Gelir Tablosu Nedir?

Gelir tablosu, şirketlerin bir hesap dönemindeki kazançlarını ve maliyetlerini gösterir. Bölümler hâlinde düzenlenen bu verilerden işletmenin mali yıl sonundaki net faaliyet sonuçlarını öğrenmeniz mümkündür. Şirketler, aynı dönem içindeki tüm gelirlerini ve giderlerini karşılaştırma yapmaya uygun olacak şekilde bu tabloya kaydeder. Ardından çeşitli maliyet ve gelir kalemlerini düşer. Ayrıca bazı hesapları kendi aralarında gruplar ve tabloyu finansal analiz için elverişli hâle getirir. Şirketlerin dönemsel mali sonuçlarını özetleyen bu tablolar üzerinden finansal analizler yapılabilir. 

Gelir Tablosunun Özellikleri Nelerdir?

Finansal tablolar, şirketlerin geride bırakılan dönem içerisindeki faaliyetlerini özet şeklinde görme olanağı tanır. Gelir tablosunda ise işletmenin tüm kazanç ve maliyet kalemlerine yer verilir. Bu tabloya şirketin ana faaliyetleri için ödediği giderlerinin yanı sıra diğer harcamaları da kaydedilir. Ayrıca tablo sadece belirli bir dönemdeki gelirleri ve giderleri kapsar. Bu sayede dönemin tamamlanmasının ardından net sonuçlar elde edilir. 

Gelir tablosunun özelliklerinden biri de yatırımcıların işletme hakkında fikir sahibi olmasına katkı sağlamasıdır. Örneğin gelir ortaklığı senetleri aracılığıyla kurumlara ya da tesislere yatırım yaptığınızda bazı verileri düzenli olarak takip etmenizde fayda vardır. Faizli tahvil özelliği taşıyan bu senetlerin getirisi, tesisin mali performansıyla doğrudan ilgilidir. Yani kurumun gelir tablosundaki olumlu rakamlar, aslında yatırımdan elde edeceğiniz kârın da göstergesidir. 

Gelir Tablosu İlkeleri Nelerdir?

Gelir tablosu ilkeleri, şirketlerin kazançlarının ve giderlerinin gerçeğe uygun olarak gösterilmesini sağlar. Bu tabloya tüm veriler brüt tutarları üzerinden eklenir. Ayrıca tabloya kaydedilen hiçbir kâr ve maliyet, sonradan silinemez. Aşağıda gelir tablosunun temellerini oluşturan diğer ilkeleri görebilirsiniz.

• Belirli bir dönemdeki satışların gelirleri ve bunlar için katlanılan maliyetler, karşılaştırmalı olarak verilir. 
• Maddi ya da maddi olmayan varlıklar için amortisman ve tükenme payı ayrılır. 
• Maliyet kalemleri, duran varlıklar gibi uzun vadeli değerlere dengeli bir şekilde dağıtılır. 
• Tabloya ayrım yapmadan tüm gelir ve giderler kaydedilir.
• İşletme kârını daha düşük göstermek ve bir diğer döneme aktarmak için daha önce ayrılan karşılı
• klar kullanılmaz. 

Gelir tablosunda gelecekte gerçekleşmesi belirli bir şarta bağlı olan ve sonucu henüz belirsiz durumlara da yer verilir. Bu verilerin öngörülebilir tahminleri tablonun dipnotlarına kaydedilir. Yatırımcılar için gelir tablosunun dipnotları da son derece önemli bir yere sahiptir. Örneğin; pasif gelir elde etmek için temettü satın almak isteyebilirsiniz. Bunun için düzenli aralıklarla temettü dağıtan şirketlerin gelir tablolarını ve dipnotlarını incelemenizde fayda vardır. Söz konusu bölümden işletmenin kârlarına ve zararlarına dair detaylı bilgileri öğrenebilirsiniz. 

Gelir Tablosu Nasıl Hazırlanır?

Şirketler, gelir tablosu hazırlama sürecinde bazı esasları dikkate alır. Verileri analiz edebilmek için hesapların tek düzen formunda kaydedilmesi gerekir. Bu forma göre hesaplar belirli bir sıralamaya göre tabloya eklenir. Böylece gelir tablosu formülleri aracılığıyla kazançlar ve giderler arasında anlamlı karşılaştırmalar yapmak mümkün olur. Gelir tablosu hesaplaması sırasında göz önünde bulundurulan diğer hususlar ise şunlardır:

• Finansman giderleri ayrı gruplarda gösterilir.
• Olağan dışı gelirler ve giderler farklı gruplara kaydedilir.
• Tabloda 6 ile başlayan hesap gruplarının alacak kısmına işletmenin dönem içinde elde ettiği gelirler eklenir.
• Tabloda 7 ile başlayan hesapların borç tarafına şirketin sene içindeki giderleri yazılır.
• Yıl sonunda satılan malların maliyetleri hesaplanır. 
• Gider hesapları yansıtma hesaplarıyla 6 ile başlayan ilgili gruplara aktarılır.

Sene sonunda giderlerin gelir tablosuna aktarılmasıyla sürecin hesaplama kısmı tamamlanır. Geriye sadece gelir ve gider gruplarını 690 Dönem Net Kâr ve Zarar Hesabı’na devretmek kalır. Bu hesap, şirketin söz konusu dönemdeki faaliyetlerinden elde ettiği sonuçları gösterir. 

Gelir Tablosu Örneği

Gelir tablosu sayesinde şirketlerin bir dönemde elde ettiği kazançları ve katlandığı giderleri rahatlıkla görebilirsiniz. Üstelik alt alta sıralanan bu verilerle işletme hakkında çeşitli çıkarımlar yapmak da mümkün olur. Aşağıdaki gelir tablosu örneği üzerinden konuyu daha net bir şekilde kavrayabilirsiniz.

Tabloda yer alan grupların her birinde farklı gelirlerin ve giderlerin yazıldığı kalemler yer alır. Net satış tutarında yapılan eklemelerin ve kesintilerin de tamamlanmasıyla dönemin net faaliyet sonuçlarına ulaşılır. Bu bilgiler ışığında örnekte verilen şirketin dönemi 50.000 TL net kârla kapattığı söylenebilir.