Midas’ı indirmek için QR kodu taratın
Yurt dışı menşeli bir firmanın Türkiye pazarında faaliyet göstermek için açtığı ofis, irtibat bürosu olarak adlandırılır. Bu bürolar bilgi ve destek alanında hizmet sağlar. İrtibat büroları yabancı markanın yerel pazarda faaliyet göstermesi ve sektörde yer edinmesi için önemlidir.
İrtibat ofislerinde ürün, hizmet satışı yapılmaz ya da herhangi bir ticari faaliyette bulunulmaz. Büroların amacı; marka, sektör ve müşteri kitlesi arasındaki bağı kurmaktır. Ülke piyasasına giriş yapmayı düşünen bir yabancı şirketin öncelikle İrtibat Bürosu Mevzuatı’na uygun ofis açması gerekir.
İrtibat büroları resmî izinle faaliyete geçen yerlerdir. Kalite kontrolü, denetim, teknik destek, haberleşme ve bilgi aktarımı amacıyla bir ofis açmayı planlıyorsanız T.C Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile irtibata geçerek izin almanız gerekir. İrtibat bürosu kuruluşu için gerekli belgeler şunlardır:
Yukarıdaki belgelerin 1 ay içinde bakanlığa bağlı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’ne iletilmesi gerekir. Ofis için kullanılacak yerin kira sözleşme örneği ve vergi dairesi kayıt belgesi de aynı kuruma iletilir.
Yabancı Yatırımcının İlgisini Çekebilecek Cazip Hisseler
Temsil ve ağırlama, irtibat bürolarının başlıca faaliyetlerinden biridir. Fuar ve diğer etkinliklere gösterilen katılım bu başlık altında değerlendirilir. Aynı zamanda, ticari ataşe ile düzenlenen etkinlikler de bu kapsamdadır. Şirket yemekleri, toplantılar ve diğer katılımlar büronun aktiviteleri arasındadır. Türkiye’deki fuarlara katılmayı planlayan bir yabancı firmanın önceden irtibat bürosu tescili ve kaydı yaptırması gerekebilir.
İrtibat büroları denetim ve kontrol alanında da faaliyet gösterir. Firmanın ülkede hizmet aldığı yerlerin denetlenmesi ve araştırılması bu kapsamda yer alır. Örneğin, Türkiye’de faaliyet gösteren yurt dışı kökenli bir restoran zinciri buradaki gıda tedarikçilerini araştırabilir. Söz konusu araştırmalara yönelik planlamalar, irtibat bürosu tarafından yapılır.
Müşteriye sağlanan teknik destek ve satış sonrası hizmetin kontrolü de irtibat bürolarının faaliyet alanlarının arasında yer alır. Bu ofisler son tüketiciye giden hizmetin denetlenmesi ve araştırılması konusunda yetkilidir. Teknik desteğin araştırılması ve satış sonrası hizmet prosedürlerinin belirlenmesi de ofislerin yetki kapsamındadır.
Haberleşme ve bilgi aktarımı irtibat bürolarının önemli faaliyetlerinden biridir. Pazarla ilgili araştırmalar bu faaliyet kapsamında yapılır. Ofis, sektörel araştırmalarının yöntemini ve kapsamını belirleme yetkisine sahiptir. Müşterilerle, hizmet alınan firmalarla ve kurumlarla kurulacak iletişim de irtibat bürosu tarafından belirlenir.
İrtibatı büroları vergi açısından avantajlıdır. Bu ofisler, aşağıda yer alan vergi kalemlerinden muaftır:
İrtibat büroları, düzenli olarak muhtasar beyanname vermekle yükümlüdür. Ancak bunun için herhangi bir ödeme yapma zorunluluğu yoktur. Bir irtibat bürosu açarak sektöre uygun bütçeyle giriş yapmak mümkündür. Yerel pazarda başarılı olmanın yolu piyasa dinamiklerini araştırmaktan ve müşteri kitlesini tanımaktan geçer. İrtibat büroları ile bu konuda etkin bir çalışma yürütmek ve sektörde başarı kazanmak mümkündür.
Sermaye piyasasında yer alan herhangi bir aracın kendisiyle ve katlarıyla hareket etmeyi sağlayan değerine işlem birimi denir. Bu birim lot olarak ifade edilir. Sermaye piyasasında yatırımcıların çok sık karşılaştığı bu terim, aynı zamanda payı ifade eder. Daha basit bir tabirle lot, borsa işlem birimidir.
