Küresel tarafta Fed ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) gerçekleştirdikleri faiz indirimlerinden sonra TCMB’nin de ilk faiz indirim hamlesi geçtiğimiz hafta gerçekleşti.
Faiz indirimlerinin başlamasıyla birlikte yatırımcıların aklında “otomotiv tarafında yeni bir hikâye başlayacak mı” soruları oluşmaya başladı.
Otomotiv verilerini incelediğimizde ODMD verilerine göre Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2024 yılı Ocak-Kasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,5% oranında azalarak 1,06 milyon adet olarak gerçekleşmişti.
Son gelen verilerler ise Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2024 yılı Ocak-Aralık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,5% oranında artarak 1,2 milyon adet olarak gerçekleşti.
Otomobil satışları, 2024 yılı Ocak-Aralık döneminde geçen yıla göre 1,3% oranında artarak 980.341 adet, hafif ticari araç pazarı ise 2,7% azalarak 258.168 adet oldu.
Yıllık rakamlara bakıldığında başta ticari araçlarda bir daralma meydana gelmiş olsa da aylık verilere göre Aralık ayında otomotiv pazarında canlanma meydana geldi.
2024 yılı Aralık ayı otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2023 yılı Aralık ayına göre 7,3% artarak 170.249 adet oldu.
2024 Aralık ayında otomobil satışları bir önceki yılın aynı ayına göre 6,6% artarak 134.811 adet olurken, hafif ticari araç pazarı 9,9% artarak 35.438 adet oldu.
Genel bir değerlendirme yapmak gerekirse Aralık ayında hem ticari araç pazarında hem de otomobil pazarında güçlü büyüme gözlemlendi.
Düşen Faiz Oranları Kredi Gelişimini Desteklemiyor
Garanti BBVA’nın ODMD kredi gelişim raporu olarak yayımladığı kredi raporunda taşıt kredisi için sektörel faiz oranları mart ayından beri düşüş gösterse de, BDDK verilerine göre tüketici kredileri kapsamında toplam taşıt kredileri mayıs ayından bu yana aylık olarak düşüş göstermeye devam etti.
Faiz indirimlerinin başlaması beklentisinin yarattığı sinyal etkisi, özellikle konut tarafında hem kredi hacmi artışı hem de konut satış istatistiklerinde güçlü etkisini gösterse de otomotiv sektörü zayıf kalmaya devam etti.
Avrupa’da Zayıf Veriler Devam Ediyor
ACEA (Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği), kasım ayına ilişkin yayımladığı yeni araç kayıtları verisine göre yeni araç kayıtları kasım ayında 1,9% daraldı. ECB tarafında faiz indirimleri gerçekleşse de otomotiv pazarında canlanmanın henüz gözlemlenmediğini belirtmek gerekebilir.
Fakat 2023 yılına göre hibrit elektrikli araçların payı geçen senenin aynı dönemine göre 5,7% artarak 33,2% seviyesine çıkması burada elektrikli araçların önemini gösteriyor.
Dizel ve benzinle çalışan araçların payı ise geçen senenin aynı dönemine göre 3,6% daraldı.
Fakat ticari araçlar incelendiğinde 3. çeyrekte ACEA’nın paylaştığı verilere göre ticari araç pazarı, hafif ticarilerde 8,5%, kamyonlarda -7,5%, otobüslerde ise 16% artış gösterdi.
Genel anlamda Avrupa’da pazar daralmaya devam etse de ticari araçların 3. çeyrekte güçlü devam etmesi, Avrupa’ya ticari araç ihracatı yüksek Ford Otosan için kritik. Fakat genel anlamda bir değerlendirme için 4. çeyrek sonuçları da takip edilecek.
Küresel Tarafta Baz Etkisi Rol Oynuyor
LMC Automotive, 2024 yılı Eylül ayı tahminlerini yayımladı. Buna göre 2024 yılı dünya toplam otomotiv pazarının bir önceki yıla oranla 2% artışla 91,794 milyon adet seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.
2023 yılında dünya otomotiv pazarı, 2022 yılına göre 7,5% artışla 90,012 milyon adet seviyesinde gerçekleşti.
2025 yılına ilişkin yayımladığı tahminler göz önüne alındığında ise toplam küresel pazarın 2024 yılına göre 3,3% büyümesi bekleniyor. 2025 yılı için Batı Avrupa’nın 3,8% büyümesi, Doğu Avrupa’nın ise 1,5% daralması öngörülmüş.
2023 yılında ise küresel otomotiv pazarı 7,5% büyüme göstermişti. LMC Automotive, yüksek baz etkisi sebebiyle otomotiv tarafında büyümelerin yavaşlayabileceğini bize gösteriyor.
