Starbucks, 1971 yılında Seattle’ın merkezinde küçük ve alçak gönüllü bir kafe olarak hayatına başladı. Bugün; 50 yıl sonra, Seattle’daki bu mağazası hâlâ faaliyet gösteriyor ama tek bir farkla: Starbucks, artık küresel bir kahve devi haline geldi. ☕️
Starbucks, piyasa değeri bakımından McDonald’s’ın ardından dünyanın 2. en büyük restoran zinciri ve ABD kafe endüstrisinin gerçek bir güç merkezi. Peki, Starbucks’ın bu başarısının arkasında ne yatıyor? Aslında, bu başarıyı anlamak için Starbucks’ın tarihine ve iş modeline bir göz atmak gerekiyor.
Starbucks, ilk yıllarında oldukça ağır başlı ve sadece Seattle sınırları içerisinde genişliyordu. Ancak 1987 yılında, orijinal sahipleri şirketi o zamanki pazarlama direktörü olan Howard Schultz’a sattığında, bugün bildiğimiz o efsane Starbucks markası ortaya çıkmış oldu. Schultz, Starbucks’ı Seattle’ın dışına taşıdı ve Amerikalılara o zamanlar az bilinen bir İtalyan içeceği olan espressoyu tanıttı. 🇮🇹
Starbucks, her siparişi el ile ve siparişe göre hazırlayan bir kahve evi kültürü üzerine kuruldu. Ancak Starbucks büyüdükçe, bu durum daha da karmaşık bir hale gelmeye başladı. Bugün, Starbucks’ın 170.000’den fazla farklı içecek çeşidi olduğu söyleniyor. (Evet, doğru okudun tam 170 bin farklı içecek çeşidi!) Bu tip farklı içecek tarifleri oldukça karmaşık olabildiği için baristaları da bir hayli zorlayabiliyor. Ancak yine de bu kadar farklı içeceği Starbucks’ın yüksek fiyat menüsüne koyduğumuzda gelir akışı açısından oldukça iyi bir durum ortaya çıkıyor.
Şimdi de, Starbucks’ın teknolojiyi nasıl kullandığı ve bu teknolojinin şirketin başarısına nasıl katkıda bulunduğunu inceleyelim.
Starbucks’ın Başarısında Teknolojinin Rolü
Starbucks’ın başarısında teknolojinin oynadığı rol, şirketin büyümesi ve evrimi üzerinde önemli bir etkiye sahip. Starbucks, 2009 yılında mobil uygulamasını çıkartarak bu alanda öncü oldu diyebiliriz. 2000’li yılların mobil uygulamaların henüz daha yeni yeni ortaya çıktığı bir tarih olduğu düşünülürse, Starbucks’ın bu atılımı oldukça cesurdu. Şirket bu fırsatı, büyümesini hızlandırması adına dijital bir itici güç olarak gördü ve hızlı davrandı diyebiliriz.
Hızlıca 2021 yılının sonlarına geldiğimizde ise mobil siparişler Starbucks’ın ABD’deki tüm işlemlerinin neredeyse dörtte birini oluşturuyordu! (Eh, yatırımın karşılığı diyebiliriz galiba) Bu siparişlerin birçoğu da, daha önce müşterilerin telefonlarından sipariş verebileceği tek yol olan sanal Starbucks hediye kartları aracılığıyla sağlanıyordu. Bugün, Starbucks işlemlerinin yaklaşık yarısı, (spesifik olarak 44%’ü) bir Starbucks kartı aracılığıyla yapılıyor.
Aslında, Starbucks kartı veya Starbucks mobil uygulamasını kullanarak ürün satın alan o kadar çok Starbucks müşterisi var ki, şirket Starbucks mobil uygulamalarına daha sonra kullanılmak üzere müşterileri tarafından yüklenen yaklaşık 2,4 milyar dolarlık nakit kredisi olduğunu söylüyor. Bu miktar, birçok Amerikan bankasındaki mevduatı aşıyor. Yani özetle Starbucks neredeyse bir banka olmuş durumda! 🏦
Tabii Starbucks, bu durumdan çokta fazla veri (data) elde ediyor. Birçok şirketin sahip olmadığı bir şekilde bu verilere sahip çünkü müşterilerin Starbucks uygulamasını kullanmasını, mobil sipariş vermesini ve Starbucks’ın benzersiz, özgün sistemine bağlanmasını sağlayan bir tür ekosistem oluşturmuş durumda. Bunu Apple’ın ekosistemi gibi düşünebilirsin. Her adım, aynı ekosistem içerisinde gerçekleşiyor.
Mobil ödemelerin artmasıyla birlikte, Starbucks’ın iş öncelikleri de değişmeye başladı. Pandemi öncesi dönemde, ABD’deki Starbucks işlemlerinin yaklaşık 80%’i yol mağazalarında, arabayla sipariş verilebilen drive-through mağazalarında veya mobil sipariş şeklinde gerçekleşiyordu.
Kısa sürede “dijitalleşme” denildiğinde Starbucks’ın resmen bir örnek teşkil ettiğini söyleyebiliriz. Peki, Starbucks’ın iş önceliklerindeki değişiklikler neler oldu ve mobil siparişlerin yükselişiyle nasıl başa çıkıyor, inceleyelim!.
Starbucks’ın İş Önceliklerindeki Değişim
Starbucks’ın iş önceliklerinde mobil ödemelerin yükselişiyle önemli bir değişiklik yaşandı. Başlangıçta sadece şehir merkezlerinde faaliyet gösteriyordu, ancak zamanla tüm ülkeye, özellikle de banliyölere yayıldı. Bu genişleme büyük ölçüde drive-through mağazaları aracılığıyla gerçekleşti. Bu alternatif alışveriş seçenekleri, şirketin gelirinin önemli bir kısmını oluşturuyor.