Borsadaki tüm pay alma işlemlerinde 1 lot, 1 adet hisse senedine karşılık gelir. Yatırımcılar satış işlemi gerçekleştirirken 1 lot ve katları üzerinden hesaplama yapar. Ayrıca 1 lot, 1 TL değerindeki hisse senedine karşılık gelir. Sözlük anlamı bölüştürmek, paylaştırmak olan lot, Forex piyasasında yapacağınız işlemin değerini de ifade eder. Bahsi geçen piyasada yatırımcılar, 1 lottan daha küçük paylarla işlem yapabilir.
Kaldıraç unsurunun var olduğu Forex piyasasında lot işlemi her zaman aynı şekilde yükselmeyebilir. Buna ise digit denir. Tam da bu noktada devirli sayılar gündeme gelir. Söz konusu durum ise ortaya işlem birimi çeşitlerini çıkarır.
İşlem birimi çeşitleri mini ve mikro lot olmak üzere ikiye ayrılır. Lot birim değeri boyutu digitlere göre şekillenir. Digitler, virgülden sonra yer alan sayılardır. İşlem hacminde bulunan son rakam digiti ifade eder. Eğer virgülden sonra gelen ikinci rakam 0 ise bu, mini lottur. Bu ifade yatırımcılara kullanabilecekleri minimum işlem hacmini göstermiş olur. Mikro lot sisteminde de virgülden sonra gelen son digit göz önünde bulundurulur. Ancak bu işlem birimi çeşidini farklı kılan, virgülden sonraki rakamın sıfır olmamasıdır.
Lot büyüklüğü yatırımcının ödemesi gereken teminat miktarını etkiler. Yatırımın gerçekleştirileceği döviz fiyatı ve kaldıraç oranı sabitken lot miktarını artırırsanız daha çok teminat yatırmanız gerekir. Düşük lot miktarı ise daha az teminatla başlangıç yapmanıza olanak tanır.
Borsada Hisse Seçme Rehberi: Beta Katsayısı Mucizesi
Kazanç ve kayıpları görebilmek için lot hesabı yapmak gerekir. Bu hesabı yapabilmek için de bahsi geçen araçların değerlerindeki değişim gözlemlenmelidir. Söz konusu araçların pip hareketlerinin takip edilmesi, değerlerdeki düşüşleri ve yükselişleri görmeye yardımcı olur.
Parite değerinin yükselmesini bekleyerek 1 lotluk işlem yaptığınızı varsayınız. Bu örnekteki döviz çiftinin değeri ise 1.15000 olsun. Böylece 1.1500×100.000 = 115.000 dolar satışla işlem gerçekleştirilir. Burada 100.000 euro değerinde pay alınmış olur. Kısacası 1 lot ile girilen piyasada, 100.000 euro değerinde yatırım yapılmış sayılır. Bu örnek, standart bir lot hesabıdır.
İşlem hacmi; endeks, hisse senedi, kontrat ya da borsadaki günlük alım satımların tamamına denir. Söz konusu menkul kıymetlerin alım satımlarının hepsini kapsayan bu terim, yatırımcıların karşısına sıklıkla çıkar. Günlük işlem hacmi, menkul kıymet adedinin işlem yoğunluğunu gösterir.
İşlem hacmi yüksek olduğunda yatırımcılar daha güvenli hareket edebileceklerini düşünür. Hacmi artan hisseler, çok fazla el değiştirmiş olan senetlerdir. Hacmi düşük hisseler ise senetlerin daha az el değiştirdiğini gösterir. Yatırımcılar da bu değerin büyüklüğüne göre hareket eder.
Borsada Hisse Seçme Rehberi: Beta Katsayısı Mucizesi
Yatırımcıların piyasadaki hareketlerine yön veren önemli unsurlardan biri işlem hacmi büyüklüğüdür. Bu nedenle hacim hesaplandıktan sonra yatırım yapılması gerekir. Bu hesaplama, işleme konu olan menkul kıymet adediyle satış fiyatının çarpılması ile bulunur.
