Borsa ve Beklentiler
Faiz Meselesi!: Dünya genelinde merkez bankaları faiz artırım döneminin tam ortasında. FED üyelerinin açıklamaları ise enflasyonla mücadelede kılıçların çekildiğinin bir kanıtı!
- Chicago FED Başkanı Charles Evans konuşmasında, “4,50%-4,75% olarak ifade edilen tepe noktasında Mart ayında olacağız” dedi. Bu da faizde en az 100 baz puanlık artışa işaret ediyor.
- FED’in faiz artırımlarına daha erken başlaması gerektiğini söylemenin adil olacağını belirten Evans, “Faiz artırımlarına başlamakta geride kaldık, bu nedenle önden yüklemeli faiz artırımı yapıyoruz” dedi. Bugün gelinen noktada ise FED’in 19 yetkilisinin medyan tahmini FED’in politika faizini yıl sonunda 4,4% seviyesine yükselteceği ve önümüzdeki yıl da 4,6% seviyesini göreceği şeklinde.
- Cleveland FED Başkanı Loretta Mester de enflasyonun düşmesinin beklendiğini ancak bunun başarılması için daha yüksek faiz oranına ihtiyaç duyulduğunu söyledi. FED’in faiz artışlarını durdurmayı düşünmesi gereken bir noktada olmadığını vurgulayan Mester, bir resesyonun bankanın faiz oranlarını artırmasını engellemeyeceğini de vurguladı.
- St. Louis FED Başkanı James Bullard ise “Enflasyon 2023’te düşmeye başlayacak, ancak bunun hangi hızda olacağı bilinmiyor. FED’in enflasyonla mücadelesi nedeniyle ABD’nin bir resesyon yaşaması olasılığı da var.” dedi.
Öte yandan Avrupa ve İngiltere tarafında merkez bankaları da faiz artırmaya ant içmiş gibi gözüküyor.
- Avrupa Merkez Bankası (AMB) Başkanı Christine Lagarde, ekonomik aktivitede önemli ölçüde yavaşlama beklense de faizlerin gelecek birkaç toplantıda daha artmaya devam edeceği mesajını verdi.
- İngiliz Sterlini’ndeki tarihi düşüşün ardından açıklamalarda bulunan İngiltere Merkez Bankası Başkanı Bailey, Para Politikası Kurulu’nun enflasyonu 2% hedefine döndürmek için faiz oranlarını değiştirmekte tereddüt etmeyeceğini söyledi.
Tüm dünya faizleri artırarak enflasyonla mücadele etmeye odaklanmışken Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, konuya farklı bir açıdan yaklaşarak faiz indirimleri yapmakta kararlı.
- Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, 23 Eylül 2021’de faiz indirimlerine başlamıştı. Pek çok iktisatçı bu tarihi, değerlendirmelerinde milat kabul ediyor. Bu tarihten günümüze ise enflasyon %19’dan %80’e yükseldi, cari açık %168 arttı.
- Bir yıl önce dolar kuru 8,5 Türk Lirası (TL) iken, bugün (30 Eylül) 18,53 TL’yi gördü.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan ise tüm bu sürece ilişkin geçtiğimiz günlerde konuyla ilgili bir açıklama yaptı.
“Faizde bundan sonra yukarı çıkmak yok, daha aşağı inecek. Temennim odur ki bundan sonraki toplantıda (Merkez Bankası) bunu biraz daha indirmek suretiyle yıl sonuna kadar faizi tek haneli rakama indirmeliyiz.” dedi.
Bıçak Sırtı Bir Karar: Enflasyon mu? Resesyon mu?: Dolar endeksinin yükseldiği ve gelişmekte olan ülkelerin paralarının değer kaybettiği ve tüm dünya merkez bankalarının faiz artışlarını sürdürdüğü tam da bu noktada TCMB, neden faiz indiriyor olabilir? Burada TCMB’nin yaşadığı ikilemi iyi anlamamız, faiz kararlarının sonuçlarını daha iyi görebilmemizi sağlar.
