Alım satıma aracılık faaliyetleri, daha önceden ihraç edilen sermaye piyasası araçlarının yatırımcılar tarafından alınıp satılması şeklinde özetlenebilir. Bu süreç, Sermaye Piyasası Mevzuatı’na uygun şekilde ilerler. İhraç edilen sermaye piyasası araçları ise aracılık sıfatıyla ve ticari amaçla alınıp satılabilir. Daha önceden halka arz edilen sermaye piyasası araçları, ikinci el piyasada işlem görür. Bu süreç, alım satıma bağlı aracılık faaliyetinde belirlenen bir sözleşme çerçevesinde gerçekleşir.
Alım satıma aracılık, sermaye piyasasındaki yatırımcı kuruluşların en önemli fonksiyonlarından bir tanesidir. İkinci el piyasayı ilgilendiren bu süreç, borsa içinde ya da dışında kolayca gerçekleşebilir. Borsa dışındaki kurumlarda yetki belgesinin bulunması gerekir. Sermaye Piyasası Mevzuatları’na göre alım satıma aracılık faaliyetleri, belirli kriterler dâhilinde sınıflandırılır. Söz konusu faaliyetler; emir iletimi, işlem ve portföy aracılığı olarak sıralanabilir.
Emir iletimine aracılık, sermaye piyasası araçlarına ilişkin emirlerin sadece müşteriden alınmasını ifade eder. Alınan emirler ise gerçekleştirilmek üzere başka bir yatırım kuruluşuna iletilir. İşlem aracılığı, kuruluşun müşteri emirlerinin borsa ya da borsa dışındaki bir platformda tamamlanmasına aracılık ettiğini ifade eder. Portföy aracılığında ise yatırımcı kuruluş, müşteri emirlerini kendi portföyü üzerinden karşılar.
Alım Satıma Aracılık Faaliyetleri Nasıl İşler?
Aracılık hizmeti veren kurumlar, sermaye piyasası araçlarının ticaretinde yatırımcıyı piyasa ile buluşturur. Bu kurumlar, yatırımcıyı bilgilendirerek ticaretin verimli bir şekilde gerçekleşmesini sağlar. Aracı kurumlar, sermaye piyasası faaliyetlerini kolaylaştırmak için kurulur. Aynı zamanda yatırımcılar adına hizmet verir. Anonim kurumların yanı sıra bankalardan da bu hizmeti almak mümkündür. Her iki kurumun da temel amacı yatırımcıların sermayelerini en doğru şekilde değerlendirmektir.
Anonim kurumlar, alım satıma aracılık faaliyeti yapmadan önce yetki belgesi almak zorundadır. Aksi hâlde işlemler geçici ya da sürekli olarak durdurulur. Yetki belgesine sahip olan kurumlar ise alım satım işlemlerini içeren bir sözleşme hazırlar. Sözleşme imzalandıktan sonra yatırımcı, sermaye piyasası araçları üzerinden alım ve satım işlemlerine başlayabilir. Alım satım aracılığı yapan kurumlar; mal, kıymetli maden, döviz ve hisse senedi işlemleri sırasında devreye girer. Yatırım danışmanlığı ve portföy yöneticiliği gibi hizmetler sunar.
Borsada Hisse Seçme Rehberi: Beta Katsayısı Mucizesi
Alım Satıma Aracılık Faaliyetlerinin Önemi Nelerdir?
Sermaye piyasasının en önemli unsurlarından bir tanesi alım satıma aracılık faaliyetidir.Bu faaliyet, yatırımcıların sermayelerini değerlendirmesine imkân tanır. Sermaye piyasasında alım satım yapmak isteyen kişiler, yetkili bir yatırım kuruluşuyla birlikte işlemlerini gerçekleştirebilir. Aracılık çerçeve sözleşmesini imzalayan kişi, söz konusu faaliyetlerin yapılabilmesine onay verir. Bu, kişilerin zamandan tasarruf etmesini sağlar.