Eğer bahsi geçen finansal araç, bir menkul kıymet ise fiyat ile işlem adedi çarpılır. Ancak piyasa aracı bir borsa ya da endeks ise bunların hacimlerinin toplamı, istenen değeri ortaya çıkarır. Kişiler, BİST işlem hacmi değişimlerini takip ederek yatırımlarını yönlendirebilir.
Bahsedilen değerin artması olumlu veya olumsuz nedenlerden kaynaklanabilir. Örneğin hacmin azalması negatif bir öngörünün belirtisi olabilir. Hacmin artması ise pozitif bir beklentinin sonucu olarak ele alınabilir. Ancak hacimdeki artışlar her zaman olumlu yorumlanmamalıdır.
Borsada doğru teknik analiz yapmak, yatırımların başarılı sonuçlar vermesi açısından oldukça önemlidir. Analiz yaparken dakikalık periyotlar yerine saatlik zaman dilimlerine bakmak daha faydalı olur. Bununla birlikte piyasa yükselişe geçtiğinde işlemlerin ortalaması dikkate alınmalıdır.
Eğer mevcut değere göre geçmiş işlemlerin hacim ortalaması daha yüksekse hareketlilik söz konusu olabilir. Değer tablosu okurken histogram renklerini bilmek gerekir. Örneğin; bir değer tablosunda kırmızı histogramlar piyasanın düşeceğini, yeşiller ise yükseleceğini gösterir. İşlem hacmi göstergeleri; volume, A/D, VPT, OBV, MFI, EOM, CMF şeklindedir. İşlem hacmi artan hisselere bakarak o an için doğru yatırım hamlesi yapılabilir.
Borsa işlem hacmi, teknik analiz yaparken elde bulunması gereken önemli bir veridir. Çünkü bu değer, yatırımcıların piyasada güvenli bir şekilde hareket etmesini sağlar. Genellikle yatırımcılar, hacmi artan araçlara yönelir. Bahsi geçen değer, aynı zamanda likidite hakkında da yatırımcıya fikir verir. Likiditesi yüksek olan lot senetlerine daha fazla rağbet gösterilir. Bu değerin düşüşüne veya yükselişine göre yatay piyasada da paralel hareketlenmeler olur. Bu durum trend teyidini kolaylaştırır. Piyasada bir trend baş göstermeden önce rekor seviyede düşüşler ve yükselişler görülebilir. Bütün bu ihtimaller, işlem hacmini takip etmeyi gerekli kılar.
İşlem miktarı, belirli bir dönem içinde alınıp satılan menkul kıymet sayısıdır. Kavrama dair detaylı tanıma geçmeden önce bu terimin etki alanını belirtmekte fayda vardır. Menkul kıymetlerin el değiştirmesi sonucunda işlem miktarında artış meydana gelir. Bu artış, menkul kıymete olan talebe dair bir gösterge niteliği taşır. Dolayısıyla Menkul Kıymet Piyasası’nı kullananlar, işlem miktarı nedir gibi soruları sıklıkla yöneltir. İşlem adedi, sermaye piyasasında alınıp satılan menkul değerlerin el değiştirme sayısını belirtir. İşlem fiyatıyla birlikte hacmin değişmesinde önemli rol oynar.
İşlem miktarı, sermaye piyasasında alım ve satım yapmak isteyenler tarafından takip edilir. Menkul değere olan talep, yoğunluğa dair bir gösterge niteliği taşır. Günlük işlem hacmini etkileyen bir unsur olduğu için menkul kıymetin rağbet görmesinde belirleyici rol oynar. İşlem fiyatıyla birlikte hacmin doğru veya ters orantılı olarak artış göstermesini sağlayarak yatırımcıların geleceğe dönük beklentilerini ve karar süreçlerini şekillendirmesinde etkili olur.
Borsada işlem miktarı, yatırım sürecini belirleyen önemli bir etkendir. Yatırımcılar bir menkul kıymetin el değiştirme sayısını takip eder. Bu sayı, piyasadaki beklentilere ve yatırımcı davranışlarına dair bir gösterge niteliği taşır. İlgili menkul kıymete olan talebi gösterir. Fiyat ve hacim gibi diğer değişkenlerle birlikte menkulün ilerleyen dönemde artış veya azalış göstereceğine dair yorum yapma olanağı verir.
