Ocak ayı geldiğinde, finans dünyasında bir söylenti dolaşır: Ocak Etkisi 📅
Bu etki, yılın ilk ayında hisse senetlerinin fiyatlarının yükselmesi beklentisidir. Genellikle, bu durum Aralık ayındaki geri çekilmelerden sonra gelen bir ralli olarak düşünülür. Ancak, bu olgu son birkaç on yılda belirsiz bir görünüme sahip.
🔮 Peki, Ocak Etkisi gerçek mi? Yoksa sadece bir finansal mit mi? Birlikte karar verelim.
🔍 Nereden Çıktı Bu Ocak Etkisi?
Ocak etkisi, yatırımcıların Aralık ayında yatırımcıların hisseleri üzerinden doğacak gelir vergilerini düşük göstermek, yani vergi masrafından kaçınmak için yıl sonundaki hisselerini satıp yılbaşından sonra tekrar satın almasıyla ilişkilendiriliyor.
Bu süreç, piyasada bazı hisselere olan talebi artırarak Ocak ayında hisselerin yükselmesini sağlayabilir elbet. Ancak, bu sadece bir teori ve kesin bir durum değil.
Ocak etkisi, piyasaların her zaman mantıklı hareket etmediğinin bir örneği olarak incelenebilir. İnsanların duygusal ve mantığa dayanmayan davranışları bu etkiyi yaratıyor olabilir.
🤔 Ocak Etkisi Gerçek mi?
1942’de yatırım bankacısı Sidney Wachtel tarafından fark edilen bu etki, “Etkin Piyasalar Hipotezi”ne karşın piyasaların verimsiz olduğunun bir kanıtı olarak öne çıkıyor. S&P 500’ün son 30 yıllık performansı incelendiğinde, ocak ayında getiri ve kayıp oranlarının hemen hemen eşit olduğu karşımıza çıkıyor. Bu da demek oluyor ki Ocak ayında belirgin bir kazanç garantisi yok.
Hatta ocak ayı, diğer aylara göre çok da çekici değil. Son 20 yıl incelendiğinde, Ocak ayı diğer 12 ay arasında 8. sırada yer alıyor. Yani, orta karar bir performans sergiliyor denilebilir.
🧠 Ocak Etkisi Psikolojik Bir Yansıma mı?
Yatırımcı psikolojisi de Ocak etkisinin bir parçası olarak değerlendirilebilir. Yeni yıl kararları ve yatırım programları bu etkiyi tetikliyor olabilir.
Ayrıca, yatırım fonu yöneticilerinin yıl sonu raporlarında iyi görünmek için “vitrin süsleme” adı verilen ve muhasebesel olarak bir yatırımın olduğundan daha iyi görünüm vermeyi amaçladıkları taktiği kullanmaları da etkili olabilir.
Fon yöneticileri, yıl boyunca fazla getiri sağlamamış hisseleri yıl sonunda satarak hem portföylerini başarılıymış gibi gösteriyor hem de oluşabilecek riskleri azaltıyor. Ancak, bu genellikle büyük sermayeli şirketleri etkiler. Nitekim Ocak Etkisinin geçmiş performanslar incelendiğinde küçük sermayeli şirketlerde daha belirgin izlenebildiği belirtilebilir.
Küçük sermayeli şirketleri kapsayan Russell 2000 Endeksi, yılbaşından bu yana 3,1% değer kaybetti. Önümüzdeki haftalarda endekste olası bir toparlanma hareketi, Ocak Etkisini düşündürebilir.
💰 Ocak Etkisinden Para Kazanmak Mümkün mü?
Ocak etkisi gerçek olsa bile insanların bundan faydalanmaya çalışması bu etkinin görünümünü değiştirecektir. Mesela, Ocak ayında hisselerin yükseleceği beklentisiyle yatırımcılar Aralık ayında belirli hisseleri satın almak için harekete geçebilir ve bu da hissede önden fiyatlamaya neden olabilir. Ancak bu talep, yılbaşı öncesi ve sonrası fiyat değişikliklerini azaltacaktır ve Ocak Etkisi’nin aslında bir anlam ifade etmediğini gösterecektir.
🗓️ Diğer Ayların Etkileri
Ocak dışında, “Mayısta Sat ve Uzaklaş (Sell in May, Go Away)” gibi diğer aylara özgü piyasa eğilimleri de bulunuyor. Diğer yandan Aralık ve Ekim ayları da bazı etkilere sahip olabilir.
Ancak, ne olursa olsun öne çıkan bir ay daha var: Eylül. Uzun vadeli verilere göre, yatırımcılar için genellikle en kötü ay eylül ayı olmuştur.
🤷♂️ Karar: Ocak Etkisi Sadece Bir Efsane
Kısaca ocak etkisi, finans dünyasında bir efsane gibi. Bazı yıllarda görünüyor, bazılarında yok ve piyasa dinamikleri sürekli değiştiği için bu tür eski kalıplar artık geçerli olmayabilir.
Ayrıca, davranışsal finans, yatırımcıların her zaman mantıklı karar almadığını ve piyasaların her zaman verimli olmadığını bizlere gösteriyor. Dolayısıyla, ocak ayında büyük bir kazanç peşinde koşmak yerine, yatırım stratejinizi geniş bir perspektifle değerlendirmek daha mantıklı bir strateji olabilir.
Bu içerik, içeriğin yayınlandığı günkü veriler baz alınarak hazırlanmıştır. İçerikte geçen hedef fiyat tahminleri, uzman ve analist yorumları bu içeriğin yayınlandığı tarihte geçerlidir. Bu tahmin ve yorumlar zaman içinde değişkenlik gösterebilmektedir. Bu sayfada yer alan haberler ve haberlerin içerdiği şirketler hakkındaki bilgiler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Kullanılan hisse işlem görselleri; hisse adı, fiyatı ve grafikleri de dahil temsilidir, yatırım tavsiyesi değildir.
Detaylı bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynak: Investopedia, Corporate Finance Insttute
