Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, hafta başında yapmış olduğu açıklamada “Ukrayna’nın NATO üyeliği karşılığında devlet başkanlığını bırakabilirim.” söylemi sonrasında ABD ile harekete geçerek barış anlaşmaları noktasında yeni bir adım atıldı.
Devamında Washington ve Kiev’in Ukrayna’nın maden ve mineral kaynaklarının ortak şekilde geliştirilmesini öngören anlaşmanın maddelerinde uzlaştığı bildirilirken Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin Cuma günü başkent Washington’a gelmeyi planladığı belirtiliyor. Trump, anlaşmayı “çok büyük” olarak nitelendirdi.
Kabine toplantısı sonrasında gazetecilere konuşan Trump, ülkesinin Rusya-Ukrayna savaşında Kiev’e yaptığı maddi yardımlara atıfta bulunarak, “Paramızı geri alacağımız bir anlaşma yapabildik ve gelecekte çok daha fazla para alacağız” dedi.
Rusya ve Ukrayna ile insanları öldürmeyi bırakmaları için bir anlaşma yapacaklarını kaydeden Trump, böyle bir anlaşmanın sağlanabilmesi için, “çok akıllı bir adam” olarak tanımladığı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “tavizler vermesi gerekeceğini” söyledi.
Bugün ise Rusya’nın büyükelçi heyeti, ABD ile ilişkilerin normalleşme görüşmeleri adına İstanbul’da bir araya geliyor.
Genel olarak değerlendirildiğinde Rusya-Ukrayna arasında bir barış antlaşması gerçekleşmesi yakın ihtimal olarak gerçekleşiyor.
Savaş zamanında da Türkiye’den yoğun olarak altyapı ve enerji sistemleri ithalatı gerçekleştiren Ukrayna’nın savaş sonrası yeniden yapılanma süreci, enerji ve lojistik yollarının güvenliği Türkiye açısından kritik rol oynayacak.
Öncelikle savaşın bitmesinin küresel piyasalara olası etkisine kısa bir göz atalım;
Enerji güvenliği ve enerji yollarının açılmasıyla petrol fiyatlarında olası gerilemeler, küresel enflasyonun geri çekilmesi ve gevşeme adımlarının daha hızlı yapılabilmesi adına pozitif. ABD Başkanı Trump, enflasyonist etkilerin azaltılması ve Fed’in kendine alan bulması adına petrolü arz yoluyla artırıp fiyatlarda geri çekilme sayesinde enflasyonist baskıyı kırmayı hedeflediğini açıklamıştı.
Avrupa Birliği ve Rusya arasındaki doğalgaz yollarının yeniden açılması da AB ülkelerinin ekonomisi adına önemli olabilir. Avrupa Birliğinde ekonominin canlanması, Türkiye için kritik.
Lojistik ve havayolları trafiğinin de ilgili bölgede canlanması, küresel pazar payının güçlenmesine yol açabilir.
Türk Şirketleri Hangi Konumda?
Rusya’da faaliyetleri bulunan ve Ukrayna’daki altyapı ile üstyapı sistemlerinde ihracat gerçekleştime potansiyeli bulunan firmalar, barış anlaşmasından pozitif etkilenebilir. Fakat burada ana risk unsuru, Ukrayna’nın ABD ile yapacağı ağır ekonomik şartlara dayanan anlaşmanın Ukrayna ekonomisindeki etkileri olacak.
Rusya’da inşaat faaliyetleri bulunan Enka İnşaat (ENKAI), bölgeye olan yakınlığı ve küresel ölçekte bir inşaat firması olmasının yanı sıra, enerji tesisi kurulumu tarafında da yürüttüğü faaliyetlerle bölgede avantaj sağlayabilir. Enka’nın bölgede yaratabileceği potansiyel fırsatların yanı sıra, Rusya’da ofis ve otel portföyü de bulunuyor. Buradan elde edilen kira gelirleri ve değerleme kârları savaş sonrası canlanabilecek Rusya Ekonomisi için pozitif kaynak oluşturabilir.
