Fitch Nedir? Ne İş Yapar?

Küresel piyasalarda devletlerin ve şirketlerin borç ödeme kapasitelerini değerlendirmek için kullanılan en önemli araçlardan biri kredi derecelendirme sistemidir. Kredi derecelendirme sistemi sayesinde yatırımcılar, riskleri ölçebilir ve sermayelerini daha bilinçli yönlendirebilir. Bu alanda dünyanın önde gelen kuruluşlarından biri olan Fitch Rating, ülkelerin ve kurumların finansal güvenilirliğini belirleyerek uluslararası sermaye akışını şekillendiren kritik bir rol üstlenir. Peki, bu devasa yapının işleyişi nasıldır, verdiği notlar ne anlama gelir ve en önemlisi, bu notlar bizler için neden bu kadar önemlidir? Fitch’i daha yakından tanımak için içeriğimizi okumaya devam edebilirsin. 

Fitch Nedir?

Fitch Ratings, Standard & Poor’s (S&P) ve Moody’s ile birlikte “Büyük Üçlü” olarak bilinen üç küresel kredi derecelendirme ajansından biridir. 1914 yılında New York, ABD’de John Knowles Fitch tarafından kurulan ve günümüzde New York ile Londra’da iki merkezi bulunan ajans, küresel finans piyasalarına bağımsız ve geleceğe yönelik kredi görüşleri sunar. Fitch hangi ülkenin borçlarını ödeme konusunda güvenilir bir profil çizdiğini belirler; bu değerlendirme hem yatırım kararlarında hem de uluslararası finansal ilişkilerde büyük etkiye sahiptir.

Fitch’in amacı, yalnızca ülkelerin değil; bankalar, sigorta şirketleri, büyük uluslararası şirketler, belediyeler ve enerji santrali gibi altyapı projeleri dahil olmak üzere finansal piyasada borçlanan veya yatırım yapan her türlü aktörün risk profilini değerlendirmektir. Kuruluşun temel misyonu, kapsamlı analizler sonucunda kurumların ve ülkelerin borçlanma yükümlülüklerini yerine getirme kabiliyetini değerlendirerek sermaye piyasalarına şeffaflık katmaktır. Fitch analistleri, bir borçlunun finansal sağlığını değerlendirirken ekonomik büyüme oranlarından bütçe açıklarına, politik istikrardan dış borç seviyelerine kadar pek çok faktörü titizlikle inceler ve kredi notu belirler. 

Fitch Kredi Notu Nedir?

Fitch kredi notu, bir devletin, şirketin veya finansal kuruluşun aldığı borcu zamanında ve eksiksiz olarak geri ödeme ihtimalini gösteren bir ölçüttür. Fitch derecelendirme notları genellikle uzun vadeli ve kısa vadeli olmak üzere ikiye ayrılır. Uzun vadeli notlar, borçlunun bir yıldan uzun bir süredeki ekonomik sürdürülebilirliğini ve gelecekteki ödeme kapasitesini değerlendirir. Kısa vadeli notlar ise daha çok 12 ay içindeki likidite ve anlık borç ödeme gücüne odaklanır. 

Fitch kredi notları, borçlunun risk profili hakkında yatırımcılara net bir çerçeve sunan bir barometre gibidir. Yüksek bir kredi notu düşük bir temerrüt yani borcun ödenmemesi riskini, düşük bir not ise daha yüksek bir risk seviyesini işaret eder. Bu durum, ülkelerin ve şirketlerin borçlanırken ödeyecekleri faiz oranlarını doğrudan etkiler ve yatırımcı açısından hem risk algısına hem de beklenen getiriye yön verir.

Fitch Kredi Notlarının Anlamları

Fitch’in kredi notu ölçeği, en yüksek kalite olan ‘AAA’dan temerrüde düşmüş borçlular için kullanılan ‘D’ye kadar uzanan harf tabanlı bir sistemdir. Bu ölçek, temel olarak yatırım yapılabilir seviye ve spekülatif seviye olarak  iki ana kategoriye ayrılır.

Fitch yatırım yapılabilir seviye, ‘BBB-’ ve üzeri notları kapsar. Bu seviyedeki ülkeler ve şirketler, uluslararası yatırımcılar tarafından finansal yükümlülüklerini yerine getirme kapasitesi güçlü, yani daha güvenli kabul edilir. Kredi notlarına eklenen ‘+’ veya ‘-’ işaretleri, bir not kategorisi içindeki göreceli sıralamayı belirtir. Fitch aynı zamanda bir notun orta vadede hangi yöne evrilebileceğini gösteren pozitif, negatif veya durağan şeklindeki ‘görünüm’ değerlendirmesi de yayımlar. Fitch’in kredi notu skalası, en güvenli seviyeden en riskli seviyeye doğru şu şekilde sıralanır:

• AAA: En yüksek kalite. Temerrüt riski beklentisi yok denecek kadar azdır.
• AA – A: Yüksek kalite. Temerrüt riski beklentisi düşüktür ancak ekonomik dalgalanmalara karşı duyarlılık artabilir.
• BBB: İyi kredi kalitesi. Temerrüt riski beklentisi düşüktür fakat olumsuz ekonomik koşullara karşı daha hassastır.
• BB+: bu altındaki notlar ise spekülatif seviye olarak kabul edilir ve genellikle daha yüksek risk içerir.
• BB – B: Spekülatif. Özellikle ekonomik koşullar kötüleşirse ödeme zorluğu yaşanabilir.
• CCC – C: Çok yüksek risk. Borç ödeme kapasitesi ciddi biçimde sınırlıdır.
• D: Temerrüt. Borcun ödenmediği anlamına gelir.

Ülkelerin Fitch Kredi Notu Tablosu

Ekonomik istikrarı ve yatırım ortamını yansıtan Fitch ülkelerin kredi notları, uluslararası yatırımcılar tarafından yakından takip edilir. Hangi ülkenin ne kadar güvenilir bir borçlu olduğunu anlamak, küresel sermaye akışları için kritik öneme sahiptir. Aşağıda 20 ülkenin Fitch kredi notlarını içeren tabloyu bulabilirsin. Bu notların ekonomik ve politik gelişmelere bağlı olarak günlük olarak değişebileceğini ve yatırım kararları öncesinde en güncel kredi notlarını incelemeyi unutma.