Repo, bono ve tahvil benzeri menkul kıymetlerin ileriki bir tarihte geri alınmak koşuluyla satılmasına denir. Bu işlem, risksiz yatırım yapmak isteyenlerin tercih ettiği yöntemlerin arasında yer alır. Sabit faiz getirisine sahip olan işlem, paranın oldukça düşük bir risk oranıyla değerlendirilmesini sağlar. Söz konusu işlemlerin yapılmasındaki temel amaç piyasada bulunan likidite sıkıntısının önüne geçmektir. Repo, yalnızca yeterlilik düzeyine sahip kurumlar ve bankalar tarafından gerçekleştirilir.
Yabancı Yatırımcının İlgisini Çekebilecek Cazip Hisseler
Repo Özellikleri Nelerdir?
Risk almadan parasını değerlendirmek isteyen kişiler, repo nedir sorusunun cevabını öğrendikten sonra bu yatırımın özelliklerini merak eder. Repo, yatırımcılara belirlenen vade süresince sabit bir faiz kazanma imkânı sağlar. Bu faiz oranı mevcut piyasa koşullarına göre belirlenir. Kısa vadeli bir borçlanma biçimi olan bu yatırımın vadeleri oran ya da tenör olarak adlandırılır.
Bankalar nakit ihtiyaçlarını karşılamak için müşterilerine tahvil ve bono satar. Bu satış işleminin ardından piyasada yaşanan likidite sorunu çözülür. Söz konusu işlem farklı şekillerde gerçekleştirilebilir. İşlem türleri şu şekilde sıralanır:
- Düz Repo: Gerçekleştirilen işlemin vade sonlanma tarihi önceden belirlenir.
- Ters Repo: Bu işlemde alınan menkul kıymetin satılacağının güvencesi verilir.
- Gecelik Repo: İşlem vadesinin bir gün olduğu yöntemdir.
- Açık Repo: Yapılan repo işleminin vadesinin belirlenmediği, vade sonlandırma işleminin taraflardan herhangi biri tarafından yapılabildiği yöntemdir.
- Karşılıksız Repo: Menkul kıymetin birden fazla yatırımcıya satılabildiği işlemlerdir.
- Sürekli Repo: Vadenin sonlanmasının akabinde otomatik olarak yenilenmesi ile gerçekleşir.
- Vadeye Kadar Repo: Bu işlemin sonunda kazanılan tutar vade bitiş tarihinde hesaba yansıtılır.
- Esnek Repo: Yatırımcı vade sonuna kadar elindeki menkul kıymetin satışını gerçekleştirebilir.
Farklı yöntemlerle gerçekleştirilen yatırım işlemlerinin her birinin faiz getirileri ve sahip oldukları vade süreleri farklıdır. Faiz oranları ise yaşanan piyasa değişimlerine göre sürekli güncellenir. Risksiz bir finans aracı olan repo, farklı ekonomik hedeflere sahip olan kişilere hitap eder.
Repo Nasıl Hesaplanır?
Güvenli bir yatırım aracı olan reponun hesaplama işlemi vadeye ve türe göre yapılır. Repo vadesi pek çok ülkede gecelik olarak hesaplansa da farklı vade uzunluğuna sahip işlemler de gerçekleştirilir. Söz konusu yatırım kazancının hesaplanması sırasında ülkede belirlenen faiz oranı, borç vadesi ve anapara tutarı göz önünde bulundurulur. Repo işlemlerindeki faiz oranı ülkemizde Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası kararıyla belirlenir.
Repo faiz oranı, piyasa koşullarına ve paranın yatırıldığı vade süresine göre değişiklik gösterir. İşlem sonucunda belirlenen repo getirisi; borç vadesi, ana para ve 36.500’ün çarpımının belirlenen faiz tutarına bölünmesiyle bulunur. Elde edilen sonuç yatırımcının brüt faiz getirisidir. Kazanç tutarından vergiler çıkarılarak yatırım sonucunda elde edilen net kazanç bulunur.
Repo Örnekleri Nelerdir?
Repo işlemlerinde kullanılan menkul kıymetler Sermaye Piyasası Kurulu tarafından teminat altına alınır. Söz konusu işlemlere konu olan repo örneklerinin arasında; devlet tahvili, varlığa dayalı menkul kıymetler, kira sertifikaları, hazine bonosu, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından ihraç edilen likidite senetleri ve Borsa İstanbul hisse senetleri yer alır.