Anadolu Efes (AEFES), Rusya’da 11 bira fabrikasına sahip olan AB InBev Efes ortak girişimi (JV) üzerinden faaliyet gösterirken Rusya’nın Anadolu Efes’in bölgedeki fabrikalarına kayyum ataması sonrasında, AEFES hisselerinde de sert geri çekilmeler yaşanmıştı. Anadolu Efes, üretim ve satış kırılımlarını Rusya-Ukrayna bölgesinin toplamı şeklinde verse de, geçmiş yatırımcı sunumlarında Rusya operasyonlarından elde ettiği gelirin tüm gelir içindeki payı yüksek. Barış sonrasında, Türkiye-Rusya arasında ikili ilişkiler, kayyum kararının yeninden gözden geçirilmesine sebep olabilir. Satış hacmine baktığımızda savaş sonrası bölgedeki satış hacminde önemli kayıplar meydana gelmedi. Hatta 2024 yılında bu bölgede satış hacminin yükseldiği gözlemleniyor.
Şişecam (SISE), Rusya’da 8 üretim tesisi bulunurken, yeniden yapılanma sürecinde de bölgesel avantaj sebebiyle kritik rol oynayabilir. Şirketin toplam ciro içerisinde bölgede gösterilen faaliyetlerin payı savaş sonrası düşüş gösterse de, burada özellikle bina yapılanmaları tarafında düzcam satışlarının pozitif etkilenmesi yakından takip edilecek.
Tekfen İnşaat (TKFEN), enerji güvenliği ve ulaştırması tarafında bölgedeki geçmiş faaliyetleri göz önünde alındığında potansiyel bölgesel avantajını kullanabilir. Şirketin ayrıca gübre iş kolu tarafında amonyak tedariğinin barış sonrası Ukrayna’dan sağlanabilme ihtimali de marj açısından kritik olacak. Şirketin tarımsal tarafındaki en önemli operasyonel kâr, gübre tarafından sağlanıyor. Ayrıca şirketin Rusya’da devam eden davası da bulunuyor. 2020 yılında şirketin iştiraki ile Gazprom ana boru hattı yapımı tarafında sözleşme imzalanmış ve iş anlaşması muhtelif süreçlerden ötürü bozulmuştu. Tekfen, iş anlaşmasının bozulması üzerine 110,5 milyon dolarlık hak talepleri üzerine yargıya başvurmuştu. Şirket, dün KAP’ta yapmış olduğu açıklamada devam eden davanın 25.02.2025 tarihinde yapılan duruşmada, ilk derece mahkemesinin Konsorsiyum’un yukarıda açıklanan taleplerinin tamamının reddedilmesine dair sözlü kararını açıkladığı bilgisini duyurdu. İlgili mahkemenin gerekçeli kararını açıklamasından sonra kararın bozulması talebiyle bir üst mahkemeye başvurulacağını açıklayan şirket, savaş sonrası ikili ilişkilerin gündeme gelmesiyle, üst mahkemeden olumlu sonuç alabilir.
Altyapı ve Üstyapı Tarafında Faaliyet Gösterebilecekler
Ukrayna’nın yeniden yapılanması tarafında en önemli ihtiyaç, elektrik sistemleri, transformatör, çimento ve yapı malzemeleri geliyor. Elektrik sistemleri ve transformatör tarafında Astor Enerji (ASTOR), halıhazırda Ukrayna’ya yoğun ihracat faaliyetleri bulunuyor. Buradaki elektrik sistemleri tarafında Astor ve Girişim Elektrik (GESAN) güçlü faaliyetlerde bulunabilir.
Çimento tarafında, özellikle portland çimento üreticileri, ihracat anlamında daha güçlü potansiyel fırsatlar barındırıyor. Burada özellikle Çimsa Çimento (CIMSA) ve Oyak Çimento (OYAKC) ön plana çıkabilir. Limak Doğu Anadolu Çimento’nun da portland çimentoları olsa da güneydoğu bölgesinde Suriye-Irak ve deprem dönüşümü nedeniyle yüksek kapasite kullanımı yeni bir ihracat pazarına yönelimi zorlaştırabilir. Yapı malzemeleri tarafında ise Kalekim Kimyevi Maddeler (KLKIM) gibi şirketler ön plana çıkabilir.
Ayrıca bölgede gayrimenkul portföyü bulunan GYO şirketleri ve turizmin canlanmasıyla turizm şirketinde faaliyet gösteren şirketler için de savaşın bitmesinin potansiyel fırsatları mevcut.
Havacılık sektöründe de Rusya ve Ukrayna bölgesine uçuşlar, halihazırda artan yurt içi ve yurt dışı yolcu büyüme oranlarına ek olarak, yeni hava sahaları ve yeni dış hatlarla beraber büyümeyi sürdürebilir. Burada Pegasus (PGSUS) ve Türk Hava Yolları (THYAO) yatay pozitif yolcu büyümeleri gerçekleşebilir.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynaklar: KAP
