri riskli yatırım ürünleridir. Şirketlere ortaklık, hem kârlarına hemde zararlarına ortaklık anlamına gelir. Ana paranızdan kâr etme ihtimaliniz olduğu gibi, zarar etme ihtimalinizde bulunmaktadır.
