Kaydi takas, menkul kıymet piyasasındaki üyelerin borç ve alacaklarının hesaben ödenmesidir. Bu ödeme yöntemi aracılığıyla borsada işlem yapan yatırımcıların yükümlülük ve risklerinde azalma meydana gelir.
Kaydi takas nedir sorusunu verilecek cevabı detaylandırmak gerekirse söz konusu sistem, menkul kıymetlerin alım ve satımında fiziki yöntemler yerine virman yoluyla aktarım yapılması sürecidir. Bu süreçte herhangi bir fiziki para akışı söz konusu olmaz. Üyelerin sahip olduğu saklama hesaplarından borçları ve alacakları ödenir.
Kaydi takas işlemini gerçekleştirmekle yükümlü aracı kurumlar bulunur. İlgili kurumlar tarafından verilen virman emri sonucunda söz konusu hesaplara para aktarımı gerçekleştirilir. Üyelerin fiziki belgelerle uğraşmaması ve sahte evrak gibi problemlerin önlenmesi kurumlar tarafından gözetilir. Ayrıca işlemlerin gecikmesi sonucunda oluşması muhtemel mağduriyetler de kaydi takas yöntemini yürüten yetkili mercilerce önlenir.
Güçlü Sektörlerin Rasyolarına Göre Cazip Hisseleri
Kaydi Takasın Özellikleri Nelerdir?
Kaydi takas sistemi nedir sorusuyla birlikte sistemin özellikleri de merak konusu olur. Menkul kıymetler piyasasında gerçekleştirilen işlemler sırasında borç ve alacakların tasfiye edilmesi bu işlemin temelini oluşturur. Borsa işlemlerini hızlandırma amacı taşıyan bu uygulama, alıcı ve satıcı arasındaki faaliyeti güvenilir bir hâle getirir. İşlem için öngörülen sürenin dışına çıkılmasını önleyerek her iki tarafa da güvence sağlar. Ayrıca belgelerin kaybolması ve geciktirilmesi gibi problemlerin yaşanmasını da önleyerek menkul kıymetler piyasasında işlem yapmayı cazip hâle getirir.
Kaydi takasın özellikleri arasında kıymet borçlarının ve alacaklarının saklama havuzlarında tutulması yer alır. Kaydi sistemin getirmiş olduğu hız ve pratiklik sayesinde borç ödeme ve alacak tahsili kolayca yapılır. Takas konu olan kıymet borçlar ve alacaklar, virman talimatı verildiğinde işleme alınır. İlgili havuzda bulunan meblağ üzerinden ödeme işlemi gerçekleştirilir. Sistem bilgisayar üzerinden ilerlediği için herhangi bir hesap hatası ve mağduriyet meydana gelmez.
Kaydi takas nedir sorusuyla birlikte bu işlemi yapmaya yetkili olan kuruluş da merak edilir. Sermaye Piyasası Kurulu’na bağlı olarak çalışan Takasbank ve MKK (Merkezi Saklama Kuruluşu), Türkiye’de kaydi takas sistemini yürütmekle görevli olan mercilerdir. Sermaye piyasası araçlarını korumakla görevli merkezî kuruluşların yetkileri, kanun ve mevzuatlarla belirlenir. Saklama ve takas işlemini üyeler adına yürüten ilgili kurum, borç ve alacakların kaydını sistemleri aracılığıyla yapar. Dolayısıyla son derece güvenli ve şeffaf bir kaydi takas süreci yürütülür.
Kaydi Takasın Kullanımı Kimler için Uygundur?
Kaydi takas, menkul kıymetler piyasasında hızlı işlem yapmak isteyenlere hitap eder. Bahsi geçen yöntem, takasa konu olan alacaklarını ve borçlarını gelişmiş sistemler üzerinden yönlendirmek isteyenleri memnun eder. MKK tarafından belgelerin sistemde kayıt altında tutulması da söz konusu yöntemi tercih sebebi yapar. Ayrıca gerekli olan belgeler ilgili kuruluş tarafından fiziki olarak da kayıt altına alınır. Bu sayede kayıpların oluşması önlenmiş olur. Bahsi geçen yöntemi tercih ederek menkul kıymetler piyasasında gerçekleştirmek istediğiniz işlemleri pratik ve güvenilir hâle getirebilirsiniz.
