Validatörler, blockzincir ağında işlemlerin doğruluğunu ve güvenliğini sağlamak adına oldukça kritik bir role sahip. Zincirin kilit halkası konumunda bulunan her bir validatör, ağı daha korunaklı ve şeffaf hale getiriyor.
Blockchain teknolojisinin temelinde bilindiği üzere merkeziyetsiz bir ağ ilkesi yatıyor. Bu ağın içinde yer alan validatörler ise hem ağın merkeziyetsiz yapısını koruyor hem de işlemlerin kurallara uygunluğunu kontrol ediyor. Çifte harcamaları önlemekten yeni bloklar oluşturmaya birçok fayda sağlayan validatör nedir ve blockzincir ağının şeffaflığını nasıl korur gibi sorularının cevapları, merak ettiğin diğer tüm detaylarla birlikte bu rehberde!
Validatör Nedir?
Bir blokzincirdeki işlemleri doğrulamaktan sorumlu kişiye validatör (doğrulayıcı) deniyor. Ağın güvenliğini sağlamada kilit rol oynayan doğrulayıcılar, Proof-of-Stake (PoS – Hisse Kanıtı) ve Proof-of-Work (PoW – İş Kanıtı) gibi farklı konsensüs mekanizmaları kullanılarak seçiliyor.
Proof-of-Stake blockzincirdeki validatörler, yatırdıkları kripto para miktarına göre işlem doğrulama hakkı kazanıyor. Böylece yalnızca dürüst ve güvenilir katılımcıların validatör olması sağlanıyor. Proof-of-Work ağında ise validatörler karmaşık matematiksel problemleri çözme yeteneklerine göre seçiliyor. Node veya düğüm ise blockzincir ağındaki işlemlerin gerçekleştiği ve kaydedildiği cihazları ifade ediyor. Validatörler tarafından kontrol edilen işlemler, onay sürecinin ardından blockzincire ekleniyor.
Validatör Nasıl Çalışır?
Doğrulayıcılar, Proof-of-Stake sisteminde blokların blockchain’e eklenmesi amacıyla seçiliyor. Validatör olarak seçilmek ve iş yapabilmek için belli miktarda kripto varlığa sahip olmak gerekiyor. Bu varlıklar, doğrulama işlemi süresince kilitli kalıyor ve işlemler tamamlanıp teyidi sağlandıktan sonra kilit tekrar açılıyor. Doğrulama işlemi tamamlandığında, validatörler gerçekleştirdikleri işlemler karşılığında ödül kazanıyor. İşlemleri hatalı yürütmeleri durumunda ise algoritmalar tarafından bazı cezalar alabiliyor.
Nasıl Validatör Olunur?
Validatör olmak için her blockzincir ağının kendine özgü şartları bulunuyor. Doğrulayıcılar, Bitcoin gibi İş Kanıtı (Proof-of-Work) sistemlerinde madenciler olarak da biliniyor. Gerekli şartları sağlayan madenciler, karmaşık matematiksel problemleri çözerek kripto para transfer işlemlerini onaylıyor. Problemi çözen ve bloktaki işlemleri doğrulayan ilk madenci işlemi ağa yayınlıyor ve diğer düğümler bu bilgileri kontrol ediyor. Validatörler tarafından doğrulanarak ağda yayınlanan işlemler, blockzinciri olarak adlandırılan dağıtık defter sistemine kaydediliyor.
Ethereum gibi Hisse Kanıtı (Proof-of-Stake) sistemleri ise doğrulayıcı olabilmek için gerekli minimum kripto varlığı blockzincirde kilitlemeyi veya stake etmeyi şart koşuyor. Ethereum’da doğrulayıcı olabilmek için 32 adet ETH’nin stake edilmesi ve gerekli yazılımların kurulması gerekiyor. Ağda yeni doğrulayıcıların oranını sınırlayan bir aktivasyon sırası bulunuyor. Ethereum’larını stake ederek bu sıraya katılan kullanıcılar, sonrasında doğrulayıcı olmak için seçilmeyi bekliyor.
Validatörün Faydaları Nelerdir?
İşte validatörlerin blockchain ekosistemine sunduğu faydalar:
- Blokları doğrulama ve ekleme süreçlerini yöneten doğrulayıcılar, işlemler karşılığında ağ ücreti alıyor.
- Blockchain sisteminin bütünlüğünü koruyan validatörler, merkeziyetsiz ağların işleyişine katkı sağlıyor.
- Validatörler, bazı platformların düzenlediği özel etkinliklere ve ödül programlarına katılabiliyor.
- Ağın geliştirilmesi ve iyileştirmesi hakkında çeşitli fikirlerini sunan validatörler yalnızca finansal ödüller elde etmekle kalmıyor, aynı zamanda blockchain ekosisteminin büyümesine ve yeniliğine de katkıda bulunuyor.
- Validatörler işlemleri doğruladıkça ve ağın güvenliğine katkıda bulundukça güvenilirlik ve itibar kazanıyor. Bu itibar; yeni kullanıcıları, yatırımcıları ve ortakları ağa çekmek için cazip bir faktöre dönüşüyor. Dolayısıyla doğrulayıcının ekosistem içindeki konumu daha da iyileşiyor.
- Validatör olmak, kullanıcılara kripto para dünyası ve blockzincir teknolojisi üzerine daha derinlikli bilgi ve tecrübe edinme fırsatı sağlıyor.
Hisse senetleri riskli yatırım ürünleridir. Şirketlere ortaklık, hem kârlarına hemde zararlarına ortaklık anlamına gelir. Ana paranızdan kâr etme ihtimaliniz olduğu gibi, zarar etme ihtimalinizde bulunmaktadır.
