Fesih, günlük hayatta sık kullanılan terimlerden bir tanesidir. İş hayatında ve ekonomide de kendisine sıkça yer bulan bu kavram, eski Türkçedir. Bu sebeple pek çok kişi, fesih nedir sorusunun cevabını merak eder. Bu kelime, geçersiz kılma ve sonlandırma anlamına gelir. Günlük hayatta da bir durumun ya da anlaşmanın artık geçerli olmadığını belirtmek için sıkça kullanılır.
Bu kavram, iş hayatında kullanıldığında genellikle bir ortaklığın ya da anlaşmanın sonlandırıldığını ifade eder. Bu anlaşma, işveren ve çalışan arasında olabileceği gibi herhangi bir hizmet sağlayıcısı ile tüketicileri de ilgilendirebilir. Yapılan anlaşmalarda fesih durumuna neden olabilecek çeşitli unsurlar açık bir şekilde sıralanır. Tüm bunlara ek olarak taraflardan biri, fesih haklarını kullanarak anlaşmanın yükümlülüklerinden feragat edebilir. Bu durumun mümkün hâle gelebilmesi için kanun aracılığı ile belirlenmiş olan bazı şartlar ve kısıtlamalar mevcuttur.
Örneğin; internet, doğal gaz ve su gibi hizmetler için çeşitli firmalar ile abonelik anlaşmaları yapılır. Bazı durumlarda kişilere taahhütlü abonelik sözleşmeleri sunulur. Bu sözleşmelerde belirtilen sürenin sonunda kişiler abonelik hizmetinden ayrılabilir. Bunların yanı sıra sözleşmenin süresi sona erdiğinde firmalar tarafından taahhütün otomatik olarak yenilenmemesi için kişiler anlaşmayı bozma haklarını kullanabilir.
Güçlü Sektörlerin Rasyolarına Göre Cazip Hisseleri
Fesih Nedenleri Nelerdir?
Bu hak, anlaşmalarda her iki tarafa da sağlanır. Sözleşmenin taraflarından herhangi biri ya da her ikisi de çeşitli nedenler göstererek anlaşmayı bozma haklarını kullanabilir. Bu durumun suistimal edilmesini engellemek ve anlaşma taraflarının mağdur olmasını önlemek için belirli şartlar dikkate alınır. İş akdi feshi gibi bazı özel durumlar ise kanunların belirlediği nedenler doğrultusunda incelenmelidir. Kişiler, yaptıkları anlaşmalara kendileri de çeşitli fesih nedenleri ekleyebilir. Fesih sebepleri yapılan sözleşmesinin türüne göre değişebilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Mücbir sebep
- Sözleşme konusunun imkânsız hâle gelmesi
- Haksız şart
- Sözleşmede belirtilen hizmetin sağlanamaması
Fesih maddeleri, anlaşmanın içeriğine göre çeşitlenir. Bazı durumlarda ise anlaşmanın bozulabilmesi için kişilerin bir dilekçe ile başvuruda bulunması gerekir. Bu noktada ilgili nedenlerin açık bir şekilde belirtilmesi önem arz eder.
Fesih Süreleri Nasıldır?
Bu, her ne kadar anlaşmanın taraflarına sağlanan bir hak olsa da uyulması gereken çeşitli şartların da sınırlarını çizer. Bazı durumlarda sözleşmenin sonuçlanabilmesi için fesih bildirimi gerekir. Bildirim, anlaşmanın taraflarına yazılı olarak yapılmalıdır. Bu gibi durumlarda bir süre sınırı da bulunur. Bu süre sınırı, genellikle sözleşmenin türü göz önünde bulundurularak kanun tarafından belirlenir. Öte yandan bazı durumlarda sözleşmenin tarafları fesih süresini kendileri de belirleyebilir. Bu noktada şartların ve süre sınırının yazılı olarak beyan edilmesi gerekir. Mücbir sebep ve haksız şart gibi durumlarda ise herhangi bir süre sınırı dikkate alınmaz. Taraflar bu noktada direkt olarak anlaşmayı bozabilir.