- Tüm dünyada faiz artışları ile birlikte konuşulan iki konu var. Bunlardan biri malumunuz enflasyon, zaten tüm bu sürecin temeli enflasyonla mücadeleye dayanıyor. Diğeri ise elbette RESESYON, yani ekonomik durgunluk!
- Küresel ekonomilerin faiz artırımları sonucunda olası bir resesyon patikasına girdikleri de bir gerçek. Merkez bankaları enflasyonla mücadelede kararlı bir şekilde faiz artışlarına gitse de çok korktukları bir diğer gerçek olan ekonomik durgunluk, bu sürecin nihayetinde buz gibi bir gerçek olarak masada durabilir.
- Bir örnek vermek gerekirse, İngiltere Merkez Bankası faizleri artırmakta kararlı ama bir yandan da resesyondan korktuğu için uzun vadeli tahvillerde geçici alım yaparak hızla artan borçlanma maliyetlerine müdahale ediyor. Yani, ekonomisini canlandırmaya da çalışıyor.
İşte bu dengede bıçak sırtı bir karar var ve bunu da tüm dünya ekonomileri biliyor!
Enflasyon mu? Resesyon mu?
- TÜİK verilerine göre gün geçtikçe yükselen enflasyon karşısında faiz artırımları her ne kadar kesin bir ilaç görevi görse de, ilacın yan etkisi resesyon. Resesyon gerçeğindense ekonomik büyüme elbette çok daha tercih edilesi, peki ya alım gücümüzün günden güne azalması konusunu ne yapacağız? Bunu hep birlikte göreceğiz!
Epistemolojik Bir Kopuşu Temsil eden, Heterodoks Yaklaşım: Türkiye’nin uyguladığı ekonomi politikle ilgili detayları ise Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ‘Ekonomik Dönüşüm ve Yeni Paradigmalar Zirvesi’nde açıkladı.
- Neo klasik ekonomi düşüncesinden, epistemolojik bir kopuşu temsil eden, heterodoks yaklaşım, günümüzde giderek ön plana çıkan; davranışsal ekonomi ve nöro ekonomiyle daha fazla önem kazanmaktadır.
Peki, heterodoks yaklaşım nedir? Heterodoks yaklaşım, ekonomi alanında geleneksel görüşlerin ve yaklaşımların, yani ortodoks anlayışın dışındaki uygulamalara verilen isimdir diyebilriz. Hatta kısaca, geleneksel olmayan ekonomi yaklaşımı diye özetleyebiliriz.
- Bakan konuşmasında arz kaynaklı enflasyonu ortodoks politika ile çözmeye çalışan birçok ülkenin resesyona girdiği veya resesyon endişesine kapıldığını belirtirken Türkiye’nin uyguladığı ekonomik model sayesinde büyümeye devam ettiğini özellikle vurguladı.
Nötr: Haftanın sonunda FED üyelerinden gelen sıkılaşma söylemleri ile yatırımcı duygusu “AŞIRI KORKU” bölgesinde seyrini sürdürüyor.
- Ne anlama geliyor? Bu endeks, finansal piyasalardaki yatırımcıların duygularını ölçer. Büyük düşüşlerin yaşandığı zamanlarda yatırımcılarda genellikle korku duygusu hakimken büyük yükselişlerin yaşandığı zamanlarda ise genellikle açgözlülük duygusu hakimdir.
- Nasıl değerlendirmeliyim? Bu gösterge yatırımcılar tarafından genellikle, ünlü yatırımcı Warren Buffett’ın “Herkes açgözlüyken korkak ol, herkes korkarken açgözlü ol.” sözü ile değerlendirilmektedir.
Hisseler
Teknoloji Hisselerinde Neler Yaşandı? Büyük teknoloji şirketlerinin hisseleri perşembe günü ağır kayıplar yaşadı ve Bank of America analistlerinin Apple’ın hisse notunu düşürmesinin ardından diğer birçok ABD hissesinde düşüş yaşandı.