İşlem miktarı, menkul kıymetin güvenilirliğine dair bir kanı oluşturur. Sık el değiştiren menkul değerlerin işlem adedi artış gösterir. Bu artış, menkulün talep gördüğünü belirten bir durumdur. Aynı zamanda yatırımcıların bu menkul kıymete güvendiğinin de göstergesidir. İşlem adedi, hissenin geleceği hakkında bilgi verir. Hisse düşüşü ve hacim artışı gibi tezat durumların meydana gelmesinde fiyatla birlikte belirleyici olur. Yatırımcıların bu göstergelere göre karar vermesini sağlar.
Yabancı Yatırımcının İlgisini Çekebilecek Cazip Hisseler
Hisse senedi alım satım miktarları, menkulün değerinin belirlenmesinde önemli rol oynar. Talep gören hisse senedinin işlem adedinde artış meydana gelir. Bu artış da işlem hacminin yükselmesine sebebiyet verir. Birbirine bağlı olarak ilerleyen bu işlemler sonucunda ilgili menkulün değerinde artış veya azalış meydana gelir. Yatırımcı, hisse senedindeki değişimlerle birlikte işlem hacmini de dikkate alır. Bu iki değişken arasındaki uyuma ve tezatlığa bakarak kararını verir.
İşlem adedi, menkulün likiditesi hakkında da bilgi verir. Miktarın işlem hacmiyle doğru orantılı bir şekilde artması, ilgili menkulün yüksek likiditeye sahip olduğunu gösterir. Bu durum, alış ve satış arasında düşük bir fiyat farkı oluşmasına neden olur. Yatırımcıların hisse senedinin düşüş ve artış anlarından yararlanmasını mümkün kılar. Ayrıca daha esnek bir işlem alanı da sağlar. İşlem adedi yüksek olan menkul değerler, yatırımcıya kontrolü elinde tutma şansı verir. Artış anlarında mevcut hisse senedini satmayı kolaylaştırır.
“İtfa ne demek?” sorusuna kısaca borcu geri ödemek veya satın almak şeklinde cevap verilebilir. Bu kavram, ticari hayatta bir borcun az miktarda yavaşça ödenmesini ifade eder. Aynı zamanda demirbaşların ve aktif durumdaki kıymet değerlerinin yıllara bölünerek ortadan kaldırılması da itfa nedir sorusuna cevap olur.
İtfa, borçların kapatılması için yapılan her çeşit ödemeyi kapsar. Söz konusu kavram farklı alanlarda değişik şekillerde yorumlanabilir. Ticarette ise itfa, borç senetlerinin belirlenen vadede anapara ve faizleriyle geri ödenmesidir.
Borsada Hisse Seçme Rehberi: Beta Katsayısı Mucizesi
Devletin veya herhangi bir özel kuruluşun para getirmesi amacıyla çıkardığı değerli kağıtlara tahvil denir. Tahvillerin vadeleri 1 seneden uzundur. Tahviller yatırımcılara borç, çıkaran kurum veya kuruluşlara ise para kaynağı sağlar. Bu noktada itfa; devlet hazinesinden çıkan tahvillerin, ihraç edildiği sırada belirtilen tarihlerde ve miktarlarda anapara ile birlikte faizinin de geri ödenmesi anlamına gelir.
Hazine bonosu ise kısa vadeli borçlanmalar için çıkarılır. Bononun vadesi, tahvilin tersine 1 seneden kısadır. Her iki finansal aracın da faiz gelirleri bulunur. Hazine bono ve tahvillerinin vade tarihleri, aynı zamanda itfa zamanını da gösterir. Hazine bonosunun ya da tahvilin vadesi dolduğunda borcun faizi ile beraber ödenmemesinin zamanı gelmiş demektir.
Borcun itfa edilmesi, kişi tarafından belirli dönemlerde ya da tek seferde ödeme yapılması olarak tanımlanabilir. İtfa borçlanması, senetlerde belirlenen vade boyunca işlenen faizin anapara ile birlikte ödenmesidir. Basit bir örnekle anlatmak gerekirse ihraç edilirken 100 TL’ye alınan bir senet, ödeme zamanı geldiğinde söz gelimi 10 TL de faizle birlikte toplam 110 TL şeklinde ödenir. Senedi alan kişi borcunu hazine bonosu ise aylara, tahvil ise yıla bölüştürerek az miktarlarda ödeyebilir. Ayrıca borç, kişi tarafından tek seferde de ödenebilir.
