Efektif, bankacılığa özgü bir kavramdır. İngilizcede effective, Fransızcada ise effectif olarak karşımıza çıkan bu sözcük, hazır para anlamına gelmektedir. Özellikle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın literatüründe yer alan bu kavram, piyasada sıklıkla kullanılır. Efektif para, TCMB’nin hem alımını hem de satımını yaptığı ve Türk lirası cinsinden kurunu belirlediği dövizdir. Piyasalarda ise yatırımcıların ya da işletmelerin ellerinde bulunan ve her an kullanılabilecek olan nakit parayı tanımlar.
Bu sözcük bankacılıkta sermaye ya da yatırımlar açısından da farklı bakış açılarını ifade eder. Bu terim, bankacılıkta çek ve senet benzeri kıymetli evrakın yanı sıra kâğıt ve madeni paraları da kapsar. Örneğin dövize ihtiyacı olan bir kişi, bunu çek ya da poliçe olarak karşılamak yerine banknot temin ederse efektif döviz oluşur. Bu sözcük, sermaye bağlamında kullanıldığında ise nakit para anlamını taşır.
Bu Hisseler 2023’ü Parlak Geçirebilir!
Efektif Paranın Özellikleri Nelerdir?
Bu para türü, kaydi forma dönüştürülmeden elde tutulur. İşletmeler ya da yatırımcılar, nakit olarak bulunan bu paraları diledikleri işlem için kullanabilir. Bu kavramdan söz edilebilmesi için paranın nakdî olarak kullanıma hazır durumda bulunması gerekir. Bu noktadan yola çıkarak efektif sözcüğünü üç farklı başlık altında değerlendirmek mümkündür. Bu kelimenin birinci anlamı bankacılıkta likiditeye yani nakit paraya karşılık gelir. Sözcüğün metal para ya da banknot için de kullanılması mümkündür.
Üçüncü olarak karşımıza çıkan anlam ise Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu ile ilgilidir. Söz konusu kelime, bu bağlamda TCMB tarafından alımı ve satımı yapılan ülke paralarını tanımlar. Bu kavramın en önemli özelliği, yatırımcıların diledikleri zaman kullanabilecekleri hazır parayı ifade etmesidir. Tüm bunların yanı sıra efektif sözcüğü, borsada da karşımıza çıkar. İlgili kelime bu bağlamda sürekli olarak alım ve satım işlemlerinin gerçekleştirildiği canlı bir borsa yönetimini anlatır. Efektif nedir sorusunun cevabını öğrenen bireyler, söz konusu kavramın etkilerini merak eder.
Efektif Paranın Etkileri Nelerdir?
Efektif sözcüğü piyasalarda hem fiyatlandırma hem de talep aşamasında sıklıkla kullanılır. Pazarın içinde nakit paranın dolaşması ekonomiye canlılık katar. Öte yandan efektif fiyat kavramını alıcı tarafından alışveriş esnasında fiilî olarak ödenen bedel şeklinde tanımlamak mümkündür. Dolayısıyla üretici tarafından piyasaya sürülen malın fiyat değişimleri, iki farklı kavramı doğurur. Virtüel fiyat, üreticinin tüketiciden talep etmeyi tasarladığı miktarı belirtir.
Ürünün el değiştirmesinin sonucunda ortaya çıkan bedel ise efektif fiyat olarak adlandırılır. Bu sistem sayesinde piyasada nakit akışı sağlanmış olur. Bahsi geçen hazır para, yatırımcıların çok daha rahat hareket etmesine imkân tanır. Çek ve senet benzeri kıymetli evrak aracılığı ile yatırım yapmak hem zaman kaybına hem de ekstra maliyete neden olabilir. Efektif para, kişilerin hazır nakit ihtiyacını karşıladığı için yapılan işlemler kolay bir hâl alır.