Yatırımcılar, daha yüksek faiz oranlarıyla başa çıkmak ve olası bir durgunluğun önüne geçmek için daha savunmacı varlıklara yönelince, teknoloji hisseleri 2022 yılı boyunca sürdürdüğü düşüşünü derinleştirdi.
Büyük teknoloji hisselerindeki düşüşte büyük piyasa değerlemelerine sahip teknoloji şirketlerinden Microsoft (MSFT) en hafif darbeyi aldı. Perşembe günkü işlem seansını yaklaşık 1,5% düşüşle bitirdi ve bu hala 52 haftanın en düşük seviyesiydi. Google’ın ana şirketi Alphabet (GOOGL) de 2,6% düşüşle 52 haftanın en düşük seviyesine ulaştı. Facebook’un ana şirketi Meta Platforms (META)’un hisseleri 3,7%, Amazon (AMZN) 2,7% ve Tesla (TSLA) 6,8% düştü.
Daha küçük büyüme odaklı teknoloji şirketleri de zarar gördü ve Coinbase (COIN), Wells Fargo’nun düşük ağırlıklı bir derecelendirme yapmasının ardından yaklaşık 8% düştü. Öte yandan Shopify (SHOP) 8,45%, Rivian (RIVN) 7,9% ve Roblox (RBLX) 7% düştü.
Apple (AAPL): Apple hisseleri, Wamsi Mohan liderliğindeki Bank of America analistleri Apple’ın “AL” notunu “NÖTR” seviyesine çektiler. Bu güncelleme ile birlikte Apple hisselerinde yaklaşık 5%’lik düşüş yaşandı.
- Analistler, Apple’ın bu ay piyasaya sürdüğü iPhone 14 ile ilişkili zayıf satışlar da dahil olmak üzere çeşitli risklere dikkat çekti. Bir gün önce, bir rapor Apple’ın iPhone üretimini yılın ikinci yarısında 6 milyon adet artırma planını rafa kaldırdığını söyledi.
- Apple hissesi güncelde 2021′in sonunda olduğundan 20% daha az değere sahipken, NASDAQ da aynı dönemde 31% düştü.
Meta Platforms (META): Facebook, Instagram ve Whatsapp’ı bünyesinde barındıran Meta Platforms tarihinde ilk kez işgücü azaltımına gideceğini duyurdu. CEO Mark Zuckerberg işe alımları donduracaklarını, bazı takımları yeniden yapılandırarak ve öncelikleri değiştirerek harcamaları kısacaklarını açıkladı.
- Zuckerberg “Meta 2023’te, bu yıla göre daha küçük bir şirket olacak gibi gözüküyor” ifadelerini kullandı.
- Meta’nın küçülmeye gitmesinde küresel çapta kötüleşen ekonomik görünümün yanı sıra sert rekabet ve kişisel verinin gizliliğine yönelik düzenlemeler de etkili oluyor.
- Meta platformları son yıllarda video paylaşım uygulaması TikTok’tan gelen sert rekabete ayak uydurmakta zorlanıyor.
- Öte yandan Apple’ın iPhone kullanıcılarını takip eden uygulamalara getirdiği kişisel bilgi kısıtlamaları da son yıllarda Meta’nın reklam gelirlerini olumsuz etkiliyor.
Bu içerik, içeriğin yayınlandığı günkü veriler baz alınarak hazırlanmıştır. İçerikte geçen hedef fiyat tahminleri, uzman ve analist yorumları bu içeriğin yayınlandığı tarihte geçerlidir. Bu tahmin ve yorumlar zaman içinde değişkenlik gösterebilmektedir. Bu sayfada yer alan haberler ve haberlerin içerdiği şirketler hakkındaki bilgiler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Kullanılan hisse işlem görselleri; hisse adı, fiyatı ve grafikleri de dahil temsilidir, yatırım tavsiyesi değildir.
Detaylı bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