Bir borcun ödeme süresi, söz konusu senedin vadesi ile aynıdır. Bahsi geçen kıymetli evrak hazine bonosu olduğunda bu borcun vadesi 1 yıldan kısadır. Çünkü hazine bonoları kısa süreli borçlanmalar için çıkarılır. Ancak bahsi geçen senet tahvil ise borcun ödeme süresi 1 yıldan fazladır.
Ayrıca bir borcun ödeme vaktinin gelmesi yalnızca senedin vadesiyle de ilgi değildir. Senet borcunu sonlandıran başka sebepler de olabilir. Buna göre alacaklının ödeme ilamı kesinleştikten sonra 10 yıl içerisinde parayı icra etmesi gerekir.
Ekonomi ve borsaya yeni girmiş yatırımcılar, izahname nedir sorusu ile sık sık karşılaşır. İzahname, ihraç yapacak ya da halka arz edilecek şirket ile ilgili bilgi veren belgedir. Belge, ihraç işlemini yapacak ya da halka aracılık edecek olan uzman kurumca hazırlanır.
İzahnameler onaylandıktan sonra 15 gün içinde ilan edilir ve kamuya duyurulur. Bu belgelerin geçerlilik süresi ise Resmî Gazete tarafından 12 ay olarak belirtilir. Bu sürenin ardından yapılacak halka arz izahnamelerinin tümünün onaylanması gerekir.
Yatırım kuruluşlarının ihraç edilme durumu veya borsada işlem görmesi söz konusu olduğunda bu belgeye ihtiyaç duyulur. Aynı gereklilik, varant sertifikaları için de geçerlidir. Bu durumlar için hazırlanan izahnamelerde yer alacak bilgilerin açıkça ortaya konmuş olması gerekir. Aynı zamanda bu bilgiler; kurulca belirlenen standartlara uygun, tam ve güncel olmalıdır.
Bu belgenin gerekli olmadığı durumlar da vardır. Birim nominal değeri en az 250.000 TL olan sermaye piyasası araçlarının halka arzında bu belge gerekli değildir. Nitelikli yatırımcılara satılmak üzere ihraç edilen sermaye piyasası araçlarında da aynı durum geçerlidir. Bu araçların borsada nitelikli yatırımcılar arasında işlem görmesi durumunda da izahnameye gerek duyulmaz.
Borsada Hisse Seçme Rehberi: Beta Katsayısı Mucizesi
İzahname belgesi, yatırımcıları aydınlatmak amacıyla hazırlanır. Her bir sermaye piyasası aracı için özel olarak düzenlenir ve genel olarak şu bilgileri içerir:
Hukuki bağlayıcılığı olan bu belge, SPK tarafından onaylanmış olmalıdır. Bu belge ve işlem ile ilgili detaylar, Kamuyu Aydınlatma Platformu tarafından ilan edilir. Yatırımcıların ilgilendikleri şirketin izahnamesini okuması son derece önemlidir. Bu belgedeki bilgiler sayesinde paralarını borsada değerlendirmek isteyen bireyler, doğru ve güvenli adımlar atmayı başarabilir.
İzahname ve İhraç Belgesi Tebliği; 6362 sayılı Kanun’un 4, 5, 6, 7, 11, 32. maddelerine dayanılarak hazırlanır. Yatırım kuruluşları ve varant sertifikalarının ihracı veya borsada işlem görmesi, bu tebliğin hükümlerine tabidir. Söz konusu evrakın hazırlanması, onaylanması, kamuya duyurulması, ilan ve reklamının yapılması gibi aşamalar da tebliğ de detaylı bir şekilde açıklanır.
Bu tebliğin kapsamında olmayan birçok yatırım aracı mevcuttur. Örneğin, genel bütçe kapsamındaki kamu ve özel idarelerle Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından ihraç edilen sermaye piyasası araçları, bunlardan biridir. Hazine Müsteşarlığı tarafından tebliğ kapsamında yer almayan sermaye piyasası araçları da vardır. Koşulsuz, geri dönülemez ve değiştirilemez şekilde garanti edilen bu araçlar, bu kapsamda değerlendirilmez.