Fed, politika faizini piyasa beklentisine paralel olarak 4,25% – 4,50% seviyesinde sabit tuttu.
Bu kararla, Fed yetkilileri faiz oranlarını üst üste beşinci toplantıda sabit tutmuş oldu.
Yatırımcılar için sürpriz olmayan bu kararla birlikte, Fed Başkanı Powell’ın yapacağı açıklamalar önem arz edecek.
Karar metninde dikkat çekenler
Karar metninde ilk dikkat çeken, ekonomik aktiviteye dair tonun yumuşatılması. Önceden “sağlam bir hızda genişliyor” denirken, şimdi “yılın ilk yarısında ılımlı bir seyir izledi” ifadesi kullanılmış. Bu da büyüme tarafında ivme kaybına işaret ediyor. Ayrıca “belirsizlik azaldı” cümlesindeki “azaldı” ifadesi çıkarılmış; yani Fed, ekonomik görünümdeki belirsizliği hâlâ ciddi bir risk olarak görüyor.
Bir diğer önemli nokta, kararın oy birliğiyle alınmamış olması. Bowman ve Waller, faizin 25 baz puan indirilmesini istemiş ki bu da Fed içinde faiz indirimlerinin ne zaman başlayacağı konusunda görüş ayrılıklarının belirginleştiğini gösteriyor. Yani komite içinde “şahin” ve “güvercin” kanatlar arasındaki tartışma giderek görünür hale geliyor.
Powell’ın açıklamaları
- Artan belirsizliğe rağmen ekonomi sağlam durumda, işsizlik oranı düşük seviyelerde ve işgücü piyasası maksimum istihdamda. Enflasyon 2%’lik hedefimizin yakınında. Bu bağlamda bugünkü kararımızda faizleri değiştirmemeye karar verdik.
- Ekonomik büyümedeki zayıflama, büyük ölçüde tüketici harcamalarındaki düşüşü yansıtıyor.
- Bir dizi gösterge işgücü piyasasındaki görünümün dengeli olduğunu ve maksimum istihdam hedefiyle uyumlu ilerlediğini gösteriyor.
- Hizmetler enflasyonu düşmeye devam ederken, artan tarifeler bazı ürün kategorilerinde fiaytların artmasına neden oldu.
- Bu yıla bakınca tarifelerle ilgili gelişmeler, bütün beklentileri şekillendiren önemli bir gelişme. Gelecek yıla baktığımızda uzun vadeli beklentiler hâlâ 2%’lik beklentimize uyumlu şekilde ilerliyor.
- Temel senaryo, enflasyondaki artışın geçici olduğu ve fiyat artışlarının tek seferlik olduğu yönünde. Ancak enflasyonist etkilerin daha uzun süreli olması da olası, bu da dikkat etmemiz gereken bir risk.
- Önümüzdeki dönemde belirsizlikler devam ediyor. Yüksek tarifeler hâlâ bazı malları olumsuz etkilerken genel olarak enflasyon ve ekonomi üzerindeki etkilerini takip etmemiz gerekiyor. Baz senaryomuza baktığımız zaman tarifelerden etkilenecek enflasyonun kısa süreli olmasını bekleriz.
- Mevcut politikamızın enflasyon risklerini yönetmek için yeterli olduğunu düşünüyoruz.
- Eylül toplantısına ilişkin henüz bir karar almadık. Önümüzdeki verileri değerlendirerek karar alacağız.
- Bir önceki toplantımızdan bu yana ticari belirsizlikler azaldı. Ticaret müzakereleri için oldukça hareketli bir dönem oldu. Giderek daha fazla bilgi elde ediyoruz. Ama bu, sürecin sonuna yaklaştığımız anlamına gelmiyor.
- İşgücü piyasasındaki rakamlar neredeyse geçtiğimiz yılın seviyesinde. Hem iş talebi hem de iş başvuruları azalıyor. İşgücü piyasası buna rağmen dengeli ve sağlam görünse de riskler var.
- Bugün bence çok güzel bir toplantı gerçekleştirdik. Masada herkes kendi görüşünü paylaştı. Komitenin büyük bir çoğunluğu, enflasyon hâlâ beklenti üzerinde olduğu ve istihdam güçlü kalmaya devam ettiği için para politikasının sabit kalması gerektiğine karar verdi.
- Tarifelerin etkilerini değerlendirmek için henüz erken olduğunu düşünüyorum. Haziran enflasyon verisinde de görüldüğü gibi tarifeler tüketici fiyatlarına yeni yansımaya başladı. Bu yüzden zaman içinde ne kadar etkisi olacağını izlememiz gerekiyor. Süreç beklediğimizden de daha yavaş ilerleyecek gibi görünüyor.
- Tarifelerin enflasyonda sürekli bir etkiye sahip olmamasını sağlayacağız.
- Bizim fiyat istikrarı ve maksimum istihdam hedeflerimiz var. Faiz kararlarımızda hükümetin mali ihtiyaçlarını değerlendirmiyoruz. Hiçbir gelişmiş ülkenin merkez bankası bunu yapmıyor. Bu hem bizim hem de hükümetin güvenilirliği için iyi değil.
