Reeskont, İngilizce’de iskonto anlamına gelir. Bu kavram, finansal terminolojide ödeme zamanı gelmemiş senetlerin iskontoyla el değiştirilmesini ifade eder. Reeskont işlemlerinde el değiştirme, nakit bedele denk gelecek biçimde gerçekleşir. Senetler, bankanın belirlediği koşullar dâhilinde nakit paraya çevrilir. Söz konusu nakdin geri ödemesi döviz ile yapılır.
Reeskont Kredisi Nedir?
Reeskont kredisi, banka ve şirketlerin finansman ihtiyaçlarını karşılamak için sağlanan bir ödenektir. Bu ödeneklerde söz konusu ihtiyaçların karşılanmasının yanı sıra Merkez Bankası’na döviz girdisinin sağlanması amaçlanır. Senetler karşılığında sunulan ödenekler, yatırım bankaları tarafından verilir. Geri ödeme planları ise ileri tarihli olarak yapılır.
Mal ve döviz kazancı getiren cinsten ihracat yapan firmalar reeskont kredisi için başvuru yapabilir. Söz konusu krediler kapsamında uygun maliyetlerle finansman almak mümkündür. Bu finansmanlar; ihracatçı firma, kobi ve bankalara belli koşullar dâhilinde sağlanır. Kullanım koşulları Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından belirlenir. Kredilerin geri ödenmesinde döviz kullanılır. Bu sayede, ülkedeki döviz rezervlerinin artması sağlanır.
Reeskont Kredisi Nereden Alınır?
Türkiye Yatırım ve Kalkınma Bankası, bu ödeneği sağlayan temel kuruluştur. Söz konusu banka, Maliye Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösterir. Kredilerin miktarı, oranları, üst ve alt limitleri bu kurum tarafından belirlenir. Ödenekler, TYKB ve kurumun yetkilendiği diğer kuruluşlar tarafından sağlanır.
TYKB tarafından yetkilendirilen özel bankalar da iskontolu senet ödeneği sağlayabilir. Bankalar tarafından sağlanan ödenekler sabit faizli olarak aktarılır. Bu krediler, yatırım ve maliyet karşılama amacıyla kullanabilir. Kamu ve özel bankalar tarafından sağlanan kredilerin geri ödemelerinin büyük bir kısmı TCMB kasasına girer. Başka bir ifadeyle, geri ödemeler dolaylı olarak Merkez Bankası’na yapılır.
Reeskont Faizi Nerelerde Uygulanır?
Reeskont faiz oranı TCMB tarafından belirlenir. Söz konusu oranların ayarlanması Merkez Bankası Kanununun 45.maddesine göre yapılır. Bu oranlar, TCMB tarafından yıllık olarak belirlenir. Merkez bankası, krediler için geçerli olan faiz miktarlarını belirleme konusunda tek yetkili kuruluştur.
Faiz oranı, genellikle senet üzerinde belirtilir. Kredi faizi senette belirtilen miktar üzerinden işler. Bu oranın belirtilmemesi hâlinde piyasada geçerli olan faiz oranları uygulanır. Örneğin, reeskont faizlerinde TL dışındaki para birimlerinde ödenek almak da mümkündür. Böyle bir durumda faizler, Londra Bankalar Arası Faiz Oranı esas alınarak yapılır. Bu oranlar, TL varlıklarında Merkez Bankası’nın Resmi İskonto Hadleri üzerinden belirlenir.
Reeskont Nasıl Hesaplanır?
Reeskont hesaplama işlemi nominal değerin temel alınmasıyla yapılır. Nominal değer, senet karşılığında alınacak miktarı ifade eder. Geri ödemeler ise faiz oranı dâhil edilerek ve değerlenme günü hesaba katılarak hesaplanır. Bu hesaplamalar sonucunda, toplam ödenek miktarı, geri ödenecek oran ve taksit sayısı gibi detaylar belirlenir. Reeskont oranı formülü aşağıdaki gibidir:
- Reeskont Miktarı = (Nominal değer x Faiz Oranı x Gün Sayısı) / (36.000 + (Faiz Oranı x Gün Sayısı))
Gün sayısı faktörü, işlemin gerçekleşeceği günden itibaren geçerlidir. Vade süresi, ödeneğin sağlanmasıyla başlar. Bu süre, vadenin tamamlanmasına kadar devam eder. Nominal değer üzerine gün sayısına göre faiz eklenir. Reeskont faizleri, muhasebe hesaplarında gider olarak belirtilir. Bu giderler, vergilerin hesaplanmasında dikkate alınır.