Pandemi Döneminde Starbucks 🦠
Özellikle pandemi döneminde, bu mağazalar Starbucks için bir can simidi oldu. Çünkü bu mağazaların çalışmaya devam etmesiyle insanlar kolayca sıraya girip, kapalı bir alan içine girmek zorunda kalmadan alışveriş yapabiliyordu. Bu, Starbucks’ın iş modelinin ve hizmetlerinin, değişen koşullara ve müşteri ihtiyaçlarına nasıl adapte olduğunu gösteriyor.
Starbucks’ın Müşteri Bağlantısı 🤝
Starbucks, baristaları ve müşterileri arasında bir bağlantı kurmayı hedefleyen bir dizi değere bağlı kalıyor. Bu, drive-through mağazaları veya mobil uygulama üzerinden sipariş verirken bile geçerli diyebiliriz. Şirket, herkesin Starbucks deneyiminden memnun kalmasını istiyor, bu da mobil uygulama üzerinden sipariş verirken veya drive-through mağazalarından geçerken giderek daha zor hale geliyor. Müşteri memnuniyetini şiar haline getirmiş olan Starbucks’ın bu alanda daha çok çalışması gerekecek gibi gözüküyor.
Müşteri memnuniyeti demişken… Starbucks’ın şirket kültürü ve değerlerine de bir göz atalım.
Starbucks’ın Şirket Kültürü ve Değerleri
Starbucks, henüz kuruluş dönemlerinde kurulan bir dizi değere bağlı kalmayı sürdürdüğünü belirtiyor. Bu değerler, baristaları ve müşterileri arasında bir bağlantı kurmayı hedefliyor, hatta bu durumu bilanço sunumlarında bile dile getiriyor. “Müşteri bağlantı puanlarından” bahsediyorlar ve herkesin Starbucks deneyiminden memnun olmasını istiyorlar.
Starbucks’ın Mağaza Tasarımı 🎨
Starbucks, mağazalarının tasarımında da bu değerlerini yansıtıyor. Mağazada bulunan eşyaların yerleştirilmesi bile dikkatlice planlanıyor. Örneğin; su şişelerinin yerleştirileceği alanlar gibi detaylar bile düşünülüyor. Şirket, tüm deneyimin benzersiz hissettirilmesini hedefliyor.
Starbucks’ın İç Kültürü 🌟
Starbucks, güçlü bir yönetim ve çalışanlar arasındaki ilişkiye dayanan iç kültürünü uzun süre öne sürdü. Starbucks’ın mağaza çalışanlarına “işçi” veya “barista” yerine “ortak” deniyor. Bu, şirketin ideolojisinin çok merkezi bir parçası. Bu ortakların (ABD mağazalarında çalışanların) tümü, Beanstalk adlı bir program aracılığıyla şirketten hisse dahi alıyor ve ufak ortakları haline geliyor.
Ancak, Buffalo’daki her üç Starbucks mağazasının ikisi sendikalaşma lehine oy kullandıktan sonra, bu ilişki bazı Starbucks mağazaları için farklılaşmaya başladı. Bu, şirketin işçi ilişkilerinde önemli bir dönüşümü işaret ediyor. O halde, Starbucks’ı gelecekte ne bekliyor? 🗳️
Starbucks’ın Geleceği: Sendikalaşma ve Potansiyel Etkisi
Buffalo mağazalarındaki sendikalaşma oylamalarının ardından Starbucks, bu konuya büyük miktarda enerji ve kaynak ayırdı. Yöneticiler, çalışanlarla görüşmek ve endişelerini anlamak için Buffalo’ya sık sık seyahat etti. Starbucks, çalışanlarıyla doğrudan bir ilişki sürdürmek istiyor ve sendikaları bu yolda bir engel olarak görüyor. Ancak sendikayı destekleyen çalışanlar, şirketle daha dolaylı bir ilişki istiyorlar.
Starbucks’ın Sendikalaşma Konusundaki Tutumu 📜
Starbucks, “Wall Street Journal” gazetesine yaptığı bir açıklamada, “Starbucks’ın geçmişteki, bugünkü ve gelecekteki başarısı, misyonumuz ve değerlerimizle birlikte nasıl birlikte çalıştığımız üzerine kuruludur. Başından beri, Starbucks’ta bir sendika olmadan bizlerin daha iyi birlikte olduğuna inandığımızı açıkça belirttik. Ve bu inanç değişmedi” dedi. Bu, Starbucks’ın sendikalaşma konusundaki net tutumunu gösteriyor. 📣
Sendikalaşmanın Starbucks üzerindeki potansiyel etkisi henüz belirsiz olsa da, bu durumun şirketin iş modeli ve çalışanlarıyla olan ilişkisini değiştirebileceği söylenebilir.
Bu içerik, içeriğin yayınlandığı günkü veriler baz alınarak hazırlanmıştır. İçerikte geçen hedef fiyat tahminleri, uzman ve analist yorumları bu içeriğin yayınlandığı tarihte geçerlidir. Bu tahmin ve yorumlar zaman içinde değişkenlik gösterebilmektedir. Bu sayfada yer alan haberler ve haberlerin içerdiği şirketler hakkındaki bilgiler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Kullanılan hisse işlem görselleri; hisse adı, fiyatı ve grafikleri de dahil temsilidir, yatırım tavsiyesi değildir.
Detaylı bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