- Bizim işimiz faiz değişimlerinin hükümete olan etkisini ölçmek değil.
- Başkan Trump’ı ağırlamak büyük bir onurdu. Güzel bir ziyaretti.
- Fed binasının yenilenme projesinin geçmişi 10 yıl önceye dayanıyor. Başkentin çok önemli ve tarihi bir yerinde binayı korumak için bu harcamayı yapıyoruz. Bu anlamda çok yol kat ettik.
- Başkan Trump’ın burada bu tadilatın bir an önce bitmesi için yaptığı yorumlar hoşuma gitti. Biz de zaten bunu yapacağız, bir an önce tadilatı tamamlayacağız.
- Şirketler, ne zaman isterse fiyatları yükseltir. Bu bizim para politikamızla ilgili değil, tarifelerin etkisidir. Başkan Trump’ın bir önceki döneminde çamaşır makinelerinin fiyatı tarifeler sebebiyle artarken kurutucuların fiyatı artmamıştı. Ancak her iki ürün de tarifelerden etkilenmişti.
- Konut piyasasına verebileceğimiz tek bir destek var, o da maksimum istihdam sağlayıp enflasyonu 2%’lik hedefimize yaklaştırmak.
- Hedeflerimiz dengeli olduğunda daha nötr bir konum almamız doğru olur. Faiz artışlarını durdurduğumuzda enflasyon beklentinin üstündeydi, işgücü sağlamdı. Politikamız o zamanlar kısıtlayıcıydı. Ancak hedefler dengelendikçe görünüm değişti ve sonraki adımlarımız daha nötr bir yönde olabilir. Yeni verileri bekliyoruz, göreceğiz.
- Bence bağımsız bir merkez bankasına sahip olmak anayasal bir durum. Bu bağımsızlık sürecinde bazen çok zorlu kararlar alınması gerekiyor. Kararları elimizdeki verilerle almamız gerekiyor, siyasi faktörlerle değil. Dünyadaki bütün merkez bankaları ve hükümetler de kendi aralarına biraz mesafe koymak istemiştir. Eğer bu mesafe olmazsa örneğin faiz oranlarını seçimleri etkilemek için kullanabilirsiniz. Biz bunu yapmak istemiyoruz ve bence bu kongre tarafından çok iyi anlaşılıyor.
- Her iki hedefe yönelik riskler daha dengeli olduğu zaman politikanın daha nötr olması beklenebilir. Döngünün ileriki günlerinde gelecek verileri inceleyecek ve hangi yönde adım atacağımızı belirleyeceğiz.
Trump-Powell gerilimi odakta
Powell ve Trump arasındaki ilişki, 2025 yılında da Fed kararlarını ve piyasa algısını şekillendiren önemli bir unsur olmaya devam ediyor.
Geçtiğimiz aylarda, Trump’ın Fed’e ve özellikle Powell’a yönelik eleştirileri giderek sertleşti. Başkan, faizlerin yüksek kalmasını ABD ekonomisi için büyük bir sorun olarak gördü ve bu durumu açıkça dile getirdi. Powell’ın faiz politikalarını “yanlış”, “zararlı” ve “ekonomiye zarar veren” adımlar olarak tanımlayan Trump, kamuoyu önünde Fed başkanına ağır hakaretlerde bulundu.
Trump’ın bu çıkışları arasında en dikkat çekeni, Powell’ın görevden alınması gerektiği yönündeki açık tehditlerdi. Hatta Başkan, Fed’in Washington’daki merkez binasının 2,5 milyar dolarlık tadilatının bütçesinin aşılması üzerinden “görevden alma gerekçesi” olarak bu konuyu gündeme getirdi. Bu dönem, Powell’a karşı siyasi ve kişisel baskıların zirve yaptığı bir zaman dilimi oldu.
Bu sert söylemler, Fed’in bağımsızlığı ve piyasa istikrarı konusunda ciddi endişelere neden oldu. Powell ise kamuoyunda ve Kongre’de Fed’in bağımsızlığını savunmaya devam etti. Kararların siyasi müdahalelerden uzak, veri odaklı alınması gerektiğini defalarca vurguladı.
Nitekim geçen hafta Trump, Fed’in merkez binasındaki tadilat çalışmalarını yerinde incelemek üzere tarihi bir ziyarette bulundu. Bu ziyaret, ABD tarihinde bir başkanın Fed merkezini ziyaret ettiği nadir olaylardan biri olarak kayıtlara geçti.
Bu ortamda, Trump ile Powell arasında yüz yüze bir görüşme gerçekleşti. Ziyaretin kamuoyu önündeki fotoğrafları ve görüntüleri, iki taraf arasındaki gerilimin yumuşamaya başladığı sinyalini verdi. Trump, basın mensuplarının önünde Powell’a “İyi bir toplantı yaptık” derken, Powell da Başkan’ın beklentilerini anlamaya çalıştığını gösterdi ve piyasaları sakinleştirdi.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynaklar: Federal Reserve