Ford Otosan (FROTO), yurt içinde ve Avrupa’da zayıf talep devam etmesine rağmen Kasım ve Aralık ayına ilişkin veriler, ticari araç pazarında bir toparlanma sinyali veriyor. Ayrıca, Avrupa’da pazar payı artan elektrikli araçlar dikkate alındığında, Ford Otosan’ın dönüşümü gelecek yıl için kritik önem taşıyor.
Şirket, Yeni Nesil Courier’nin içten yanmalı modelini yılın son çeyreğinde piyasaya sunacak. Tam elektrikli modeli ise 2024 yılının sonu itibarıyla Craiova’da üretilecek. Bu modelin üretim kapasitesinin 100 bin adede kadar çıkması planlanıyor. Ayrıca, şirketin elektrikli kamyonu E-Truck’ın üretimine 2025 yılında başlanması hedefleniyor.
2024 yılı sonuçlarının zayıf iç talep ve yüksek enflasyon nedeniyle baz etkisinin de etkisiyle hafif baskı altında kalması beklenirken, Avrupa Merkez Bankası’nın faiz indirimleri ve elektrikli araç dönüşümü sayesinde 2025 yılının daha pozitif bir görünüm sergilemesi muhtemel. Ancak, bu süreçte ACEA ve ODMD verilerinin takibi önem taşıyor.
Tofaş Otomobil (TOASO), zayıf iç talebin doğrudan şirketin kârlılığını etkilemesi ve yüksek kredi maliyetlerinin işletme sermayesi ihtiyacını artırması 9 aylık sonuçlarda negatif etkisini gösterdi. Diğer taraftan, Çinli üreticilerin yurt içindeki pazar payının artması, şirketin ve Doğuş Otomotiv’in (DOAS) satışları için risk oluşturmaya devam ediyor.
Çinli otomobillerin yurt içindeki pazar payı %8’i geçerken, geçen yılın aynı dönemine göre satış adetlerinde yaklaşık %80 artış gözlemlendi. Bu bağlamda değerlendirildiğinde, zayıf talep ve artan rekabet, 2024 yılı özelinde şirketin hem cirosuna hem de marjlarına olumsuz yansıyabilir.
Özellikle, direkt distribütörlük faaliyetiyle satış gerçekleştiren DOAS’ın yurt içindeki pazar payının düşmesi, şirketin finansal görünümü üzerinde negatif etkisini sürdürüyor.
Fakat Aralık ayında güçlü gelen sonuçlarla beraber 2024 yılı otomobil pazarının önceki yıla göre büyüme göstermesi otomotiv pazarı için oldukça pozitif. Kredi maliyetlerinin düşük olduğu ve finansmana erişim daha kolay olduğu otomotiv pazarının en güçlü dönemi 2023 yılına göre bile otomotiv sonuçlarının artmış olması sektör için cari dönemde pozitif olmaya devam ediyor.
Öte yandan, Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda malul ve engellilerin araç alımlarındaki istisnaya ilişkin değişiklik teklifi mecliste gündeme alındı. Bu kapsamda, yeni araç alımı için öngörülen süre 5 yıldan 10 yıla çıkarılacak ve ÖTV muafiyeti uygulanacak araçlarda 20% yerlilik şartı getirilecek. Bu durum, genel otomotiv piyasası açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir.
Tofaş Otomobil özelinde, hafif ticari araç modeli K0’ın üretimi için Stellantis ile imzalanan üretim anlaşması önemli. K0 çoklu enerji platformunda dört farklı Stellantis markası için üretim yapılacak. Şirket, yaklaşık 250 milyon dolarlık yatırım harcaması planlıyor ve 2024-2032 yılları arasında 1 milyon adet araç üretmeyi hedefliyor. Bu proje, Tofaş’ın uzun vadeli büyüme potansiyeli açısından kritik bir öneme sahip.
Türk Traktör (TTRAK), Kasım ayında OSD’ye bildirdiği satış verilerine göre, geçen yılın aynı ayına kıyasla 25%’lik bir daralma yaşadı. Yıllık kümülatif verilere bakıldığında ise 13%’lük bir daralma görülüyor. Satış adetlerindeki bu gerileme, şirketin son çeyrek sonuçları üzerinde olumsuz bir etki yaratabilir.
Systematic’in tahminlerine göre, 2024 yılı dünya traktör pazarının 1,7 milyon adet olarak gerçekleşmesi bekleniyor. 2023 yılında ise bu sayı 1,819 milyon olarak kaydedilmişti. Küresel düzeyde yüksek seyreden borçlanma faizleri, traktör pazarında daralmaya yol açarken, Çin tarafından sağlanan teşvikler ve küresel faiz indirimlerinin başlamasıyla 2025 yılında daha güçlü bir traktör pazarı görme ihtimali bulunuyor.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken kullanılan kaynaklar: KAP, Finnet, ODMD, ACEA, Ford Otosan, Tofaş Otomobil, Türk Traktör
